Вирусот се пренесува преку незаптитен сексуален однос, крв (најчесто со делење игли и шорицеви при инјектирање дрога), како и од заразена мајка на дете. Лекувањето го стопира напредувањето на болеста и развојот на АИДС. АИДС е краен стадиум на ХИВ инфекцијата која настанува по уништување на имуниот систем, кога се јавуваат различни болести поради намалениот имунитет.
Македонија, и покрај најновиот извештај на Агенцијата за борба со сидата при Обединетите нации (УНАИДС) според кој е меѓу топ десетте земји во светот според бројот на новозаразени во периодот од 2010 до 2018 година, сепак спаѓа во групата на земји со низок ризик за инфекција со ХИВ.
КАКО СЕ ПРЕНЕСУВА?
ХИВ се пренсува со незаштитен сексуален однос со заразено лице (најризичен е незаштитениот анален полов однос поради најчувствителната слузница, потоа вагиналниот, а ретко оралниот), употреба на нестерилни игли, шрицеви или прибор при користење на дрога со инјектирање, од заразена мајка на дете, пред, за време или по породувањето (со доење).
ХИВ не се пренесува преку воздух или со допир. Често е мислењето дека е лесно да се зарази со ХИВ, но тоа не е точно. ХИВ е многу тешко да се добие.
КОИ СЕ СИМПТОМИ НА ИНФЕКЦИЈА СО ХИВ?
Симптомите на акутна инфекција со ХИВ се јавуваат кај 30 до 50 проценти од случаевите, три до шест недели од моментот на инфекција.
Се јавуваат симптоми кои потсетуваат на грип или инфективна мононуклеоза (темепература, зголемени лимфни јазли, болка во грлото, осип, како и болка во мускулите и зглобовите).
Акутната фаза на болеста обично таре од 7 до 21 ден, а симптомите исчезнуваат и без лекување и потоа следи долг период без изразени знаци на болеста (може да трае и до 10 години). Но, иако заразената личност нема изразени симптоми, во случај на нелекувана инфекција со ХИВ, вирусот секојдневно се размножува, ги разорува нападнатите клетки, постапно го намалува бројот на лимфоцити, и поради слабеење на одбранбениот систем, се јавуваат разни болести.
Почести симптоми и болести кои се поврзуваат со нелекувана ХИВ инфекција може да бидат:
- Отоци на лимфните јазли (особено на вратот и пазувите)
- Силен замор (кој трае повеќе недели без очигледна причина)
- Неочекувано намалување на телесната тежина (над 4,5кг во 2 месеца)
- Долготраен пролив (без видливи причини)
- Габични инфекции во устата
- Краток здив и сува кашлица која подолго трае
- Температура и потење
- Болести на кожата – розеви или виолетови дамки кои се појавуваат на кожата, вклучувајќи ја и устата и веѓите (обично се тврди и личат на модринка)
