Мајмунските сипаници се вирусна болест предизвикана од вирус сличен на вирусот на големи сипаници, но не се шири меѓу луѓето така ефикасно и помала е смртноста отколку кај големите сипаници.
Во земјава забележан е еден сомнителен случај на мајмунски сипаници, а потврда за тоа дали станува збор за овој вирус или не, ќе се добие денес.
Минатата недела забележано е нагло зголемување на бројот на заразени, а тогаш и Светската здравствена организација ја прогласи оваа состојба како причина за меѓународна загриженост и се повикуваат сите да да ги преземат неопходните чекори за да се спречи пренесувањето на вирусот од човек на човек, со цел да се заштитат ранливите групи. Според податоците од минатата недела, 25.864 нови случаи биле идентификувани надвор од Африка, а во прашање се и Австралија, Канада, Израел, Португалија, Шпанија, Америка и Англија…
ДАЛИ Е ВО ПРАШАЊЕ НОВА БОЛЕСТ?
Оваа болест е позната со децении, а вирусот првпат е идентификуван во Данска во 1958 година, кај лице кое патувало од Сингапур. Вакцината против големи сипаници може да пружи заштита од мајмунски сипаници, вели д-р Мартин Хирш, професор по инфективни болести во болницата во Бостон. Но, откако вакцинацијата против големи сипаници заврши во 1982 година, забележан е пораст на случаи на зараза со мајмунски сипаници во некои африкански земји, а во последниве години се зголеми бројот на случаи поврзани со пренос од човек или животни. Постојат два вида на вирусот на мајмунски сипаници, централноафриканска и западноафриканска варијанта.
“Постојат два вида вирус на мајмунски сипаници, централноафрикански и западноафрикански. Овој што сега циркулира е западноафрикански и е многу поблаг и има многу помала смртност. Кај централноафриканската варијанта се бележи и 10 проценти смртност, а кај западноафриканската забележана е смртност од 1 до 3 проценти (во Африка)“, објаснува прим. д-р Бернард Каиќ, раководител на епидемиолошката служба за заразни болести во Хрватскиот завод за јавно здравје.
Тој додава дека симптомите се појавуваат една до две недели по инфекцијата, а тоа се покачена температура, главоболка, болки во мускулите и замор, а понекогаш како симптом се јавува и болка во грлото. Во рок од неколку дена од почетокот на болеста, може да се појави и осип (кој може да изгледа драматично) и зголемени лимфни јазли, кои се болни. Осипот исто така може да биде болен на допир. Болеста може да се пренесе од човек на човек преку капков пат (близок контакт) и контакт со кожни промени кои се јавуваат кај заболениот.
ПО ШТО Е ПОИНАКВА ОВАА СИТУАЦИЈА?
Со оглед дека вакцинацијата против големи сипаници е укината 1980. години, се појавија нови случаи во 11 земји во Африка. Истото се случило и во Конго и Нигерија каде се потврдиле околу 130 нови случаи. Во 2003 година мајмуснки сипаници се забележани кај 47 лица.
“Но, во оваа ситуација, се чини дека многу побрзо се јавуваат нови случаи во земјите ширум светот, а се чини и дека многу пациенти не патувале на запад од земјите од Централна и Западна Африка, и притоа се чини дека нема јасна врска помеѓу овие случаи“, вели д-р Паритош Прасед, директор на Центарот за заразни болести на Универзитетот Рочестер.
“Верувам дека не се работи само за брзо ширење, можно е тоа да се случувало „’под’ радар некое време, а можно е симптомите да се помешани со херпес, варичела или сифилис, а сите може да предизвикаат лезии на телото. “, вели докторот. Тој смета и дека е можно вирусот да се проширил во толкава мера, бидејќи во последните години неконтролирано се шири во Африка. Експертите исто така наведуваат дека работат напорно за да се спречи ширењето на инфекцијата во големи размери.
КОИ СЕ СИМПТОМИ НА МАЈМУНСКИ СИПАНИЦИ И КАКО СЕ ШИРАТ?
Симптомите често ќе бидат во форма на температура, главоболки, болки во мускулите и грбот, исцрпеност, замор и отечени лимфни јазли. Симптомите најчесто се јавуваат од 7 до 14 дена по изложувањето на вирусот.
Наскоро ќе се појави и осип, а често се појавува на лицето, дланките и стапалата. Лезиите може да се појават во мали концентрирани подрачја. Во моментов, лекарите забележале дека некои пациенти немаат други симптоми освен осип. Многумина ќе закрепнат по неколку недели, но тоа може да биде многу поопасно за имунокомпромитираните лица. Според студиите, на околу 13 проценти пациенти од 528 им била потребна хоспитализација. Иако не се работи за сексуално пренослив вирус, може да се шири преку контакт, па така и по полов пат, а ако ја допрете облеката на лице кое го има вирусот и на неа се наоѓа плунка или крв, лесно можете да го пренесете. Можно е да се шири и преку капков пат.
ШТО АКО МИСЛИТЕ ДЕКА СТЕ БИЛЕ ИЗЛОЖЕНИ НА ВИРУСОТ?
Во моментов, има многу заразени мажи кои имале полов однос со мажи, а се работи за околу 98 проценти од случаите. Но, секој кој е во близок контакт со заразено лице може да биде во ризичната група и важно е да се јавите на лекар доколку сте загрижени и ако развиете некој од споменатите симптоми.
