Ракот на панкреас спаѓа меѓу поретките форми на рак на дигестивниот систем. За жал, нарушувањета обично се откриваат доцна и повеќе од 95 проценти од пациентите умираат во рок од две години по дијагнозата.
Во Македонија годишно се дијагностицираат повеќе од 250 нови случаи. Тоа е болест која ја зафаќа голема жлезда која е дел од дигестивниот систем, која се наоѓа зад желудникот и под црниот дроб.
Што е карцином на панкреас?
Панкреасот е орган чии главни функции се ослободување на дигестивни ензими во цревата за разградување на храната и лачење на хормоните инсулин и глукагон за регулирање на нивото на шеќер во крвта.
“Ракот на панкреас се јавува кога нормалните клетки мутираат во абнормални и растат неконтролирано“, вели д-р Афшин Сафа, онколог.
Ракот обично се јавува во ткивото на панкреасот, а може да се појават неколку видови израстоци, вклучувајќи канцерогени и неканцерозни. Најчестиот вид на рак кој се јавува започнува во клетките кои ги обложуваат каналите кои лачат дигестивни ензими од панкреасот, а се нарекува дуктален аденокарцином на панкреас, објаснуваат експерите од Клиниката Мајо.
Д-р Роналд Танг, хематолог/онколог од Лос Анџелес, наведува дека ракот на панкреас зафаќа 13 на 100.000 луѓе. Има една од највисоките стапки на морбидитет од сите видови на рак поради фактот што кога се дијагностицира, обично е напреднат или метастазиран.
Знаци кои укажуваат на овој тип на крацином
Клиниката Мајо наведува дека болката е симптом на кој треба да обрнете посебно внимание. Имено, тоа е првиот симптом на кој се жалат многу заболени.
“Растечкиот тумор ги притиска нервите во стомакот, предизвикувајќи болка која може да стане силна. Лековите против болки можат да помогнат. Третманите, како што се зрачењето и хемотерапијата, можат да го забават растот на туморите и до одреден степен да ја ублажат болката“, велат од Клиниката Мајо.
Ова се уште некои симптоми на кои треба да обрнете внимание:
- Болка во грбот
- Дигестивни проблеми – губење на апетит, проблеми со варењето и мачнините се чести кај луѓето со рак на панкреасот. Овие симптоми често се јавуваат кога болеста влијае на варењето на храната и апсорпцијата на хранливите материи. Многу пациенти со рак на панкреас имаат дијареа, запек или и двете
- Болка во желудникот – болка во стомакот или во средината на грбот може да биде предизвикана од тумор. Поради својата локација, туморот може да притисне на нервот, блиските органи, па дури и на дигестивниот тракт
- Губење на телесна тежина – губење на тежината може да биде предизвикано од нецелосно варење поради рак или самиот рак (туморска кахексија), што значително влијае на процесот на лекување и стапката на преживување. Слабеењето предизвикано од рак е проблем кој влијае на начинот на кој телото ги користи калориите и протеините. Тоа може да предизвика телото да согорува повеќе калории од вообичаено, да ги разгради мускулите и да го намали апетитот.
- Кожата и очите имаат жолтеникава боја – причината за “жолтилото“ е таа што ракот на панкреас обично почнува да се развива на неговата “глава“, која се наоѓа во близина на жолчниот канал. Туморот врши притисок врз жолчниот канал, а поради тоа не успева да ја пренесе жолчта од црниот дроб и жолчното кесе преку панкреасот до тенкото црево.
- Се ве чеша – прекумерното чешање или јадеж по целото тело е ран знак што телото го испраќа во случај на жолтица и рак на панкреасот. Бидејќи билирубинот се акумулира во крвта, па и во кожата, предизвикува чешање дури и пред кожата да пожолти.
Зошто е тешко да се воочи?
Д-р Танг наведува дека овој вид на рак е тешко да се открие бидејќи панкреасот е мал орган сместен длабоко во стомакот и е скриен зад другите органи. За жал, до моментот кога ќе се појават симптоми како што се абдоминална непријатност, ракот обично напредувал или метастазирал. Не постојат јасни насоки за скрининг за рак на панкреас, за разлика од ракот на дојката, дебелото црево и простатата.
Меѓутоа, ако вие или вашиот лекар се сомневате на овој тип на карцином, може да се направат неколку тестови:
- Крвни анализи
- Имиџинг тестови – Ултразвук, КТ скенирање, МРИ скенирање или тест наречен ERCP (ендоскопска ретроградна холангиопанкреатографија).
- Биопсија
