Пишува: Прим. д-р Иванка Стефановска
Ортопед
Модерниот начин на живот, брзиот раст кај децата и секојдневните неправилни навики честопати се негативни фактори за здравиот развој. Во раната детска возраст тие особено негативно влијаат на развојот на ’рбетниот столб и предизвикуваат негово искривување, односно сколиоза. Зголемувањето на бројот на случаи на сколиоза во последно време е светски тренд што не ја одминува и нашата најмлада популација.
Родителите се релативно добро запознаени со дел од симптомите за искривен ’рбет на децата или сколиозата, но сепак не се доволно свесни дека треба да одат на редовни прегледи. Тие знаат дека спортските активности играат голема улога во превенција од сколиозата, а само половина од децата се занимаваат со дополнителни спортски активности, надвор од училишните часови.
НАЈПОГОДЕНИ ДЕЦАТА ОД ОСУМ ДО 14 ГОДИНИ
Деформитетите на ’рбетот се најчести кај децата во период на најинтензивно растење – пубертетот, и тоа од 8 до 14 години, зависно од полот, бидејќи девојчињата порано почнуваат да растат и да се развиваат.
Истражувањата укажуваат на повеќе можни причини, кои се состав на повеќе фактори, но постојат и фактори на средината, како што е и можеби најбитниот, а тоа е начинот на живеење.
Сколиозата ја утврдува доктор со клинички преглед и со рендгенска снимка на целиот ’рбетен столб, на која најдобро се воочуваат промените на ’рбетот и степенот на искривувањето.
Родителите не можат самите да ги забележат овие промени, кои во самиот почеток се незначителни, а некои симптоми можат да ги забележат дури кога искривувањето стигнало во поодмината фаза. Затоа, пак, родителите можат многу да помогнат ако ги носат децата на редовни систематски прегледи, надвор од тие што редовно се прават преку училиштата.
НАЈЧЕСТИ ЗНАЦИ И СИМПТОМИ СЕ:
- Нееднаквост во положбата и висината на рамениците
- Главата не е во средината на телото, односно главата не ја следи линијата на ‘рбетниот столб
- Видлива е разлика во положбата и висината на колковите
- Асиметрија во положбата и висината на лопатката (едната лопатка е поставена повисоко и е издигната од грбот)
- Кога детето стои рацете не се еднакво положени покрај телото, забележлива е разлика во должината на рацете
- Кога детето ќе се наведне нанапред, видлива е разлика во висината на левата и десната страна на телото, едната страна е поиспакната
ВЕЖБИ, ДОБАР ДУШЕК И УДОБНО СТОЛЧЕ
Деформираноста на ’рбетот влијае врз функцијата на другите органи и системи во човековото тело. Искривениот ’рбет потешко ги поднесува оптоварувањата што се резултат на секојдневните животни активности и побргу води до болки и отежнато функционирање.
Може да дојде до намалена функција на белите дробови како резултат на притисокот од градниот кош, може да влијае на работата на срцето, да доведе до појава на дископатија, болки во половината од долго стоење или движење… Ова се само неколку екстремни примери на далекосежни последици од нелекувана сколиоза.
Во зависност од степенот на деформитетот, сколиозата може да се лекува со три различни методи.
- Во рана фаза третманот е со кинезитерапија – физикална терапија со специјални вежби за јакнење на мускулите околу ’рбетот.
- Во втората фаза се носат специјално изработени корсети, кои треба да го исправат искривувањето на ’рбетот.
- Во третата фаза, пак, кога искривувањата се најизразени, се прави операција.
За да функционираат нормално, луѓето со сколиоза мораат да вежбаат, но само соодветни вежби препорачани од лекар, за да нема дополнително оптоварување на ’рбетот и зголемување на искривувањето.
Она што може родителите да го сторат, а да биде безбедно за децата, е да им обезбедат добар душек за спиење, добра маса и столче за работа, редовна физичка активност и што полесен училиштен ранец. Исхраната нема битна улога во појавата на сколиозата. Треба да бидат свесни дека деформитетот може да се појави, па затоа да го следат растот на своите деца преку редовни специјалистички прегледи.
