Коприватa е дводомно растение со длабок корен. Стеблото достигнува висина до 1,5 м, а листовите се спротивни, срцевидни, шпицести, стојат на кратки дршки. Листовите и дршките се покриени со ситни влакненца. На допир се откинуваат и предизвикуваат пецкање и жежење на кожата придружено со уртикарија, од каде и доаѓа и латинското име Urtica. Цветните гранчиња имаат или машки или женски цветови. Цветовите се зелени, а опрашувањето се врши со помош на ветерот. Плодот е мал, едносемерен во вид на мало оревче.
Копривата успева најмногу покрај патиштата и на запуштени места
Целото растение е лековито. Напролет и наесен се собира коренот, напролет листовите и младите стебленца, додека, пак, во август се собира семето.
Лековити придобивки
Копривата се користи како лек за чистење на крвта, слабокрвност, против паѓање на косата, ревматизам, грозница, прекумерно мокрење, бронхитис, заболувања на зглобовите, камен во бубрезите, за зараснување на рани, чир на желудникот, несоница, нервоза. Богата е со корисни состојки: белковини, јаглехидрати, калциум, фосфор, железо и витамините Ц, А, Б2 и К, каротин и др.
Копривата може да се нарече мал поливитамински резервоар. На нашите трпези ја има ретко иако може да се подготви на повеќе начини. Чајот од растението е одличен за исфрлање на слуз од белите дробови, го чисти желудникот, цревата и црниот дроб, а истовремено е одличен лек за анемија, жолтица, маларија и сите видови на грозница. Делува така што ги исфрла токсините од организмот преку мокрењето. Може да се користи и во комбинација со други растенија.
Во продолжение ви нудиме неколку рецепти како да ја употребите копривата во вашето секојдневно мени…
Зелено рижото
Потребни состојки: 250 г интегрален ориз, 4 лажички маслиново масло, 200-250 г листови од коприва, 1 главица кромид, 50 г рендан пармезан, малку лук, сол, црн пипер и лимон.
Приготвување: На загреано масло го пржиме исечканиот кромид. Кога ќе порумени, додајте ги измиените листови од копривата, а потоа садот поклопете го 5-6 минути. Потоа додадете топла вода. Сипете го интегралниот ориз и зачините, па гответе 15 минути на тивок оган. Рижотото се служи ладно, посипано со рендан пармезан, а по желба можете да додадете и парче риба.
Пролетна чорба
Потребни состојки: 2 моркова или парче тиква, 200 г корен од целер, 200 г коприва, рака листови од целер, една рака грашок, кисела павлака, масло и сол.
Приготвување: Изрендајте го целерот, морковот или тиквата, а копривата и листовите од целер ситно исечкајте ги. На малку масло пропржете ги состојките, а потоа додадете го грашокот. Посолете по ваш вкус и налејте 1,2 л вода. Варете на тивок оган се додека водата не изврие за една третина. Со миксер или блендер испасирајте ја содржината. Послужете со кисела павлака.
Паприкаш со коприва
Потребни состојки: 400 г свежи коприви, 500 г пилешко бело месо, 200 г корен од целер, 2 моркова, поголема главица кромид, помал модар патлиџан, 2 црвени пиперки, малку сол и малку масло.
Приготвување: Исечкајте го зеленчукот, а потоа ставете го кромидот на масло, додадете го морковот и целерот, потоа модриот патлиџан и пиперката и на крајот, копривата. Пропржете. Месото варете го во солена вода, а потоа пресечете го на поголеми парчиња и ставете го во веќе омекнатиот зеленчук. Додадете малку вода во која се вареше месото и зачинете по вкус. Динстајте. Се служи со интегрални тестенини, ориз или палента.
Запечена коприва
Потребни состојки: 600 г млади листови од коприва, шолја овесни снегулки, 2 јајца, 50 г сирење трапист, 50 г путер, сол и црн пипер.
Приготвување: Измиените коприви прелијте ги со солена вода и оставете неколку минути да отстојат. Потоа исцедете, исечете и ставете ги на 20 г загреан путер. Со мешање, динстајте се додека не изврие водата Изматете ги пенасто жолчките од јајцата со останатиот путер, а потоа во оваа смеса додадете ги исцедените коприви, овесните снегулки и сирењето. Зачинете со сол и црн пипер по вкус, и на крајот, додадете ги цврсто изматените белки. Нежно измешајте ја смесата, а потоа ставете ја во подмачкан сад и печете 20 минути.
Њоки од коприви
Потребни состојки: 250 г млади коприви, 5 големи компири, 1 јајце, 250 г брашно, 2 дл сок од домати, 2 лажици пармезан, црн пипер по вкус.
Приготвување: Младите лисја од коприва бланширајте ги во вода што врие околу три – четири минути, потоа тргнете ги и оставете да се исцедат. Во меѓувреме, излупете ги компирите, исечете ги на четвртинки и сварете ги. Кога копривата ќе се исцеди целосно од вода, испасирајте ја во блендер за да добиете пире. Потоа испасирајте го варениот компир, додајте ја копривата и мешајте се додека не добиете изедначена и фина смеса. Во смесата ставете едно цело јајце и половина од брашното и измесете. Месете внимателно, и кога сите состојки ќе се соединат, формирајте од тестото топчиња со иста големина. Топчињата се тркалаат во остатокот од брашното, а потоа се ставаат во врела вода, веднаш штом испливаат на површината, извадете ги. Ставете ги во чинија, зачинете по вкус и посипете со пармезан.
