Деменцијата е пореметување на работата на мозокот и на менталните способности (размислување, помнење, логично заклучување) кое со себе повлекува промени поврзани со индивидуалноста и со социјалниот живот. Се развива пополека и поради тоа на почетокот тешко се препознава. Деменцијата не е нужен дел од стареењето и кај повеќето лица никогаш и не се развива. Најчесто се јавува по 60-тата година од животот. Околу шест проценти од лицата постари од 65 години и 20 проценти од лицата постари од 85 години патат од деменција. Понекогаш се случува и кај помлади лица, но ретко. Се проценува дека во Македонија од деменција патат околу 40 000 лица. Најчест облик е Алцхајмеровата болест (која опфаќа 50 % од сите деменции). Точната причина за оваа болест се уште не се знае.
Симптоми
Иако постојат различни видови на деменција, симптомите се слични:
- Збунетост – лицето лесно станува збунето во нови околности или при средба со непознато лице;
- Губење на чувството за време – понекогаш лицата кои патат од деменција губат поим за времето, па не знаат кој дел од денот е, месец или година;
- Промени во расположението, однесувањето и карактерот – појава на лутина, агресивност или зборување на непримерни работи (губење на нормалната инхибиција);
- Губење на помнењето – лицето не може да си припомни неодамнешни случувања или местото каде моментално живее, а помни некои минати случувања и тоа во детали;
- Губење на интерес – лицето кое патти од деменција може да изгуби интерес за себе и за светот околу себе (секојдневна хигиена или исхрана).
Лекување
Без разлика на тоа што поголемиот број на демеции се прогресивни и иреверзибилни важно е што порано да се постави дијагнозата и да се почне со лекување. Симптоматското лекување со лекови против деменција и антидепресиви го поправа квалитетот на живот на болниот, како и на членовите на семејството.
Превенција
Секојдневната грижа за здравјето и практикувањето здрави навики можно е да го намали ризикот од појава на некои видови деменција.
- Ментална активност (читање, учење, крстозборки, гатанки…);
- Духовна активност;
- Социјална вклученост (дружење и учество во друштвени активности);
- Одржување нормална телесна тежина;
- Одржување нормални вредности на крвниот притисок;
- Физичка активност/движење/вежбање;
- Непушење;
- Умерено консумирање алкохол.