Хроничен гастритис е продолжено воспаление на слузницата на желудникот, кое може да трае со години и да предизвика различни симптоми и компликации. Тој може да биде резултат на различни фактори, вклучувајќи инфекции, автоимуни нарушувања, продолжена употреба на нестероидни антиинфламаторни лекови (НСАИЛ) и други фактори на начин на живот.
Симптоми на хроничен гастритис:
Симптомите на хроничен гастритис можат да варираат од благи до сериозни и може да вклучуваат:
- Болка или непријатност во горниот дел на стомакот: Ова е најчестиот симптом и може да биде постојана или повремена.
- Надразнетост на желудникот: Чувство на тежина или пренатрупаност во желудникот по јадење, дури и после мали оброци.
- Гадење и повраќање: Овие симптоми може да се појават, особено по јадење.
- Губење на апетитот: Намален апетит и губење на телесна тежина.
- Надуеност: Чувство на надуеност во стомакот.
- Крварење: Во сериозни случаи, може да се појави крварење од желудникот, што може да доведе до повраќање крв или црни столици.
Причини за хроничен гастритис:
- Инфекција со Helicobacter pylori: Оваа бактерија е еден од најчестите причинители на хроничен гастритис.
- Продолжена употреба на НСАИЛ: Лекови како ибупрофен и аспирин можат да ја оштетат слузницата на желудникот со долготрјана употреба.
- Алкохол: Прекумерното консумирање алкохол може да ја иритира и оштети слузницата на желудникот.
- Автоимуни нарушувања: Во некои случаи, имунолошкиот систем на телото напаѓа клетките на желудникот, предизвикувајќи воспаление.
- Други медицински состојби: Како рефлукс на жолчката, ХИВ/СИДА и други инфекции.
Лечење на хроничен гастритис:
Лечењето на хроничниот гастритис зависи од причината и тежината на симптомите. Еве неколку општи насоки за третман:
- Антибиотици: Ако гастритисот е предизвикан од инфекција со H. pylori, антибиотиците се неопходни за да се елиминира бактеријата.
- Антациди: Овие лекови неутрализираат желудочната киселина и можат да помогнат во ублажување на симптомите.
- Инхибитори на протонската пумпа (ППИ): Лекови како омепразол и ланзопразол кои го намалуваат производството на желудочна киселина.
- Блокатори на H2-рецепторите: Лекови како ранитидин кои го намалуваат количеството на киселина произведена од желудникот.
- Избегнување на одредени лекови: Престанокот на употребата на НСАИЛ или алтернативни лекови може да помогне во намалувањето на иритацијата на желудникот.
- Промени во начинот на живот: Избегнување на алкохол, кафе, зачинета храна и други иритирачки материи може да помогне во намалување на симптомите.
- Диета: Јадење помали и почести оброци и избегнување на храна која може да го иритира желудникот.
- Дополнителни терапии: Пробиотици и други додатоци можат да помогнат во обновувањето на здравјето на дигестивниот систем.
Ако имате симптоми на хроничен гастритис, важно е да се консултирате со лекар за точна дијагноза и соодветен третман. Лекарот може да препорача ендоскопија или други тестови за да ја утврди причината и степенот на воспалението.
При хроничен гастритис, е важно да се избере соодветна храна која нема да го иритира желудникот и ќе помогне во намалување на воспалението. Еве листа на храна која треба да се избегнува и која е препорачана:
Храна која треба да се избегнува:
- Зачинета храна: Пиперки, чили и други зачинети состојки можат да го иритираат желудникот.
- Мрсна и пржена храна: Мрсните и пржените јадења тешко се варат и можат да предизвикаат непријатност.
- Кисела храна: Цитрусни плодови (лимони, портокали), кисели краставички и оцет.
- Кофеин: Кафе, чај и енергетски пијалаци кои содржат кофеин можат да ја зголемат киселината во желудникот.
- Алкохол: Алкохолот може да ја иритира и оштети слузницата на желудникот.
- Газирани пијалаци: Газирани пијалаци можат да предизвикаат надуеност и непријатност.
- Преработена храна: Брза храна, конзервирана и полуготова храна често содржат додатоци кои можат да бидат штетни.
- Млечни производи: Некои луѓе со гастритис имаат проблеми со варење на млекото и млечните производи.
Храна која треба да се користи:
- Банани: Лесно се варат и помагаат во неутрализирање на желудочната киселина.
- Јаболка и круши: Некомплетно созреани овошја се препорачани, бидејќи се помалку кисели.
- Овес и интегрални житарици: Овесната каша и целозрната житарка обезбедуваат лесно сварливи влакна кои се добри за дигестивниот систем.
- Варен зеленчук: Моркови, брокула, спанаќ и тиквички се лесно сварливи и нутритивно богати.
- Посно месо и риба: Пилешко, мисирка и риба се добар извор на протеини без вишок масти.
- Компири: Варени или печени компири без маснотии се лесно сварливи и обезбедуваат енергија.
- Јогурт со пробиотици: Некои видови јогурт содржат пробиотици кои можат да помогнат во обновување на здравата флора во желудникот, но треба да се избегнуваат ако имате проблеми со лактоза.
- Тост и ориз: Лесно сварлива храна која не ја иритира слузницата на желудникот.
Општи совети за исхрана:
- Јадете мали, чести оброци: Ова помага во намалување на стресот врз желудникот.
- Избегнувајте јадење пред спиење: Последниот оброк треба да биде барем два до три часа пред легнување.
- Пијте доволно вода: Хидратацијата е важна, но избегнувајте премногу течности за време на оброкот.
- Избегнувајте пушење: Никотинот може да ја влоши состојбата на желудникот.
- Слушајте го вашето тело: Ако некоја храна предизвикува непријатност, избегнувајте ја дури и ако не е на листата на непожелни намирници.
Консултацијата со лекар или нутриционист е секогаш препорачана за да се направи индивидуален план на исхрана кој ќе ги задоволи вашите специфични потреби и состојби.
