Речиси и да нема држава која не изразува надеж дека вакцината против КОВИД-19 ќе создаде колективен имунитет, а некои сметаат дека со вакцинирање на две третини од населението може да се спречи епидемијата и да се заштитат цели заедници и народи. Но, тој концепт на создавање на колективен имунитет има ограничувања и содржи големи очекувања од тоа што се би можела да спречи имунизацијата. Некои стручњаци сметаат дека таквите очекувања се под знак прашалник. Прво, откривањето на се што е потребно за постигнување на колективен имунитет со помош на вакцинација против КОВИД-19 вклучува низа фактори од кои неколку се непознати.
Која е брзината на ширење на вирусот кој предизвикува КОВИД-19? Дали првите вакцини ќе успеат да го стопираат пренесувањето на вирусот или ќе спречат луѓето да се разболат? Колку луѓе ќе прифатат да се вакцинираат? Дали вакцината ќе пружи на сите исто ниво на заштита?
“Колективниот имунитет понекогаш погрешно се сфаќа како поединечна заштита“, вели Џозеп Јанса, експерт за итни здравствени состојби во Европскиот центар за контрола и превенција на болести.
“Не е добро да се мисли дека лично сум заштитен поради постоењето на колективен имунитет. Тој имунитет се однесува на заштита на заедницата, е не на тоа дека поединецот е заштитен“.
Европскиот центар за контрола и превенција на болести во своите модели како праг на колективниот имунитет користел 67 проценти од населението, а стручњаците од СЗО исто така велат дека покриеноста од 65 до 70 процнети од населението со вакцинација е начин да се постигне колективен имунитет.
“Идејата со колективниот имунитет е да се заштитат ранливите категории. А идејата зад тоа е дека ако на пример вакцинирате 98 проценти од населението тогаш ќе има многу малку вируси во заедницата, што преостанатите два проценти од населението ќе бидат заштитени. Тоа е смислата“, вели Еленор Рајли, професорка по имунологија и заразни болести на Универзитетот Единбург.
Клучно во јавноздравствените пресметки во поглед на тој концепт за болеста КОВИД-19 е стапката на репродукција на вирусот кој ја предизвикува болеста или Р вредноста. Тоа е мерка која означува колку просчено заразеното лице заразува други лица во услови без никакви органичувања. Под претпоставка дека вакцината е комплетно ефикасна, прагот за колективен имунитет за заразни болести се пресметува така што 1 се дели со Р вредноста, со одземање на резултатот од еден и потоа со множење со 100.
“Проблемот е што сега се уште не знаеме колку точно брзо се шири вирусот без никакви мерки на претпазливост и со нормални патувања и социјални активности какви што имавме пред една година“, вели Винфрид Пикл, професор по имунологија на Медициснкиот факултет во Виена.
Стручњаците велат дека друг важен фактор е дали може вакцината против КОВИД-19 да ја спречи трансмисијата на вирусот. Досегашните докази сугерираат дека првата вакцина против КОВИД-19 во најмала рака ќе спречи вакцнираното лице да заболи, но не може да се исклучи можноста тоа лице да добие вирус SARS-CoV-2 и незабележиво да го пренесе на други лица.
“Додека заштитата против болести има ефект за вакцинираното лице, таа нема да спречи циркулација на вирусот и ризикот од заболување на невакцинирано лице“, вели Пени Вард, професорка на Кралскиот колеџ во Лондон.
Проф Рајли вели дека засега идејата да се постигне колективен имунитет со вакцинација е бесплодна. Подобар пристап, според неа, би било “да се сврти колективниот имунитет наопаку“ и со првите вакцини да се заштитат оние најранливите, не грижејќи се на почетокот за поотпорните кои можат релативно добро да живеат со вирусот.
„Да заборавиме на заштитата на широките маси за да ги заштитиме ранливите“, вели таа. „Одиме директно да ги заштитиме ранливите категории.
