Медот е еден од најценетите природни засладувачи, кој не е богат извор на хранливи материи, но затоа содржи минерали, антиоксиданси и соединенија кои придонесуваат за подобро здравје. Сепак, на пазарот можете да најдете лажен мед кој содржи адитиви како што е шеќерот, што го намалува неговиот квалитет, па затоа е важно да ги знаете основните придобивки, но и потенцијалните опасности од оваа храна.
Денес се познати неколку видови мед, кои се разликуваат по потекло, боја, вкус и степен на обработка. Покрај неговата хранлива вредност, истражувањата покажуваат дека медот има антиоксидантни и антиинфламаторни својства, па затоа може да помогне во ублажување на кашлицата кај децата и да го забрза заздравувањето на раните. Затоа зазема посебно место во исхраната, но и во традиционалните начини за зачувување на здравјето.
Како се прави медот?
Пчелите прават мед од цветен нектар. Потоа тој мед се вади од кошниците. Поголемиот дел од медот што може да се купи се преработува за да се подобри неговиот квалитет и да се продолжи неговиот рок на траење. Две важни фази на преработка се:
Филтрација – ова го отстранува поленот , пчелиниот восок и други супстанции.
Загревање – суровиот мед има тенденција да ферментира во рок од неколку дена поради присуството на квасец и влага. Загревањето ја намалува содржината на влага и ги уништува микроорганизмите.
Нутритивна вредност на медот
Медот е всушност шеќер . Всушност, има повеќе калории од обичниот бел шеќер, кој се користи за готвење или печење. Бидејќи е посладок, потребни се помали количини кога се користи како замена. Исто така, медот додава вкус што белиот шеќер го нема.
Една лажица мед содржи: калории: 64, протеини: 0 г, масти: 0 г,Јаглехидрати: 17 г, влакна: 0 г, шеќер: 17 г.
Медот исто така содржи одредени витамини и микроелементи, вклучувајќи мали количини на: железо, цинк, калиум.
Суровиот мед не е нутритивно подобар од преработениот мед, ниту пак нуди повеќе здравствени придобивки. Истражувачите утврдиле дека преработката не влијае на хранливата вредност на медот или на нивото на антиоксиданси.
Видови мед
Медот може да се собира и преработува на различни начини:
Пастеризиран мед – поголемиот дел од медот што се наоѓа во продавниците е пастеризиран, што значи дека е загреан. За пастеризација се користат различни методи и температури. Некои видови мед се загреваат на 65 степени за 30 секунди, други на 85 степени Целзиусови за 4 до 5 минути.
Постојат многу видови мед, од манука до багрем. Некои од најпопуларните видови овде се:
Мед од багрем – светло жолт е, многу сладок и благ по вкус. Најчесто се користи за засладување на чај и пијалоци, кристализира бавно и често е омилен кај децата поради пријатниот вкус. Може да се користи како антиинфламаторно средство, помага на црниот дроб и варењето на храната.
Ливадски мед – има средно-темнозлатна боја, лесен и овошен вкус, кој варира во зависност од растенијата што цветаат. Се добива од нектарот на разни ливадски растенија и е универзален за секојдневна употреба, готвење и печење.
Липовски мед – златно жолт, со интензивна арома и многу препознатлив мирис на липа. Често се користи за проблеми со дишните патишта и кашлица, а е ценет и поради неговиот карактеристичен мирис и ароматичност.
Шумски мед – потемен, погуст и пополн по вкус. Се добива од нектарот на шумските растенија и цвеќиња, богат е со минерали и идеален за зајакнување на имунитетот и разновидна употреба во исхраната.
Сончогледов мед – жолтеникав, брзо кристализира и има благ, пријатен вкус. Најчесто се користи во печење и како додаток во јадења, бидејќи убаво го збогатува и ароматизира тестото.
Костеновиот мед – темна боја, малку горчлив и ароматичен. Особено е ценет кај љубителите на поинтензивни вкусови и се користи и во готвењето и како природен додаток поради неговите карактеристични својства.
Ароматизиран мед – обичен мед на кој му се додадени различни вкусови. Може да содржи различни состојки, вклучувајќи зачини како цимет, овошје или позачинети додатоци како лути пиперки.
Суров мед наспроти преработен мед
Медот може да се собира и преработува на различни начини.
Суров мед – медот што не е загреан за време на обработката се смета за суров. Некои можеби дури и не се филтрирани. Суровиот мед е безбеден за консумирање, но децата под една година треба да ги избегнуваат сите видови мед.
Преработен мед – производителите на мед обично го преработуваат или пастеризираат пред да го продадат. Ова значи дека медот се загрева на висока температура за да се уништат клетките на квасецот. Сепак, дури и кога е преработен, медот ги задржува своите хранливи материи и антиоксиданси.
