Одредени вируси може да предизвикаат нарушување на сигналот што го држи под контрола клеточниот раст и пролиферацијата. Инфекциите може да го ослабат имуниот систем, што ја ослабува способноста на телото да се бори против развојот на рак. Дел од инфективните фактори пак предизвикуваат хронично воспаление кое последично може да доведе до рак. Од сите инфективни фактори, вирусите се најважни за развој на рак. Повеќето од нив се пренесуваат од лице на лице преку крв и/или други телесни течности, така што е можно да се заштитите со вакцинација, избегнување на незаштитен полов однос и не споделување игли. Еве што треба да запомните:
ПОЈАВА НА ЛИМФОМ
Епштајн-Баров вирус. Станува збор за вид на херпес вирус, кој покрај добро познатата мононуклеоза може да предизвика и појава на лимфом и рак на епифаринксот (горниот дел на фаринксот/ждрелото). Главно се пренесува преку плунка, на пример со бакнување и споделување четка за заби или чаши. Може да се пренесе и преку крв, а инфекцијата е доживотна. Се проценува дека повеќе од 90% од луѓето ќе бидат заразени со овој вирус во текот на нивниот живот, но повеќето луѓе немаат никакви симптоми. Во моментов не постои вакцина, ниту какво било специфично лекување.
РАК НА ЦРНИОТ ДРОБ
Вирусите на хепатитис Б и Ц (ХБВ и ХЦВ). Овие вируси може да доведат до хронично воспаление на црниот дроб и на крајот до рак на црниот дроб. И двата вируса се пренесуваат преку крв (трансфузија на крв, делење на игли), незаштитен сексуален однос или од мајка на дете за време на породувањето. Вакцинацијата се врши во три дози, по што повеќе од 95% од вакцинираните развиваат заштитен титар на антитела и се смета дека таквите лица се заштитени доживотно. Од воведувањето на вакцинацијата, може да се забележи значително намалување на бројот на пациенти. Во моментов нема вакцина за хепатитис Ц, но со новите терапии постои можност за излекување на болеста.
РАК НА ГРЛОТО НА МАТКАТА, АНУСОТ, БЕЛИТЕ ДРОБОВИ, ЦРНИОТ ДРОБ И ЖДРЕЛОТО
Вирус на хумана имунодефициенција (ХИВ). ХИВ е вирус што предизвикува СИДА, состојба на ослабен имунитет што е плодна почва за развој на други инфекции кои можат да доведат до рак. Лицата заразени со ХИВ имаат зголемен ризик од развој на неколку видови тумори, како што се Капошиов сарком, лимфом, рак на грлото на матката, анусот, белите дробови, црниот дроб и фаринксот. ХИВ се пренесува преку крв и незаштитен секс, а најголем ризик има кај хомосексуалците и интравенозните корисници на дрога. Вакцина не постои, но е постигнат значителен напредок во лекувањето на заболените.
МАЛИГНИ ТУМОРИ НА ГРЛОТО НА МАТКАТА И РАК НА ОРОФАРИНКСОТ
Хуман папиломавирус (ХПВ). ХПВ е вирус кој има многу поттипови, а инфекцијата со високоризични поттипови е причина за речиси сите малигни тумори на грлото на матката. Исто така може да предизвика и рак на орофаринксот (средниот дел на фаринксот), вагината, вулвата и пенисот. Високоризичните типови се шират преку директен сексуален контакт, вклучувајќи вагинален, орален и анален секс. Развиени се повеќе типови вакцини за превенција од инфекцијата. Двовалентните, четиривалентните и деветовалентните вакцини штитат од инфекција со типовите 16 и 18, кои предизвикуваат повеќе од 70 проценти од карциномите на грлото на матката. Четиривалентната вакцина содржи и типови 6 и 11 кои најчесто предизвикуваат генитални брадавици, додека деветвалентната вакцина покрај типовите 16, 18, 6 и 11 ги содржи и типовите 31, 33, 45, 52, 58. Се препорачува вакцинацијата да се спроведе пред почетокот на сексуална активност (пред контакт со вирусот). Сепак, вакцинацијата се препорачува и за оние кои се сексуално активни бидејќи луѓето, доколку се веќе заразени, генерално не се заразени со сите видови против кои се дава вакцина.
КАРЦИНОМ НА ЖЕЛУДНИКОТ
Хеликобактер пилори. Станува збор за бактерија која е познат причинител за чир на желудникот, а може да доведе до карцином или т.н. МАЛТ лимфом на желудникот. Се смета дека се пренесува преку контаминирана храна или вода и директен контакт со уста. Според некои проценки, две третини од светската популација се носители на оваа бактерија, а стапката на инфекција е особено висока во послабо развиените земји. Инфекцијата со хеликобактер пилори успешно се лекува со антибиотици.
