Израстоци може да се формираат во кој било дел од срцето – ендокардот (делот што ја обложува внатрешноста на срцето), миокардот (срцевиот мускул), срцевите залистоци кои ги делат шуплините во срцето или перикардот (срцевата обвивка ). Гледајќи го потеклото, тоа може да бидат тумори кои се појавуваат директно во самото срце (наместо да се шират од друг дел од телото во срцето) и затоа се нарекуваат примарни тумори на срцето. Примарните тумори на срцето обично не се малигни, иако можат да бидат. Во друг случај, кога клетките на ракот од друга област на телото се шират во срцето, овие тумори се нарекуваат метастатски тумори на срцето. Тие се секогаш малигни бидејќи се резултат на рак кој веќе е активен во организмот.
ПРИМАРНИ ТУМОРИ НА СРЦЕТО
Според литературата, 75% до 95% од сите примарни тумори на срцето се бенигни. Сепак, и покрај нивната бенигна природа, овие тумори можат да бидат опасни доколку ја попречат работата на срцето поради нивниот раст, а во исто време можат да го зголемат ризикот од мозочен удар доколку не се лекуваат.
Некои од почестите бенигни тумори на срцето се миксомот (најчестиот бениген примарен срцев тумор кој сочинува околу 50% од сите случаи и најчесто се развива во левата преткомора; мора да се отстрани хируршки за да се спречат сериозни компликации како што е емболија) , папиларен фиброеластом (втор најчест бениген примарен срцев тумор кој обично се дијагностицира кај лица постари од 60 години; со оглед на тоа што најчесто расте на срцевите залистоци, се препорачува хируршко отстранување поради високиот ризик од белодробна емболија), липом ( тумор составен од масно ткиво) и хемангиом (тумор составен од ендотелни клетки кои ја обложуваат внатрешноста на крвните садови). Во детската возраст може да се појават некои специфични видови како рабдомиосарком.
Малигните примарни тумори на срцето за среќа се ретки, а меѓу нив најчести се различните форми на сарком (тумори на меките ткива). Двата најчести типа на срцев сарком се ангиосарком, кој главно се јавува во десната преткомора или перикардот, и рабдомиосарком, кој е најчест тип на срцев тумор кај доенчињата и децата, но може да се развие и кај возрасните. Рабдомиосаркомите инаку настануваат од т.н мезенхимски клетки кои се развиваат во клетките на мускулите. Кога се зборува за подрачјето на срцето, тие често се формираат во групи и можат да се развијат во која било срцева комора.
Останатипоретки типови на малигни примарни тумори на срцето вклучуваат малигнен фиброзен хистиоцитом и лимфом. Дефинитивно треба да се спомене мезотелиомот, малигнен тумор кој најчесто се јавува на обвивката на на белите дробови, но може да се појави и на перикардот.
МЕТАСТАТСКИ ТУМОРИ НА СРЦЕТО
Иако срцето не е вообичаено место за метастатско ширење на други малигни тумори, туморите како што се меланом, лимфом, рак на белите дробови, дојката, бубрезите и хранопроводот може да се прошират на срцето.
КОЛКУ СЕ ЧЕСТИ ТУМОРИТЕ НА СРЦЕ?
Туморите на срце може да погодат било кого и на која било возраст. Некои форми (како тератом) се јавуваат додека фетусот е сè уште во матката. Други форми се развиваат во детството или во различни фази од возрасниот период, Миксомите се два до четири пати почести кај жените. Саркомите се почести кај возрасни лица на средна возраст. Просечната возраст во моментот на дијагностицирање е 44 години.
За среќа, примарните тумори на срцето (и бенигни и малигни) се ретки и влијаат на помалку од 1 од 2.000 лица. Притоа, бенигните тумори, како што беше нагласено претходно, се многу почести од малигните.
Метастатските тумори на срцето се почести од примарните тумори, но сепак се ретки. Меѓутоа, може да се случи туморот кој се појавува во орган во близина на срцето при неговото растење директно да влијае на срцето преку локално ширење. Според достапните податоци, ова се случува дури кај околу 10% од луѓето кои имаат рак на белите дробови или рак на дојка. Од оддалечените тумори, меланомите најмногу даваат метастази во срцето.
ДАЛИ МОЖЕ ДА СЕ ПРЕПОЗНАЕ ТУМОР НА СРЦЕТО?
Можните симптоми зависат од видот на туморот, неговата големина и локација. Малигните тумори може да се прошират на други органи, на пример, на белите дробови. Бенигните тумори на срцето не метастазираат, но поради нивниот раст можат да предизвикаат разни проблеми со срцето. На пример, туморите кои растат во пределот на срцевите залистоци може да го попречат протокот на крв во срцето или да доведат до формирање на крвни згрутчувања. Туморите на срцевиот мускул може да предизвикаатзатајување на срцето или аритмија. Некои луѓе немаат симптоми или имаат многу благи. Други имаат симптоми кои сигнализираат опасни по живот проблеми со срцето.
Сепак, повеќето од симптомите се неспецифични, односно многу различни здравствени проблеми може да ги предизвикаат, а не само туморите на срцето. Се разбира, секогаш е важно да го информирате вашиот лекар за присутните симптоми со цел јасно да се дефинира нивната причина. Општо земено, луѓето со малигни тумори на срцето имаат симптоми кои почнуваат ненадејно и брзо се влошуваат, додека симптомите на бенигните тумори генерално се развиваат постепено.
Некои од можните симптоми се:
- Чувство на непријатност во градите,
- Вртоглавица и несвестица,
- Замор,
- Треска.
- Чувство на срцебиење (палпитации),
- Губење на апетит,
- Ноќно потење,
- Краток здив и слично.
Можностите за лекување на срцеви тумори се разликуваат во зависност од видот на туморот. Генерално, прогнозата зависи од видот на туморот и стадиумот на болеста при дијагнозата. Раната дијагноза доведува до подобри резултати.
Бенигните примарни тумори на срцето по правило, успешно се лекуваат хируршки ако се мали по големина. Поголемите тумори понекогаш не е можно да се отстранат.
Малигните примарни тумори на срцето, по правило, не можат да се отстранат хируршки и често се фатални. Овие тумори брзо се шират или се враќаат по лекувањето. Може да се користи хемотерапија или радиотерапија за да се забави прогресијата на ракот. Околу 50% од пациентите се живи една година по дијагнозата, а само околу 19% преживуваат 5 години. Сепак, и овде постојат значителни разлики. Луѓето со сарком преживуваат во просек од девет до 17 месеци по дијагнозата, додека со параганглиом над 80% од пациентите преживуваат 10 години по успешната операција.
