Пишува: Прим. д-р Лидија Бисеркоска Атанасовска
Дерматолог
Оштетувања на ноктот, често влажнење на стапалата, различни состојби на намален имунитет, намалена циркулација во долните делови на екстремитетите, како и намалување на растот на ноктот во повозрасниот период, се подлога за појавата на оваа болест.
Онихомикозите, односно габичните инфекции на постелката на ноктите, матриксот или на плочката на ноктите се еден од најчестите проблеми од ваков вид кај возрасните. Тие претставуваат една третина од сите габични кожни инфекции и повеќе од половина од сите заболувања на ноктите. Инфицираните нокти се резервоар на габички кои можат да се пренесат и на други делови на телото, па дури и на други луѓе.
Габичните инфекции на ноктите не се само козметички проблем, туку може да придонесат и за секундарни бактериски инфекции, воспаление на меки ткива, разни реакции и хронична уртикарија.
Причина за инфекцијата се дерматофити, мувли и квасници од групата кандида специес, а ризикот за инфекција се зголемува со возраста. Кај луѓето од 40 до 60 години инфекцијата е присутна кај 15-20 отсто од нив, кај оние од 60 и 70 години зафатеноста со инфекцијата е 32 отсто, а кај постарите од 70 години дури 48 отсто.
СИМПТОМИ И ВИДОВИ НА ГАБИЧНИ ИНФЕКЦИИ НА НОКТИТЕ
Најчест симптом на габична инфекција на ноктот е задебелување и промена на бојата на ноктот. Обично не се јавува болка, ниту други телесни симптоми. Но, ако не се лекува може да дојде до воспаление на кожата под и околу ноктот, што доведува до појава на болки.
Самата клиничка слика е слична без разлика на родот на причинители, а се разликуваат неколку карактеристични форми.
- Дистална субунгвална онихомикоза е најчест облик на габична инфекција на ноктите. Сите наведени причинители може да бидат одговорни за нејзиното настанување. Габата влегува во ноктот од неговиот долен (дистален) или латерален раб, и полека расте кон лежиштето и матриксот на ноктот. Клинички е видливо одвојување на ноктот од подлогата, како и промена на бојата на ноктот која обично е валкано жолта.
- Бела површинска онихомикоза
- Проксимална субунгвална онихомикоза
- Дистрофична онихомикоза
ТРАДИЦИОНАЛНО ЛЕКУВАЊЕ
Клиничката дијагноза на онихомикозите се потврдува со микроскоп и со микробиолошко испитување на делови од ноктите. Предиспонирани фактори може да бидат шеќерната болест, возраста, зголемено потење, траума на нокотот, како и лоша периферна крвна циркулација. Во терапијата се вклучени многубројни механички или хемиски обработки на нокотот, локална и системска антифунгална терапија како и многу други нивни комбинации.
Изборот на терапијата зависи од клиничката слика, зафатеноста, од лековите што пациентот ги зема секојдневно, од сите претходни терапии за заболувањето, како и од искуството на докторот и цената на терапијата.
Традиционалните третмани се долготрајни, скапи и често не помагаат целосно, бидејќи и по повеќемесечна таква терапија ефектот е од 4 до 80 отсто. Локалните антифугални препарати се безбедни и релативно не се скапи, но како единствена терапија ретко се ефикасни.
ЛАСЕРСКА ТЕРАПИЈА
Наспроти традиционалната терапија е употребата на ласерската светлина, за која е познато дека предизвикува локално зголемување на температурата, ги уништува патогените микроорганизми и го стимулира обновувањето на ткивото. Ласерскиот третман може да биде еднаш неделно во текот на четири недели или два пати неделно во текот на две недели. Ласерски се третира секој нокт одделно за да температурата на плочката на ноктот достигне до 40 степени +/- 5, по што следењето на пациентите се прави по 3, 6, 9 и 12 месеци, и сето тоа без несакани ефекти.
Оптималниот ефект на ласерот се постигнува со механичко отстранување на делот од задебелувањето на плочката на нокотот, а постигнатата температура, која во текот на третманот се задржува 2-3 минути, овозможува соодветна тераписка доза на ласерската ирадијација. Оваа доза на ласерска енергија го оневозможува повторувањето на инфекцијата, а со тоа и создавањето колонии од габички.
