Слузокожата на желудникот претставува бариера од агресивната желудочна киселина и кај чирот таа бариера исчезнува, па останатите слоеви на желудочниот ѕид се изложени на оваа киселина. Порано чирот на желудник се сметал за мошне сериозна болест, но денес со развојот на дијагностиката и терапијата, вкупниот морбидитет и морталитет значително се намалиле.
Од друга страна, со порастот на инфекциите од хеликобактер пилори, која е најчест предизвикувач, и сосе стресниот стил на живот и употреба на лекови за намалување на болките (нестероидни антиинфламаторни лекови), инциденцата (бројот на новозаболени) е мошне висок.
Чирот може да се јави на желудникот, дванаесетпалечното црево, што и се најчести локализации, но може да се јави на речиси кое било место во дигестивниот систем.
Востановено е дека хеликобактер пилори е причинител на 80 отсто од чировите на желудник и преку 90 отсто од оние на дванаесетпалечното црево. Тоа е бактерија која може да опстане во киселата средина на желудникот и се пренесува со контакт со изворот на инфекција (со бакнување и делење садови). Освен ова пушењето, неправилната исхрана, стресот, употребата на некои лекови и алкохол, придонесуваат за појава и развој на чир.
Кои се симптомите и знаците на чир на желудникот?
Најчести симптоми се:
- Болка по внесување храна (се опишува како тапа болка под левиот ребрен лак);
- Мачнина;
- Надуеност на стомакот;
- Жарење;
- Зголемено создавање плунка (не е толку честа појава);
- Повраќање;
- Губење апетит;
- Губиток на телесна тежина;
- Крвавење се јавува кај секој четврти пациент (може да биде крвавење преку устата хематемеза и во вид на црни столици, како талог од кафе – мелена).
Како се поставува дијагнозата?
Анамнезата со клиничка слика може да помогне во поставување на дијагнозата. Златен стандард во поставувањето на дијагнозата е гастроскопија (снимање на внатрешноста на желудникот со посебна сонда). Така е возможно да се види слузокожата на желудникот и големината и локацијата на промената, а може да се земе и примерок (биопсија) за микроскопска анализа, што може да помогне во откривањето дали промената е бенигна или малигна.
Важна е и дијагнозата на хеликобактер пилори, затоа што лекувањето подразбира лекување и елиминирање на оваа бактерија, а и се разликува доколку таа е присутна. Се открива од крвта, столицата и ткиво од желудникот.
ЛЕКУВАЊЕ:
Мошне е важно да се намали киселоста на желудочниот сок и тоа се постигнува со помош на два вида лекови – блокатори на Х2 рецепторите и инхибитори на протонската пумпа. Лековите кои го врзуваат вишокот желудочна киселина можат да се користат како за лекување така и за ублажување на симптомите. Хеликобактер пилори се лекува со антибиотици, и тоа комбинација, затоа што може да стане отпорна само на еден лек. Лекувањето на чирот на желудник мора да трае минимум 4 месеци, по што се прави контрола. Во случај на појава на компликации, во смисла перфорација на желудникот и крвавење лекувањето подразбира и хируршка интервенција. За тоа време на лекувањето мошне е важен и хигиено-диететскиот режим – забрана за пушење, внесување алкохол и правилна исхрана.
