Шеќерната болест е едно од најмасовните страдања на современиот човек, која лесно се дијагностицира и со правилна едукација одлично се превенира и се контролира. Овој прирачник, пред сé, е наменет за лицата со дијабетес и нивните најблиски, како и на стручните медицински лица кои се занимаваат со нивната едукација. Книгата ја препорачуваме и за студентите, како и за лекарите кои започнуваат да се занимаваат со дијабетес, за полесно стекнување на практични сознанија.
Шеќерната болест или Дијабетес мелитус (Diabetes mellitus) претставува хронична, или, би рекле, уште и доживотна болест, што се одликува со нарушување, пред сѐ, на метаболизмот на јаглехидратите, но и на мастите и протеините и со специфични промени на крвните садови.
Кај здравите лица, како и кај лицата со дијабетес што е добро контролиран, нема шеќер во урината (мочката)(1) .
Доколку се појави шеќер во мочта (или имате гликозурија), тоа значи дека гликемијата се движи над 10 ммол/л.
Вредноста од 10 ммол/л е најчестата, па се зема за точна. Инаку, има лица кај кои се јавува гликозурија и под и над споменатата вредност, што е важно да се знае како индивидуална одлика. Тогаш велиме дека лицето има висок или низок праг за гликозурија. Појавата, ако е постојана, нема никакво значење за самото лице, по неговото здравје.
Определување на гликозуријата
Определувањето на гликозуријата се врши со помош на ленти што на едниот крај имаат материја што ја менува бојата во присуство на шеќер во урината (мочката), или индикатор. Постапката, мора да се признае, е далеку попријатна отколку определувањето на гликемијата бидејќи нема боцкање на прстите, туку лентата се става во садот со урината или едноставно треба да ја измокрите лентата.
Но определувањето на гликозуријата е само од ориентационо или второстепено значење за вашата болест. Ова е од причини што:
1. Доколку немате гликозурија, вие воопшто не знаете колкава е вашата гликемија, но претпоставуваме дека е под 10 ммол/л. Пониските гликемии (како, на пример, околу 8 ммол/л) се токму оние што се и најштетни, бидејќи не даваат никакви симптоми, а сигурно ги оштетуваат вашите крвни садови.
2. Важно е која урина ја контролирате. Имено, ако имате гликозурија во првата утринска урина, тоа треба да значи дека во текот на ноќта вашата гликемија била висока. Но ако ја контролирате втората урина од изутрина, веќе можете да немате гликозурија, па не знаете дали треба да ја коригирате гликемијата навечер.
3. Разни лекови или други супстанци може лажно да покажат гликозурија.
Ацетон во урината
Појавата на ацетон во урината е непожелна и мошне опасна појава и претставува црвено светло за вас. Во тој случај, веднаш обратете се кај вашиот лекар или во најблискиот центар за дијабетес.
Од каде ацетон во урината и што значи тоа?
Ацетонот е едно од кето телата. Освен ацетонот, што лесно се определува во урината, другите кето тела, што се должат на многу високите гликемии и недоволно инсулин, се определуваат многу попрецизно во крвта.
Ацетон не смее да има во урината во ниеден случај!
Доколку го има, тој е резултат на многу високи вредности на гликемија. Како резултат на тоа, настанува разложување на мастите, со цел да се прехранат гладните за храна клетки. Притоа, како спореден продукт на топењето на мастите се јавува ацетон, што се излачува преку урината. Но ацетон во урината може да се јави и при гладување, што е многу важно да се знае од разговорот со пациентот. Единствено добар знак е ацетонот во урината кај дебели лица кои сакаат или се трудат да ослабат. Тоа значи дека кај нив почнале да се разложуваат мастите. За разлика од дијабетичната кетоацидоза, каде што има и ацетон и шеќер во урината, при слабеењето има само ацетон во урината. Никогаш нема присуство на шеќер. Поискусните може да го забележат ацетонот во здивот, како мирис на гнило јаболко. Ацетонот во урината се определува со ленти, на истиот начин како и гликозуријата.
Запомнете:
- Ацетонот во урината значи дека настапило акутно влошување на дијабетесот и појава на дијабетична кетоацидоза.
- Состојбата на кетоацидоза во крвта се открива преку контрола на крвта, преку определување попрецизни параметри како што е бета оксибутерната киселина и др.
Состојбата има три фази:
1. Кетоза кога има само ацетон во урината без нарушување на киселоста(рН) во крвта.
2. Кетоацидоза кога, покрај ацетон, има и нарушување на киселоста во крвта.
3. Кетоацидотична кома, кога има и нарушување на свеста.
Доколку веднаш не преземете мерки, состојбата сигурно ќе се влоши.
