Ракот на тироидната жлезда е најчеста малигна болест на ендокриниот систем. Секоја година во земјава се евидентираат околу 450 нови случаи на овој вид на карцином. Тироидеата е орган чии болести почесто го зафаќаат женскиот пол, во сооднос од приближно 6:1. Најголема причина за ваквата диспропорција се автоимуните болести, кои се многу позастапени кај жените отколку кај мажите. Се проценува дека околу 100.000 луѓе кај нас имаат некаква болест на тироидната жлезда.
Четирите главни форми се папиларни, фоликуларни, медуларни и анапластични.
Папиларниот карцином е одговорен за 60 до 70 проценти од сите карциноми на тироидната жлезда. И покрај тоа што е најчест, ова е и најмалку агресивниот карцином на тироидеата. Расте многу бавно и обично се развива само во еден од двата лобуси што ја сочинуваат жлездата.
Успешно се лекува и ретко е смртоносен. Стапката на петгодишно преживување е 98 проценти (кога папиларниот, фоликуларниот и медуларниот карцином се рано дијагностицирани). Ракот на тироидната жлезда се лекува со хируршко отстранување, на кое обично се надоврзува аблација на преостанатото ткиво со радиоактивен јод.
КОИ СЕ СИМПТОМИТЕ
Во раните фази, симптомите речиси и да не постојат, а со развојот на ракот може да се појават:
- јазли на вратот – некои се видливи, а некои можат само да се напипаат. Некои луѓе може да забележат непријатност при голтање (обично на предната страна на вратот)
- зголемени лимфни јазли на вратот – обично на подрачјето под вилицата.
- болка во вратот која понекогаш се протега и до ушите – доколку трае подолго од неколку недели, особено во комбинација со некои други симптоми, одете на лекар.
- засипнатост или други гласовни промени
- тешкотии при дишење и/или голтање
- постојана кашлица – не е предизвикана од настинка или друга болест.
Поретки симптоми се дијареа (пролив) и црвенило по телото, а двата се појавуваат кога ракот почнува да го нарушува производството на хормонот калцитонин.
Најчест и најосновен ризик фактор за развој на рак на тироидната жлезда е претходното долгорочно и/или честа изложеност на јонизирачко зрачење во пределот на вратот, особено на рана возраст (18 години или помалку).
Кога станува збор за медуларниот тип на рак, треба да знаете дека тој може да биде наследен.
ПРОВЕРЕТЕ ГО ВРАТОТ
Ставете го прстот на малото испакнување на вратот, мазна ‘рскавица која се движи нагоре и надолу кога ќе голтате. Лизгајте ги прстите додека не почувствувате истакната ‘рскавица. Ако напипате грутка која е цврста на допир, не се движи под кожата и се зголемува со текот на времето, посетете лекар.
Всушност, се советува преглед кај лекар доколку забележите било каква грутка на вратот. Иако веројатно не станува збор за карцино, важно е да се реагира на таквите телесни промени.
