Пишува: прим. д-р Мирослав Темелковски – гинеколог акушер
Царскиот рез преставува породување со хируршки зафат, каде во општа и епирурална или спинална анестезија со, најчесто, попречен рез во долниот дел од стомакот, се вади плодот. Со зголемување на процентот на царски резови расте и бројот на повторните вакви интервенции. Бременоста и породувањето после секој царски рез се пропратени со зголемен ризик како за мајката така и за детето.
Царски рез- хируршко породување
Целата интервенција трае околу 20 минути, до половина час. Бебето најчесто се вади четири до пет минути од почетокот на интервенцијата. Царскиот рез преставува сериозен хируршка интервенција, па за целосно опоравување потребни се неколку недели. Во болница се останува најчесто три до пет дена.
Компликации при секој следен царски рез
Во последната декада бројот на вагинални раѓања се намалува, а во голем пораст е царскиот рез.
Како што секоја хируршка интервенција носи зголемен ризик, така и кај повторниот царски рез има зголемен ризик и за мајката и за плодот. Се зголемува морбидитетот и морталитетот кај мајката за два пати во однос со вагиналното раѓање.
Компликациите можеме да ги поделиме на неколку групи:
–Инфекции, со зголемена инциденца за повеќе од 15 отсто, како што се ендометритисот, дехисценција на фасцијата и раната, како и инфекцииите на уринарен тракт
–Тромбоемболија во еден до два промили се јавува кај трудници, а ризикот е за три до пет пати поголем при царски рез
Тука спаѓаат: длабока венска тромбоза и пелвичен септичен тромбофлебитис кои се едни од најтешките заболувања и бараат долготрајна терапија
–Хируршки (оперативни) повреди како: расцеп на утерусот, мочниот меур, цревата и уретерот се поретки, но сериозни компликации. Атонијата на мочниот меур е за два пати почеста од кај пациентки по нормално раѓање
–Анестезиолошки компликации, утерина атонија, задоцнето проработување на цревата, атонија на мочниот меур, placenta accreta-percreta (срасната постелка во наредната бременост) се сериозни компликации кои го загрозуваат и животот на трудницата. Hysterectomia (отстранување на матката) по повторен царски рез е не толку честа, но затоа е е сериозен хируршки зафат.
Расте бројот на породувања со повторни царски резови
Процентот на повторувачки царски рез во светот е 89-90 отсто. Зголемениот број се должи на тоа што се повеќе жени се одлучуваат прв пат да родат по 30, па и 40 годишна возраст. Со ова се зголемува процентот на царски рез, а со тоа се зголемува и процентот на повторен царски рез при наредната бременост на оваа популација.
Царскиот рез го зголемува престојот во болница за двојно во однос на вагинално раѓање, па од таму и кај повторувачкиот ЦР се зголемуваат деновите на престој во болница и паралелно со тоа ги покачува и материјалните трошоци. Постпрталната нега кај ЦР е поинтензивна и пофреквентна со што се зголемуваат трошоците за хоспитализацијата. Ако дојде до некоја од горенаведените компликации, секако дека се зголемува престојот во болница и уште повеке растат и материјалните трошоци.
Подготви: Сања Наумовска/sanja@panacea.mk