Филтриран и нефилтриран мед
Медот може да се филтрира или нефилтрира:
Филтриран мед – во него се отстранети сите или повеќето мали честички, воздушни меурчиња, поленови зрна, саќе и други супстанции.
Нефилтриран мед – овој мед може да содржи фини честички или други мали честички во самиот мед.
Кристализиран мед
Секој мед може да кристализира. Видовите мед што имаат поголема содржина на гликоза се посклони кон кристализација, додека кај некои овој процес е бавен.
Кристализираниот мед е безбеден за јадење. Може да се користи како намаз или во топли напитоци.
Во случај медот да кристализира, теглата треба да се стави во сад со топла, а не врела вода за да омекне. Не се препорачува загревање во микробранова печка, бидејќи може да го расипе вкусот.
Здравствени придобивки од медот
Иако не е богат извор на хранливи материи, некои луѓе го сметаат медот за здрава храна. Нема доволно докази за многу од вообичаените тврдења за медот, но истражувањата ги потврдуваат некои од следниве ефекти:
Антиинфламаторно дејство
Медот содржи антиоксиданси кои можат да го заштитат телото од воспаление. Воспалението може да доведе до различни здравствени проблеми, вклучувајќи срцеви заболувања, рак и автоимуни нарушувања. Една студија покажа дека антиоксидансите од медот од хељда се детектираат во крвната плазма, што значи дека консумирањето мед може да ја зголеми антиоксидантната активност во телото.
Олеснување на кашлица кај деца
Една студија покажа дека 2 лажички мед ја ублажуваат ноќната кашлица кај децата и им помагаат подобро да спијат. Сепак, лекарите не ја препорачуваат оваа практика за деца под една година.
Минерали и соединенија
Медот содржи околу 31 различни минерали, вклучувајќи фосфор, магнезиум и калиум. Исто така, содржи неколку важни аминокиселини, градежни блокови на протеините.
Антиоксиданси
Медот е богат со полифеноли и флавоноиди, кои дејствуваат како антиоксиданси. Ова значи дека тие помагаат во заштитата на телото од одредени видови оштетување на клетките.
Третман на рани и изгореници
Медот се користи со години за лекување на изгореници и рани. Неговите антибактериски и антиинфламаторни својства можат да ги смират изгорениците и да го подобрат заздравувањето на раните.
Холестерол
Некои истражувања покажуваат дека медот може да помогне во намалувањето на холестеролот . Една студија покажа дека нивото на вкупниот холестерол, LDL (лошиот холестерол) и триглицеридите се намалило кај луѓето кои консумирале 70 грама мед дневно во тек на 4 недели. Нивниот HDL („добар“ холестерол) се зголемил во исто време.
Опасности од консумирање мед
Медот е безбедна храна за повеќето луѓе, но не за секого. Еве некои потенцијални ризици од консумирање мед, вклучувајќи го и суровиот мед:
Ботулизам кај бебиња
Медот не треба да се дава на бебиња под 12 месеци. Медот може да содржи честички прашина кои носат спори на бактеријата Clostridium botulinum , која предизвикува ботулизам Бидејќи имунолошкиот систем на бебето сè уште се развива, овие спори можат да доведат до ботулизам кај новороденчињата, што може сериозно да го загрози здравјето.
Ботулизмот кај новороденчињата е ретко, но сериозно нарушување кое ги напаѓа нервите на детето. Првиот знак е обично запек. Бебето може да има и мускулна слабост, што значи дека може да има тешкотии со хранењето и дишењето, како и слаб плач.
Алергии
Луѓето склони кон алергии треба да бидат внимателни при консумирање мед. Иако алергиите на мед се ретки, тие постојат. Причината е поленот во медот. Пчелиниот полен е мешавина од полен и пчелни дигестивни ензими и може да предизвика сериозна алергиска реакција. Поленот почесто се наоѓа во суровиот мед.
Некои луѓе веруваат дека консумирањето локален мед може да ги ублажи сезонските алергии. Тие веруваат дека поленот во медот ја намалува чувствителноста на поленот во воздухот. Сепак, нема доволно докази што го поткрепуваат ова. Може да биде штетно да се потпирате на мед наместо да барате медицински третман за респираторни алергии.
Симптомите на алергиска реакција вклучуваат: свирење во градите, несвестица, вртоглавица, гадење, повраќање, неправилен пулс, прекумерно потење, слабост.
Лажен мед
Некои видови мед содржат дополнителни засладувачи или состојки. Може да биде било што, вклучувајќи шеќер од трска, сируп од пченка, палмин шеќер, инвертен шеќер, оризов сируп или инулин сируп.
Тешко е да се каже дали медот е вистински или не само со гледање, освен ако не е тестиран во лабораторија. Најдобро е да се обрне внимание на составот кога се купува мед.
