Промената на исхраната и начинот на живот е најсигурниот начин за модулирање на цревната микробиота
Микробиомот сега се смета за посебен орган со свои метаболички, имунолошки и ендокрини функции. Кога е избалансиран, делува заштитно и го намалува кардиоваскуларниот ризик, а кога е нарушен, го поттикнува развојот на атеросклероза и метаболички нарушувања.
Во современата литература, терминот микробиом се споменува сè почесто , како комплексна заедница на микроорганизми (бактерии, археи, габи) што го населуваат гастроинтестиналниот тракт. Зборуваме за динамичен екосистем чија вкупна маса се мери во стотици грама, а чиј генетски потенцијал се проценува дека е многу пати поголем од оној на човекот, вели д-р Марко Вулета, интервентен кардиолог, во интервју за „Блиц здравје“.
Природни решенија за ребалансирање на цревата: Стратегии за здрав микробиом
Здраво црево, здраво срце: Микробиомот влијае на ризикот од кардиоваскуларни заболувања, а еве како возраста ја менува цревната флора
– Микробиомот е опишан како метаболички орган, способен за синтетизирање или разградување на супстанции, а се нагласува дека одредени делови од тој екосистем се поврзани со воспаление, липиден профил, глукорегулација и ендотелна функција. Сето погоре наведено го прави многу влијателен во потенцијалната модификација на вкупниот кардиоваскуларен ризик – истакнува д-р Марко Вулета.
Како функционира микробиомот
Д-р Вулета објаснува дека, под физиолошки услови, микробиомот функционира преку три клучни механизми:
метаболичка трансформација на диететски супстрати (на пр. влакна, холин, карнитин),
модулација на имунолошкиот одговор,
производство на сигнални молекули (кратки синџирни масни киселини, секундарни жолчни киселини, триметиламин-N-оксид – TMAO), нагласувајќи дека овие биотрансформации имаат директно влијание врз ендотелните функции, васкуларниот тонус и системското воспаление.
– Нарушувањето на рамнотежата на микробиомот ( дисбиоза ) е опишано како состојба во која се намалува учеството на заштитните бактериски родови (на пр. Faecalibacterium , Bifidobacterium ), додека се зголемува учеството на потенцијално проинфламаторни видови, што резултира со зголемување на пропустливоста на цревната бариера, зголемување на концентрацијата на LPS (липополисахарид) во циркулацијата, системска активација на макрофагите и развој на хронично воспаление со низок градиент, кое долго време е препознаено како еден од клучните патофизиолошки двигатели на атеросклерозата – вели д-р Вулета.
Зошто микробиомот е важен за кардиоваскуларниот систем
Во литературата е наведено дека микробиомот е значаен фактор кој има можност за модифицирање на целокупниот кардиоваскуларен ризик, бидејќи одредени метаболички производи на цревните бактерии се поврзани со забрзана васкуларна деградација.
Микробиомот е динамичен екосистем чија вкупна маса се мери во стотици грама, а чиј генетски потенцијал се проценува дека е многу пати поголем од оној на луѓето, вели д-р Вулета.
– TMAO (триметиламин-N-оксид) се издвојува , идентификуван како молекула што влијае на функцијата на ендотелот, агрегацијата на тромбоцитите и прогресијата на атеросклерозата. Ако таков фактор дејствува заедно со конвенционалните елементи на ризик (хиперлипидемија , хипертензија , инсулинска резистенција / дијабетес ), вкупната вредност на кардиоваскуларниот ризик на поединецот станува значително поголема – објаснува д-р Вулета и додава:
– Во исто време, се наведува дека позитивниот профил на микробиомот, карактеризиран со поголем дел од бактериите кои произведуваат бутират , има голема вредност во модулирањето на ендотелијалното воспаление, зачувувањето на цревната бариера и стабилизирањето на липидниот профил, што индиректно ја намалува прогресијата на атеросклеротичните промени и ризикот од коронарна болест .
