Голем број луѓе во текот на животот најмалку еднаш почувствувале вртоглавица. Д-р Срѓан Милиќевиќ, специјалист за ОРЛ вели дека вртоглавицата не е болест, туку е знак за некое заболување.
“Многу е почеста отколку што се мисли и очекува. Според некои проценки, околу пет проценти од пациентите во амулантите по општа медицина се жалат на некаква форма на нарушување на рамнотежата. Можеби најпрецизниот опис се наоѓа во самиот корен на зборот вертиго (глаголот вертере значи вртење). Иако луѓето на разни начини ги опишуваат своите тегоби: занесување, пропаѓање, матност во главата, нестабилност, чувство како да се пијани…“, вели д-р Милиќевиќ.
Во најширока смисла, болестите кои предизвикуваат вртоглавица може да се поделат на болести на срцето и крвните садови, болести на мозокот и нервното ткиво и болести на т.н. центар за рамнотежа сместен во внатрешното уво. Вртоглавицата може да биде прв знак за некои тешки и смртоносни болести, но исто така и безопасен знак за некои лесни и минливи болести, истакнува тој.
“Центарот за рамнотежа се наоѓа во внатрешното уво, каде што се наоѓа и центарот за слух. Поради нивната важност, тие се опкружени со најтврдата коска во нашето тело. Како и останатите периферни сетила и сетилото за рамнотежа има свои анатомски делови и свои заболувања. Се состои од коскен и мембранозен дел и во формата наликува на круна. Тоа е со големина на таблета. Сензорните клетки ‘пливаат’ во посебна течност, која е филтрирана мозочна течност. На површината на овие сетилни клетки се наоѓаат отолити, познати во јавноста како кристали“, објаснува докторот.
Милиќевиќ додава дека секој од деловите на центарот за рамнотежа може да заболи и тоа на се разболи на различни начини.
“Ако, на пример, дојде до поголема акумулација на течност во внатрешното уво, се јавува болест наречена Мениерова болест, именувана по научникот кој прв ја опишал. Болеста се карактеризира со три типични знаци: зуење во увото, чувство на полност во увото и вртоглавица“, вели тој и додава дека болеста има непознат причинител, трае повеќе часови и се повлекува сама од себе, за повторно да се појави.
“Невозможно е да се процени колку често нападите ќе се повторуваат. Доколку нападите се толку чести што сериозно го нарушуваат приватниот и професионалниот живот, лекувањето, односно прекинувањето на нападите на вртоглавица се прави со инјектирање на некои ототоксични антибиотици во увото. Лошата страна на овој третман е што покрај уништувањето на центарот за рамнотежа и престанокот на вртоглавицата, доаѓа и целосно губење на слухот на тоа уво“, вели д-р Милиќевиќ.
Уште една болест на внатрешното уво што е доста добро позната во јавноста – воспаление или оштетување на самиот нерв за рамнотежа.
“Болеста започнува драматично со гадење, повраќање, вртоглавица. Пациентот понекогаш е врзан за кревет седум дена и мора да прима инфузиона терапија. Обично, целосно закрепнување се случува по еден месец. Како најчеста причина за оваа болест се споменуваат вирусите“, нагласува докторот.
Поместувањето на на отолитите или кристалите од лежиштето исто така доведува до вртоглавица, која понекогаш е толку силна што пациентот паѓа и се повредува, истакнува д-р Милиќевиќ.
“Болеста на кристалите се карактеризира со напад на вртоглавица при вртење на главата, најчесто во кревет. Се третира со местење на кристалите т.н. маневри. Прво, мора да се одреди во која страна и кој канал е зафатен. Има посебен маневар за секоја страна и секој канал“, објаснува тој.
Лекувањето на вртоглавицата зависи од причината.
“Ако причината е, на пример, густата крв, тогаш лекувањето ќе биде од хематолог. Во случај на заболување на центарот за рамнотежа, третманот обично се спроведува со комбинација на кортикостероиди и друг лек. Во случај на болест на кристалите доволни се т.н. маневри за репозиционирање“, вели д-р Срѓан Милиќевиќ.
