Рабдодијализа е медицински термин кој се однесува на специфичен вид на дијализа

Рабдодијализа е медицински термин кој се однесува на специфичен вид на дијализа, процедура која се користи за отстранување на отпадни материи и вишок течности од крвта кога бубрезите не функционираат како што треба.

Зошто се користи рабдодијализа?

Оваа форма на дијализа се користи во ситуации кога има оштетување на мускулите, а во крвта се ослободени големи количини на миоглобин, пигмент кој може да оштети бубрезите. Оваа состојба се нарекува рабдомиолиза.

Како функционира?

Рабдодијализата е дизајнирана да ги отстрани молекулите на миоглобин од крвта пред тие да ги оштетат бубрезите. Ова се постигнува со користење на специјални филтри кои се способни да ги отстранат овие големи молекули.

Кога се применува?

Рабдодијализата се применува во итни случаи, како што се:

• Тешка траума: Со повреди на големи мускулни групи.
• Продолжителна компресија на мускулите: Како што се случува кај синдромот на задебелена коска.
• Некои видови на труење: Кои можат да предизвикаат оштетување на мускулите.
• Некои метаболички нарушувања: Кои можат да доведат до распаѓање на мускулите.

Важно е да се напомене:

• Рабдодијализата е сложена медицинска процедура која се изведува во болнички услови.
• Одлуката за тоа дали е потребна рабдодијализа ја донесува лекар, врз основа на клиничката состојба на пациентот и резултатите од лабораториските анализи.

Процедурата на рабдодијализа е сложена и се изведува во специјализирани медицински центри, најчесто во интензивните нега единици. Иако детаљите можат да варираат во зависност од конкретната опрема и протоколи на здравствената установа, општиот принцип е следниот:

1. Припрема на пациентот:

   • Пациентот се поставува во удобна положба, најчесто легнат.
   • Се врши дезинфекција на местото на кое ќе се постави васкуларниот пристап (катетер или фистула).
   • Се даваат потребните лекови за седација и намалување на болката.

2. Васкуларен пристап:

   • Се создава васкуларен пристап преку кој ќе се извлекува крвта и ќе се враќа обратно во организмот. Ова може да се направи преку:
     • Централен венозен катетер: Вметнат во голема вена, најчесто во вратот или преку препоните.
     • Периферен венозен катетер: Вметнат во вена на раката или ногата.
     • Артериовенозна фистула: Хируршки создадена поврзаност помеѓу артерија и вена, што овозможува подолг и стабилен васкуларен пристап.
   • 

     Поврзување на пациентот со дијализата:

     • Катетерот се поврзува со дијализата машина преку стерилни цевки.
     • Машината е програмирана да одржува одреден проток на крв и да ја филтрира преку специјални мембрани.
     • Мембраните се дизајнирани да ги отстранат големите молекули како што е миоглобинот, додека пожелните супстанции се враќаат во крвта.

3. Процес на филтрација:

   • Крвта се пумпа од пациентот кон дијализаторот, каде што се одвива филтрацијата.
   • Филтрираната крв се враќа во пациентот.
   • Целиот процес се контролира од страна на медицинскиот персонал.

4. Завршување на процедурата:

   • По завршување на дијализата, се прекинува протокот на крв и се отстрануваат цевките.
   • Местото на пункција се преврзува.
   • Пациентот се следи одредено време пред да биде вратен во собата.

Важно е да се напомене:

• Траење: Траењето на процедурата може да варира во зависност од потребите на пациентот и може да трае неколку часа.
• Фреквенција: Фреквенцијата на рабдодијализата се одредува индивидуално за секој пациент, во зависност од тежината на состојбата.
• Компликации: Како и секоја медицинска процедура, и рабдодијализата носи со себе одредени ризици, како што се крварење, инфекција, низок крвен притисок и мучнини.

Рабдодијализата, иако спасува животи, носи со себе и одредени ризици. Компликациите кои можат да се јават за време или по оваа процедура се разновидни и зависат од многу фактори, вклучувајќи ја и основната болест на пациентот.

Најчести компликации:

• Хипотензија (низок крвен притисок): Ова е честа компликација, особено на почетокот на дијализата. Брзото отстранување на течности може да доведе до пад на крвниот притисок.
  
• Мучнина и повраќање: Овие симптоми се чести и можат да бидат предизвикани од брза промена во составот на крвта или од лекови кои се користат за седација.
• Крварење: Крварење може да се јави на местото на васкуларниот пристап или во дијализата машина.
• Инфекција: Постои ризик од инфекција на местото на пункција или на крвотокот.
• Мускулни грчеви: Можат да се јават поради брза промена во нивото на електролити во крвта.
• Дисагија: Тешкотии во дишењето може да се јават поради промени во волуменот на течности во организмот или поради основната болест.
• Алергиски реакции: Може да се јават алергиски реакции на дијализат или на лекови кои се користат за време на процедурата.
• Тромбоза: Формирање на крвен срток во васкуларниот пристап.
  

Поретко, но потенцијално сериозни компликации:

• Дијализна дисфункција: Оштетување на дијализата мембрана, што може да доведе до компликации.
• Нестабилност на срцевиот ритам: Промени во срцевиот ритам може да се јават особено кај пациенти со срцеви заболувања.
• Сепса: Сепса е сериозна инфекција на крвотокот која може да биде фатална.

Важно е да се напомене:

• Веројатноста за појава на компликации може да се намали со внимателна подготовка и изведување на процедурата, како и со соодветна грижа за пациентот.
• Медицинскиот тим кој ја изведува рабдодијализата е обучен да ги препознае и третира овие компликации.