Од пубертетот, во периодот помеѓу 12 и 16 година од животот третиот крајник нагло се смалува, за да во периодот после 25-тата година во најголем број случаи стане неприметлив. Во периодот кога го достигнува својот димензионален максимум, многу често може да предизвика пречки во нормалното дишење на нос.
Заболувањата кои го опфаќаат овој крајник најчесто се од инфективна природа. Како предиспозиција за нивно појавување се сметаат честите повторувања на инфекциите на грлото, носот и ушите, како и заболувања од типот на рубеола, сипаници… Зголемувањето на третиот крајник е физиолошка хиперплазија како последицна на имунолошката реактибилност. Го има скоро секое дете, но мора да се нагласи дека не секое дете има абнормална хиперплазија на третиот крајник.
Третиот крајник е непарна лимфна жлезда, сместена на преодот од носот во грлото и е, исто така, дел од имунолошкиот систем со значајна улога во одбраната од инфекции.
Бидејќи е сместен во еден релативно ограничен анатомски простор, неговото зголемување доведува до отежнато дишење на нос. Со растот на детето третиот крајник се намалува, а назофаринксот се зголемува, затоа проблемите предизвикани од хипертрофија на третиот крајник се најизразени кај децата од предучилишна и рана училишна возраст.
Децата со зголемен трет крајник не можат да дишат на нос, постојано се со отворена уста, спијат немирно и `рчат додека спијат. Се будат уморни и деконцентрирани и имаат постојано секрет во носот кој не можат да го издуваат. Со тек на време добиваат карактеристичен израз на лицето и се јавуваат и воспаленија на ушите. Зголемениот трет крајник ги блокира фарингеалните отвори на Евстахиевите туби, каналчиња преку кои увото е поврзано со гркланот и кои се исклучително важни за правилно функционирање на слушниот апарат. Кога овие каналчиња се блокирани од зголемениот трет крајник, се создаваат услови за развој на воспаленија на увото, излив на секрет во средното уво и намалување на слухот. Исто така, зголемениот трет крајник може да биде и причина за хронична кашлица кај децата.
Оваа состојба тешко се забележува во почетокот бидејќи не може да се дијагностицира со обичен преглед кај матичниот лекар или кај педијатар. Затоа при секое сомневање за зголемен трет крајник, детето треба да се упати на дополнителни испитувања кај оториноларинголог. Доколку кај децата се сомневаме дека дошло и до намалување на слухот, се прави аудиометриско испитување на слухот, како и тимпанометрија – тест со кој се утврдува постоење на излив во средното уво.
Хируршкото отстранување на третиот крајник се нарекува аденoидектомија. Најчеста причина за отстранување на третиот крајник е назалната опструкција, односно отежнатото дишење на нос. Децата со зголемен трет крајник обично имаат и опструктивна ноќна апнеа и ирегуларно дишење во тек на сонот. Намалувањето на слухот и рецидивантите воспаленија на средното уво проследени со дисфункција на Евстахиевата туба и излив во средното уво, исто така, се индикација за отстранување на третиот крајник, обично со истовремена апликација на вентилациони цевчиња во мембраната.