Механизми на дејство на микробиомот врз срцето и крвните садови
Ефект врз воспалението
– Зголеменото присуство на проинфламаторни бактерии доведува до зголемување на LPS во крвта, што е поврзано со активирање на TLR4 рецепторот, ендотелна дисфункција и забрзана атерогенеза.
Влијание врз липидниот метаболизам
– Одредени бактериски метаболити учествуваат во трансформацијата на жолчните киселини, при што се формираат фракции кои влијаат на хомеостазата на гликозата и липидниот профил , што е индиректно поврзано со зголемување на кардиоваскуларниот ризик – додава д-р Вулета.
Производство на масни киселини со краток синџир (SCFA)
– Бутиратот, пропионата и ацетатот се поврзани со намалување на воспалението, подобра ендотелна функција и поволен ефект врз крвниот притисок, како фактори што можат да придонесат за прекласификација на ризикот во пониска категорија ако концентрациите се стабилно покачени – објаснува кардиологот.
Формирање на TMAO (триметиламин-N-оксид)
Разградувањето на холин и карнитин произведува TMA, кој се трансформира во TMAO во црниот дроб.
– Зголемените вредности на тој метаболит во литературата се поврзуваат со повисока стапка на миокарден инфаркт , мозочен удар и смртност – истакнува д-р Вулета.
Штетите од лошиот микробиом
Според лекарите, несаканите ефекти се припишуваат на дисбиоза и вклучуваат:
зголемена цревна пропустливост,
зголемување на системскиот воспалителен одговор,
нерамнотежа во липидниот метаболизам,
зголемување на концентрацијата на TMAO,
влијание врз односот омега-6/омега-3,
влошување на гликемиската регулација,
зголемување на оксидативниот стрес.
– Споменатите процеси се препознаваат како фактори кои придонесуваат за развој на коронарна болест, хипертензија, срцева слабост и метаболички синдром – вели д-р Марко Вулета.
Предности на добро формиран микробиом
Ја стабилизира цревната бариера и го намалува воспалението
учествува во намалување на LDL-C преку модулирање на жолчните киселини
го намалува крвниот притисок преку SCFA сигнализација
го подобрува метаболизмот на гликозата
ги потиснува патогените бактериски видови
придонесува за синтеза на витамини (К2, Б комплекс)
– Таквиот профил се смета за заштитен и има најголема вредност во одржувањето на поволна кардиометаболна рамнотежа – нагласува д-р Вулета.
Како да го подобрите вашиот микробиом
Интервенциите на ниво на исхрана и начин на живот остануваат основниот и најбезбедниот начин за модулирање на цревната микробиота, вели д-р Вулета. Интервенциите на ниво на исхрана и начин на живот остануваат основен и најбезбеден начин за модулирање на цревната микробиота, вели д-р Вулета
Се препорачуваат промени што се изводливи во секојдневниот живот, а оптималниот ефект се постигнува со комбинација од нутритивни, животни навики и метаболички фактори кои имаат најголема вредност кога се применуваат долгорочно.
Зголемете го внесот на растителни влакна
Растворливите влакна се наведуваат како клучен супстрат за производство на SCFA (кратки синџири на масни киселини), при што се препорачува дневен внес од најмалку 25-35 грама (g), истакнувајќи дека ефектите се гледаат по неколку недели континуиран внес.
– Овесот, јачменот, мешунките, ленот и зеленчукот (особено артичоките, кромидот, празот, морковите) се дефинирани како извори со највисок потенцијал за ферментација . Вредноста на влакната се рефлектира во обновувањето на заштитните видови ( Bifidobacterium , Akkermansia ), намалување на pH вредноста на колоните и инхибирање на растот на проинфламаторните бактерии. Доколку внесувањето на влакна се спроведува прогресивно, се избегнуваат гастроинтестинални тегоби и се обезбедува стабилна адаптација на микробиомот.
