Шеќерната болест е едно од најмасовните страдања на современиот човек, која лесно се дијагностицира и со правилна едукација одлично се превенира и се контролира. Овој прирачник, пред сé, е наменет за лицата со дијабетес и нивните најблиски, како и на стручните медицински лица кои се занимаваат со нивната едукација. Книгата ја препорачуваме и за студентите, како и за лекарите кои започнуваат да се занимаваат со дијабетес, за полесно стекнување на практични сознанија.
Шеќерната болест или Дијабетес мелитус (Diabetes mellitus) претставува хронична, или, би рекле, уште и доживотна болест, што се одликува со нарушување, пред сѐ, на метаболизмот на јаглехидратите, но и на мастите и протеините и со специфични промени на крвните садови.
Кои се знаците на дијабетична кетоацидоза?
1. Сонливост, слабост, жед , зачестено и изобилно мокрење;
2. Високи гликемии;
3. Гликозурија;
4. Ацетон во урината.
Што треба да правите при појава на кетоацидоза?
1. Пијте повеќе вода или чај;
2. Јавете му се на вашиот лекар колку што е можно побрзо.
Состојбата секогаш е загрижувачка, дури и доколку немате високи гликемии. Доколку се влошува состојбата, а се уште немате ацетон во урината, веднаш јавете се кај вашиот лекар бидејќи има можност да паднете во дијабетична кетоацидотична кома. Оваа кома, за среќа, е се поретка. Се јавува најчето кај дијабетесот тип 1, но се почесто и кај типот 2.
Кои се најчестите прични за појавата на дијабетичната кетоацидоза и кома
• Малку инсулин или сте ја прескокнале потребната доза;
• Земање големи количества храна;
• Инфекции од различен вид, од најбанални вирусни до гнојни инфекции, особено проливи;
• Стрес од различни видови, како што се повреди, особено на главата, психички трауми;
• Долгогодишна употреба на таблети за шеќер што веќе немаат дејство и непослушан совет за префрлување на терапија со инсулин.
Кај дијабетесот постојат уште две акутни и сериозни состојби кои ако не се лекуваат во специјализирани установи завршуваат смртно, а тоа се:
Хиперосмоларни состојби (кома)
Симптомите кај хиперосмоларната кома се слични или исти како кај кетоацидозата, со таа разлика што не мора да има ацетон во урината, но мора да има гликозурија. За разлика од кетоацидотичната дијабетична кома, хиперосмоларната кома или хиперосмоларната состојба се јавува најчесто кај дијабетесот тип 2, и тоа кај постари лица. Главна одлика, покрај возраста и типот на дијабетесот, се екстремно високите гликемии, што се во просек многу повисоки отколку кај кетоацидотичните состојби. Смртноста е повисока отколку кај кетоацидозата, особено ако возраста на пациентот е напредната. Хиперосмоларни состојби се јавуваат и кај лица кои претходно немале дијабетес или дијабетесот бил добро регулиран. Во тие ситуации и регулацијата на гликемиите, како и прогнозата се многу неизвесни и со висока смртност.
Лактична ацидоза
Оваа состојба, за среќа, е ретка и се среќава главно кај постари лица со влошена циркулација кои примале бигваниди (од постарите генерации). Во урината (мочката) има гликозурија, а во крвта лактати и пирувати, што не се јавуваат кај регулиран дијабетес. Симптомите се слични како и кај опишаните коми, само што смртноста е висока.
Лекувањето на споменатите акутни метаболни состојби кај дијабетесот има три основни правила:
1. Брзо надоместување на течности. Ова е најважниот момент во лекувањето на овие акутни состојби. Никогаш не треба да се даваат под три до четири литри течности. Транспортот на лица во вакви состојби со малку течност (500 мл) најчесто доведува до непоправ-ливи состојби на бубрезите и лоша прогноза. Течностите треба да се даваат во многу брзи интервали и обилно преку две вени;
2. Давање мали, но чести дози инсулин со брзо дејство во инфузии;
3. Корекција на електролитите;
4. Итен пренос во специјализирана метаболна единица.
Определување на микроалбуминурија
Определувањето микроалбуминурија во урината е релативно нов метод со кој со помош на тест ленти се определува присуството на белковини во урината(мочката) во минимални траги. Во нормална урина не смее да има микроалбуминурија. Нејзината појава означува дека се работи за оштетување на бубрезите кај дијабетесот, што е сериозен знак за една од најтешките компли-кации на шеќерната болест. Определувањето на микроалбуминуријата не треба да се врши често, доволно е двапати во годината.
(продолжува)
