Пишува: Прим. м-р д-р Искра Лазаревска
Доктор по медицина, специјалист педијатар-пулмолог
Она што треба да се истакне е дека покачената телесна температура не е болест сама за себе, туку е знак на болест. Покачувањето на телесната температура е одличен знак дека организмот на детето, поточно неговиот имунолошки систем реагира соодветно на инфекцијата, воедно му помага на детето природно да се избори со инфектот. Покачената телесна температура е таа која и најмногу ги плаши родителите, особено кога е повисока и кога станува збор за деца на помала возраст. Телесна температура се регулира од центарот за терморегулација кој се наоѓа во мозокот и негова основна задача е да ја одржи на висина од 36,1 до 37 Ц. Има физиолошки варијации во текот на денот, најниска е наутро помеѓу 4 и 6 часот, а највисока во вечерните часови помеѓу 16 и 20 часот.
Физиолошкото варирање на телесната температура во текот на денот е околу 1 степен, а при интензивна физичка активност температурата може да порасне и за 2 степени. Треба да се истакне дека покаче ната температура е дел од одбранбениот механизам на организмот и помага во борбата со болеста. Центарот за регулирање на температурата кај новороденчињата, доенчињата и малите деца е недоволно развиен, па премногу облека или премногу топла просторија ќе доведеат до пораст на телесната температура.
ОСНОВНИ ПОСТАПКИ КОГА ВАШЕТО ДЕТЕ Е ФЕБРИЛНО
Основно е да се внимава на доволно внесување течности, исхраната, облекувањето, физичката активност, како и давање на лекови за намалување на температурата.
- Хидратација – внесување на течности
Функционирањето на човековиот организам, вклучително и организмот на децата, претставува рамнотежа од внесување и губење на течности, поточно колку течности губиме толку и се надоместуваат. Во течностите се наоѓаат одредени растворени минерали како што се натриум, калиум, хлор, магнезиум, калциум, бикарбонати, фосфати, кои заедно ги нарекуваме електролити. Тие, покрај преостанатата улога имаат улога и во правилната распределба на водата, како и во правилно одвивање на сите метаболни процеси во организмот. Процесите кои влијаат на губење и на надоместување на течности и електролити во здравиот детски организам добро се балансирани, а нивното нарушување може да доведе до дехидратација.
Состојбата со покачена телесна температура, независно од која причина е настаната, е проследена со зголемено губење на течности поради интензивното потење, забрзаното дишење како механизам за намалување на температурата. Доколку во составот на инфектот е засегнат и гастроинтестиналниот тракт, односни имаме повраќање и течни столици, настанувањето на дехидратација е реален ризик. Од овие причини е потребно да се внимава течностите кои се внесуваат да содржат и електролити. Потребно е да се истакне дека доенчињата и малите деца полесно дехидрираат во однос на поголемите деца и возрасните поради фактот дека содржат поголемо количество на течност во организмот.
- Исхрана
Вообичаено детето со температура е со послаб апетит и не треба да се присилува да јаде. Губењето апетит обично трае 3-4 дена и не е алармантен знак. Препорачливо е да се дава храна богата со јаглехидрати (препечен леб, засладени напивки, овошје).
- Облекување
Треба да биде приспособено, односно што помалку облека како би се овозможило непречено одавање на топлина преку кожата. Премногу затоплување на фебрилното дете поради недоразвиеност на центарот за терморегулација може лесно да доведе до уште поголемо покачување на температурата.
- Физичка активност
Потребно е мирување, бидејќи преголема активност придонесува за зголемено создавање на топлина.
ТРЕТМАН
Со оглед на фактот дека температурата е дел од имунолошкиот одбранбен механизам, со нејзиното намалување се прекинува овој одговор и се нарушува одбраната на организмот. Според европските водичи покачената температура не треба да се намалува се додека не ги надмине вредностите од 38,5 Ц. Температура која се движи помеѓу 37 и 38,5 се смета како субфебрилна и не се препорачува давање на лекови за намалување на температурата. Одредена група на лекови кои се користат при покачена температура се даваат во доза одредена според телесната тежина, како и според фреквенцијата со која се даваат. За сите понатамошни одлуки во врска со иследувањата е неопходна консултација со педијатар кој својата одлука ја базира врз основа на анамнестичките податоци, клиничката слика, како и резултатите од назначените иследувања.
