Познатиот научник, проф. д-р Иван Џикиќ од Универзитетот Гете во Франкфурт објави 10 точки како успешно да се подготвиме за новите предизвици наесен, кога се очекува периодот и на сезонскиот грип, но и реално зголемување на бројот на новозаразени од коронавирус на дневно ниво.
Според него, најважно е граѓаните да не се плашат со топло-ладни вести, туку треба да се информираат со точни податоци и секој да биде одговорен за донесените одлуки. Проф. Џикиќ смета дека доколку навреме се подготви државата и доследно секој од нас се придржува до овие базични мерки, може да се обезбеди здравје, да се заштитат ризичните групи и да се овозможи евентуално непречено школување во текот на есента и зимата.
- Да се донесуваат одлуки на основа на точни научни податоци, кои мораат да бидат критично евалуирани.
- Да се прават повеќе тестирања, побрзо, поефикасно и поточно и целно да се тестираат дефинирани групи. Побрзите тестирања се важни за лекарите од примарната здравствена заштита поради диференцијалната дијагноза со останатите респираторни болести.
- Да се донесуваат епидемиолошки мерки на основа на транспарентни информации и да се биде одговорен за нивната примена. Да се даде поголемо овластување и одговорност на регионалните центри за јавно здравје.
- Да се подготви и подобро да се поврзе здравствениот систем – од лекарски ординации, лаборатории и пунктови за тестирање до болници.
- Да се зголеми грижата за заболените (од тумори и други болести) во самиот болнички систем и да се обезбеди нивна навремена дијагностика и терапија.
Да се воведе правилна програма на вакцинација против грип помеѓу здравствените работници, ризичните групи и останатите гараѓани.
- Да се обезбеди безбедно школување на децата со навремени и превентивни мерки. Неопходно е вклучување на разни струки во одлуките за програмата на школување, вклучително и родителите. Програмата која се спроведува сега во Германија е добар патоказ.
- Да се унапреди јавната комуникација на одговорните лица и институции за информациите околу коронавирусот. Јасно, искрено и конзистентно комуницирање на одлуките кон јавноста.
Потребна е јавна и фактолошка критичност кон одлуките на здравствените власти, како и нивно прифаќање на одговорност поради можни пропусти и грешки. За политичарите, како и за лекарите, треба да важи дека критиката и самокритиката се доблести, а не слабости.
- Образование и мотивација на граѓаните да се придржуваат кон мерките: одржување дистанца, носење маски според препораките, лична хигиена, пријава на први симптоми, навремено тестирање, дополнителна грижа за блиски лица, особено од ризичните групи.
