Повеќето луѓе се свесни за своите штетни навики, но сепак еден дел од нив не сакаат да ги сменат и наоѓаат повеќе аргументи ЗА отколку ПРОТИВ таквото однесување. Вистина е дека штетните навики имаат нешто што ги одржува, а тоа е психолошка или физиолошка „награда„ која лицата ја добиваат од ваквиот вид на однесување. Од друга страна, постојат и луѓе кои сакаат да ги променат штетните навики, но мислат дека тоа е невозможно или не го знаат вистинскиот начин како да го направат тоа.
Дали имате доволно силен мотив?
Мотивацијата да промените нешто кај себе е многу важна. Проверете дали имате доволно силен мотив и пробајте да го зајакнете. Дали кога ќе кажете дека сакате да го намалите внесот на слатки, да ги оставите цигарите, да станете физички активен, дали навистина нешто и правите за тоа? Преиспитајте ги своите мотиви зошто би се откажале од штетните навики? Веројатно во главата имате многу причини зошто некое ваше постојано однесување е штетно, но тоа мора дополнително да го освестите. Ако сакате да престанете со некоја навика затоа што го загрозува вашето здравје или здравјето на вашите блиски, тогаш соберете ги сите информации за штетното дејство и за навиките на вашиот организам или психичка состојба.
Потоа направете едноставна ментална вежба – замислете се себеси на пример за една година како: 1. И понатаму ја имате истата штетна навика а потоа како 2. Ја немате веќе таа штетна навика. Опишете си како се чувствувате и како изгледате во првата, а како во втората ситуација. Ова може да ви помогне дополнително да ги согледате бенефитите од откажувањето од штетната навика.
Сепак, често се случува лицата да бидат мотивирани да ги променат штетните навики тогаш кога штетните ефекти ќе го достигнат врвот.
Придобивки од штетните навики
Штетните навики се одржуваат бидејќи лицето смета дека со таквото однесување добива некаква награда. Тоа може да биде релаксација, чувство на задоволнсот, прифатеност во дрштво и слично. Лицата често мислат дека овие добра ќе им бидаат ускратени ако се откажат од своите штетни навики. Ова не е точно, истите тие награди може да се добијат и со усвојувањето на здравите навики. На пример лицето мисли дека цигарата му е потребна за да се опушти, а наместо тоа може да прави релаксирачко дишење.
Страв од неуспех
Луѓето често веруваат дека штетната навика е посилна од нив, дека нема да успеат, некои веќе имаат искуство, се обиделе и не успеале да променат нешто. Вистина е дека на почетокот е многу тешко, но со време станува се полесно, треба само да биде трпелив и 100% доследен. Кога ќе ги видите првите позитивни резултати, дополнително ќе ве мотивираат да продолжите со својата намера.
Менувањето на сопственото однесување зависи исклучиво од вас. Не се разочарувајте ако сте се откажале од слатки, но во еден момент сте изеле цело чоколадо. Не го доживувајте тоа како неуспех, туку гледајте како на момент на слабост, лош ден, кој не мора да се повтори. Важно е на крајот да имате повеќе добри отколу лоши денови.
Иако навиката е однесување кое најчесто го правиме несвесно, и имаме чувство дека тоа не контролира, а не ние него, асолутно е можно да го промените. Првиот чекор е зголемување на свеста за тоа кога, каде и во кој социјален контекст лошата навика се јавува, како се чувствуваме тогаш и која е наградата која ќе ја добиеме. Следниот чекор е замена на старото однесување, со ново, кое е поздраво, а има исти ефекти. Често се случува со бегање во штетните навики, да бегаме од некои животни проблеми, конфликти кои не мачат. Во тој случај, многу е важно да се соочите со тој проблм и да го решите.
