Пишува: Проф. д-р Јордан Минов, специјалист пулмолог
Раководител на Одделот за физиологија на трудот при Институтот за медицина на трудот на Р.Македонија
Превенцијата на бронхиектазиите се состои од мерките на примарна, секундарна и терцијарна превенција
- ПРИМАРНА ПРЕВЕНЦИЈА
Примарна превенција на бронхиектазиите (БЕ) е тешко изводлива со оглед на тоа што ризикот за настанување на болеста генерално не е позната, пред да се постави диганоза. Во секој случај, доколку можниот причинител на болеста е познат и може да биде коригиран, тоа претставува приоритет за нејзината превенција. Така, корекцијата на дефицитот на имуноглобулин (агамаглобулинемија) или решавањето на бронхијалната опструкција предизвикана од туѓо тело може да го спречи настанувањето на БЕ. Доколку се присутни други фактори, кои може да ја предизвикаат или влошат болеста, ( на пр. респираторни инфекции, ГЕР и др), тие исто така треба да бидат коригирани.
Превенцијата на респираторните инфекции со вакцинација, на пример вакцина против грип, инфекции предизвикани од Streptococcus pneumoniae или Haemophilus influenzae е важен елемент на примарната и секундарната превенција ан БЕ.
Избегнувањето на респираторните иританси од животната и работната средина исто така е важна мерка на примарната превенција. Според податоците од литературата зачестеноста на активните пушачи кај пацинетите со БЕ изнесуваат од 10 до 30 проценти. Иако не постoјат релевантни податоци дека тутунскиот чад како и полутантите од животната и работната средина имаат причинска улога во настанувањето на БЕ, потребно е стриктно спроведување на анти-пушачките стратегии како кај здравата популација, така и кај и лицата со дијагностицирани БЕ.
Балансираната исхрана (дефицитот на витамин Д во организмот според некои автори претставува фактор на ризик за настанувањето и прогресијата на БЕ) и редовната физичка активност, исто така се важни елементи на примарната превенција на БЕ.
- СЕКУНДАРНА ПРЕВЕНЦИЈА
Секундарната превенција се состои од мерките за рана детекција на болеста и рана интеревнција во нејзиниот тек.
Со оглед на тоа што настанувањето и прогресирањето на БЕ се темели врз повторливи циклуси на инфекција и инфаламација, кои доведуваат до оштетување на белодробното ткиво и опаѓање на белодробната функција, два најважни елемнти за спречување на влошувањето и компликациите на БЕ, се подобрување на клиреност на мукус од дишните патишта и промптниот третман на респираторните инфекции.
- ТЕРЦИЈАРНА ПРЕВЕНЦИЈА
Терцијарната превенција се состои од мерките за третман и рехабилитација на клинички манифестната болест.
(КРАЈ)
