Проф. д-р Емилија Влашки: Деца помлади од 5 години со рецидивен wheezing (9)

Водичот на Европското респираторно здружение (ERS), заснован врз медицина базирана на докази, за третман на претшколски wheezing наместо претходно користена класификација на деца со транзиторен wheezing (започнува пред третата и се губи до шестата година), деца со перзитентен wheezing (започнува пред третата година и перзистира по шестата година) и деца со wheezing со доцна појава (започнува после третата година) која би се користела за епидемиолошки студии, предлага класификација која би била од поголемо значење за клиничката практика.

Кај децата помлади од 5 години рецидивниот wheezing е чест клинички проблем, особено во текот на првата година од животот. Утврдено е дека 1 на 3 деца има најмалку една епизода на wheezing во првите 3 години од животот, а кумулативната преваленција на wheezing на возраст од 6 години е речиси 50%.

Пишува: Проф. д-р Емилија Влашки, специјалист педијатар

Водичот на Европското респираторно здружение (ERS), заснован врз медицина базирана на докази, за третман на претшколски wheezing наместо претходно користена класификација на деца со транзиторен wheezing (започнува пред третата и се губи до шестата година), деца со перзитентен wheezing (започнува пред третата година и перзистира по шестата година) и деца со wheezing со доцна појава (започнува после третата година) која би се користела за епидемиолошки студии, предлага класификација која би била од поголемо значење за клиничката практика. Предложената класификација опфаќа 2 фенотипови на претшколски wheezing  со тоа што е можно нивно преклопување и промена со текот на времето:

  • деца со епизодичен (вирусен) wheezing: добра состојба меѓу епизодите на wheezing кој е најчесто предизвикан од вирусна респираторна инфекција и е со сезонска појава;поврзаност на честотата и тежината на епизодите со тежината на првата епизода, прематуритет, експозиција на пасивно пушење и атопија; најчесто исчезнување на возраст од 6 години со можност за продолжување во текот на учебната возраст или исчезнување подоцна во живтот или преминување во wheezing  со мултипли тригер;
  • деца со wheezing  од мултпли тригери: симптоми присутни меѓу езгацербации; тригерираност од вирусни респираторни инфекции, алергенска експозиција, експозиција на пасивно пушење, влага, физичка активност и силни емоции. Иако се смета дека wheezing-от мултипли тригер е последица на хронична алергиска инфламација на дишните патишта и би можела да се класифицира како астма, ERS водичот нагласува дека засега не постојат доволно докази во прилог на сличноста помеѓу патофизиологијата на предучилишен wheezing и астма кај постари деца и адулти.

PRACTALL консензус извештајот од вропската академија за алергија и клиничка имунологија (EAACI) и Американската академија за алергија, астма и имунологија (AAAAI) пак укажува на постоење 4 групи деца со рецидивен wheezing, при што групирањето во првите две групи би било ретроспективно:

  • транзиторен wheezing: деца со wheezing само во првите 2-3 години од животот;
  • не-атописки wheezing: главно тригериран од вирусна инфекција и со тенденција за ремисија подоцна во детството;
  • перзистентна астма: wheezing асоциран со:

-клинички манифестации со атопија (егзема, алергиски ринитис и конјуктивитис, нутритивна алергија), крвна еозиофилија, и/или зголемена вредност на тотален серумски IgE, 

-специфична IgE -условена сензибилизација на храна во периодот на доенче и раното детство, а подоцна на инхалаторни алергени,

-сензибилизација на инхалаторни алергени пред 3 годишна возраст, особено сензибилизација и висока експозиција на целогодишни алергени во домот,

-историја на астма кај родителите;

  • тежок интермитентен wheezing: ретки епизоди на wheezing асоцирани обично со респираторна болест и со атопија (егзема, алергиска сензибилизација и еозинофилија во преферната крв).

Оваа класификација на деца со рецидивен wheezing во предучилишна возраст практично го расчленува епизодичниот (вирусен) wheezing  од претходната класификација од ERS на транзиторен wheezing, не-атописки wheezing и тежок интермитентен wheezing, додека wheezing-от со мултипли тригери од ERS класификацијата одговара на перзистентна астма од PRACTALL класификацијата.

Не постојат специфични дијагностички дијагностички методи или маркери за откривање астма во раното детство. Често дијагнозата е можна само со долготрајно следење на клиничката слика, процена на фамилијарната историја за атопија, следење на ефектот од бронходилататорна и/или анти-инфламаторна терапија која се применува кај астма и размислување за другите дијагностички можности.

                                                                                           (Продолжува)