Шеќерната болест е една од најмасовните страдања на современиот човек, која лесно се дијагностицира и со правилна едукација одлично се превенира и се контролира. Овој прирачник, пред сé, е наменет за лицата со дијабетес и нивните најблиски, како и на стручните медицински лица кои се занимаваат со нивната едукација. Книгата ја препорачуваме и за студентите, како и за лекарите кои започнуваат да се занимаваат со дијабетес, за полесно стекнување на практични сознанија.
Шеќерната болест или Дијабетес мелитус (Diabetes mellitus) претставува хронична, или, би рекле, уште и доживотна болест, што се одликува со нарушување, пред сѐ, на метаболизмот на јаглехидратите, но и на мастите и протеините и со специфични промени на крвните садови.
Дијабетесот, исто така, е агресивна и прогресивна болест, што има посебни одлики кај секоја индивидуа, што значи и дека пристапот кон лекувањето кај секое лице со дијабетес треба да биде индивидуално, т.е. да се приспособи кон посебните потреби.
Иако многу добро ги знаеме и знаците и последиците од шеќерната болест, за неа сѐ уште нема само една дефиниција, иако споменатата е најсеопфатна. Денес се смета дека дијабетесот претставува состојба меѓу недостиг од инсулин и отпорност кон инсулинот (инсулинска резистенција).
Според други теории, се смета дека дијабетесот претставува одраз на воспалителни процеси што се развиваат во ткивата, особеново масното ткиво и во крвните садови, од каде што се ослободуваат воспалителни клетки и елементи и ја оштетуваат бета клетката во панкреасот, која го лачи инсулинот. Со тоа се намалува лачењето инсулин, но и се создава отпорност кон самиот инсулин т.е. се поттикнува резистенција кон инсулинот.
Исто така, постои современо гледање дека и двете главни форми на дијабетесот се, всушност, преод од едната кон другата и сл.
Како последица на нарушениот метаболизам на јаглехидратите, во крвта се појавува вишок шеќер што не може да се спушти сам во нормалните вредности.
Нормалните вредности на крвниот шеќер, или гликемија, се движат од 4,5 до 5,6 ммол/л на гладно, од капиларна крв (земање гликемија од прст). Повисоки вредности на гладно, особено, ако се повторуваат при повеќе мерења, најчесто се знак за шеќерна болест. Обично, еднаш покачен шеќер на гладно значи и шеќерна болест. Но по многу студии за влијанието на различните вредности на крвниот шеќер врз крвните садови е докажано дека и вредностите на гликемиите на гладно над 5,6 ммол/л доведуваат до промени на крвните садови. Оттаму, вредностите на крвниот шеќер над 5,6 ммол/л на гладно, земено од капиларна крв, денес се означуваат како нарушена гликемија на гладно.
Дијабетесот постои откако постои и човекот. За тоа постојат записи од стариот Египет, како што е Еберсовиот папирус што датира многу векови пред Христа. Но денес дијабетесот е многу раширен и од оваа болест боледуваат огромен број луѓе. Дијабетесот во овој милениум добива епидемиски размери и претставува не само здравствен туку и социјален и економски проблем. Се смета дека денес во светот има над 250 милиони лица со дијабетес, со непознат процент на потенцијални заболени, или лица каде што има почетно нарушување на крвниот шеќер или дијабетес за што не се свесни. Најголемиот број лица со дијабетес се наоѓа во земјите во развој, како и во земјите со понизок стандард, додека пак бројот на лица со дијабетес во развиените земји е во стагнација или во опаѓање. Ова се должи на масовните обиди на владите за образование на населението за исхраната, како и укажување на опасностите што се јавуваат од нелекуваниот дијабетес, високите масти и покачениот крвен притисок. Исто така, се води се поинтензивна едукација за потребите на луѓето за секојдневна физичка активност и промена на начинот на живеење. Со други зборови, потребно е да знаете дека:
- Дијабетесот е една од најмасовните болести на современиот човек.
- Дијабетесот е шеста причина за смрт во високоразвиените земји.
- Ризикот од смрт кај лицата со дијабетес е за двапати повисок отколку кај лицата кои немаат дијабетес.
- Дијабетесот е главно резултат на западниот начин на живот и намалената физичка активност.
- Дијабетесот може да се превенира кај огромен дел од ризичните лица со едукација за правилен начин на живот, што подразбира правилна исхрана и физичка активност.
Во Македонија има околу 120 000 лица со дијабетес, од што само околу 1-3 % се со тип 1, додека другите му припаѓаат на типот 2.
Болеста е доживотна.
Лекувањето, исто така, е доживотно.
Поради тоа, целта на нас лекарите е што повеќе да ве запознаеме со вашата болест, така што, ќе можете сами да си помогнете.
Запомнете: Шеќерната болест кај некои луѓе од самиот почеток се лекува со инсулин, а кај други, лекувањето со инсулин ќе се спроведе како неопходно по определено период.
Колку порано поминете на инсулин, толку ќе биде подолг и поубав вашиот живот.
(продолжува)
