Природен резервоар на вирусот најверојатно се некои видови на верверички и други глодари во дивината во земјите на централна и западна Африка. Иако болеста се нарекува мајмунски сипаници, се чини дека мајмуните не се резервоар на вирусот, туку случајно се заразуваат, како и човекот, во контакт со други животни и нивните секрети. Болеста преминува на луѓето во контакт со секрети од болни животни преку слузницата или оштетена кожа на човекот. Исто така, може да се пренесат преку каснување или гребаница од болно животно.
Од човек на човек болеста може да се пренесе по капков пат (близок контакт) и контакт со кожни промени кои се појавуваат кај заболениот. Болеста кај луѓето најчесто се јавува во руралните средини во некои држави на централна и западна Африка (Нигерија, Конго).
ЗАБЕЛЕЖАНИ СЕ ПОМАЛИ ЕПИДЕМИИ ВО АФРИКАНСКИТЕ ДРЖАВИ
Мајмунските сипаници повремено се јавувале надвор од Африка , најчесто кај патници кои се заразиле во Африка и кај лица кои дошле во близок контакт со нив. Во САД во 2003 година забележана е една епидемија на мајмунски сипаници меѓу деца и млади кои се заразиле во конаткт со глодари кои биле увезени од Гана.
Во мај оваа година откриени се девет случаи на мајмунски сипаници во Велика Британија, од кои еден е импортиран од Африка, а остантите не се; во Португалија (20), Шпанија (8) и Италија (1 + 2 суспектни) потврдени се случаи на мајмунски сипаници и неколку сомнителни случаи се следат во овој момент. Случаи се евидентирани и во Канада и во САД.
Светската здравствена организација побара строго да се следат контактите на заразените со мајмунски сипаници. СЗО нагласи дека јавноста и здравствените клиники треба да бидат свесни за оваа болест, а необичните кожни осипи треба да ги прегледуваат стручни лица. Ако постои сомнеж дека се работи за мајмунски сипаници, пациентите веднаш треба да бидат изолирани.
За сега сите заболени се мажи, а за повеќето се смета дека се заразиле при полов однос со мажи.
СИМПТОМИ И ЛЕКУВАЊЕ
Болеста се манифестира со:
- Покачена телесна температура
- Главоболка
- Треска
- Исцрпеност
- Замор
- Болки во мускулите и грбот
- Отекување на лимфните јазли
- Осип кои личи на осип кој се јавува при варичела
Вирусот на мајмунските сипаници по структура е сличен со вирусот на големи сипаници и предизвикува слична, но многу поблага болест. Но, можни се и тешки случаи. Карактеристичниот осип што се јавува кај мајмунските сипаници на кожата создава меурчиња и красти. Времето од изложување на вирусот до појавата на симптоми е околу 10 дена, а симптомите обично траат од 14 дена до четири недели.
Се смета дека вакцинацијата против големи сипаници или варичела нуди солидна заштита од мајмунските сипаници, но не се знае колку долго трае заштитата по вакцинирањето. Тоа значи дека не се знае дали лицата претходно вакцинирани против големи сипаници имаат било каква заштита. Вакцинацијата против варичела кон крајот на седумдесетите, почетокот на осумдесетите години е укината секаде во светот, по прогласување на ерадикација на големите сипаници.
Секогаш постои можност болеста да се внесе и во земјава. Со оглед дека сега болеста во Европа, по се изгледа, почна да се шири меѓу мажи кои имале полов однос со мажи, постои можност за внес на мајмунските сипаници и од тие земји, а не само од Африка. Меѓутоа, треба да се има предвид дека болеста не е многу заразна, односно во повеќето случаи потребен е многу близок контакт со болниот.
Лекувањето е симптоматско и во поголем процент од случаите болеста поминува за две до четири недели.
Разликата помеѓу големите сипаници и мајмунските сипаници е голема и се однесува на тоа дека големите сипаници биле антропоноза, односно човекот бил единствен домаќин и резервоар на вирусот. Благодарение на тој факт, болеста можела да се искорено со вакцинација. Од друга страна, мајмунските сипаници се зооноза, т.е. природен домаќин и резервоар на вирусот се дивите животни и поради тоа не било можно да се искорени болеста дури и да постои ефикасна вакцина.
И најважно, преносот на мајмунските сипаници од човек на човек е многу помалку ефикасно отколку пренесувањето на големи сипаници, односно мајмунските сипаници се многу помалку заразни од варичелата. Тоа е причината зошто и при епидемии на мајмунски сипаници, кои повремено се јавуваат, не се прибегнува кон масовна имунизација со вакцина против големи сипаници.
