Астмата е најчеста хронична болест во детството со значително оптоварување на педијатриските пациенти, нивните семејства и општетството од секој аспект, со нарушување на квалитетот на живот на детето и неговото семејство.
Се дефинира како хронична инфламаторна болест на дишните патишта со варијабилна опструкција на дишниот проток и бронхијална хиперреактивност (БХР), а се манифестира со рецидивни епизоди на wheezing, кашлица и стегање во градите.
Рецидивните епизоди на wheezing кај предучилишни деца се можна манифестација на различни болести, со нивно можно исчезнување до школската возраст во случај на вирус – индуциран wheezing. Астмата најчесто започнува во раното детство и е јако асоцирана со алергија, има варијабилен тек со можна прогресија или ремисија во текот на животот. Кај атопични индивидуи и во случај на потешка болест, пак, симптомите на астма може да перзистираат во текот на целиот живот. Кај најголем број деца со дијагностицирана астма, со адекватна терапија, едуцирање и мониторирање, можно е постигнување и одржување контрола на болеста.
За разлика од астмата кај адултите, астмата во детството е асоцирана со дополнителни предизвици со оглед на иматурниот респираторен и имунолошки систем, природниот тек на болеста, тешкотиите во дијагностицирање и спроведување терапија, како и различниот и непредвидлив терапевтски одговор.
ЕПИДЕМИОЛОГИЈА
Во склоп на третата фаза на Интернационалната студија за астма и алергии во детството (ISAAC), утврдено е постоење на широки варијации во преваленцијата на астма кај децата во светот. Кај децата на возраст од 13 – 14 години највисока преваленција на wheezing во последните 12 месеци од животот утврдена е во Ирска, Австралија, Нов Зеланд, Англија и Шкотска (29,2 – 36,8 %), а најниска во Макао, Индонезија, Албанија, Романија, Непал, Грција и Кина (1,4 – 4,2 %).
Во Македонија која учествуваше во оваа студија, кај децата од истата возрасна група утврдена е преваленција на овој симптом на астма од 8,8 %, наспроти преваленцијата на самореферирана дијагностицирана астма кога било во животот од 1,7 %, што сугерира субдијагностицираност на астмата кај младите адолесценти во нашата земја.
Со истата студија преваленцијата на wheezing во последните 12 месеци од животот кај деца на возраст од 6-7 години во светот се движи од 2,4 % во Индија до 37,6 % во Костарика.
Највисока преваленција на симптомите на астма е утврдена во економски развиените земји во светот. Кај возрасната група од пет до 34 години реферирана е смртност од 1,6 во Финска, до 36,7 во Кина на 100 000 лица кои боледуваат од астма (за Македонија 8,2 на 100 000 болни од астма). Широките варијации во преваленцијата меѓу различните земји и меѓу различни центри од истата земја сугерираат важна улога на факторите на надворешната средина во развитокот на болеста.
(Продолжува)
