Некои намирници и одредени оброци може да предизвикаат силен замор дополнително, а постпрандијалната сомноленција е состојба на замор што ја чувствуваме по консумирањето на оброк и означува нагло зголемување, но и намалување на енергијата. Истражувачите нудат голем број теории за тоа што предизвикува замор после јадење, но се согласуваат во едно – станува збор за природниот одговор на организмот кој не мора да биде знак за загриженост.
ЗОШТО СМЕ УМОРНИ ПО ОБРОЦИТЕ?
Заморот или проблеми со концентрацијата по оброк се вообичаени, а овој тежок замор се јавува во зависност од тоа што сте јаделе, кога сте јаделе и колку сте јаделе. Еве неколку фактори кои можат да бидат причина за овој проблем.
ВИДОТ НА ХРАНА ШТО ЈА ЈАДЕТЕ
Храната богата со протеини со јаглехидрати може да ве успие повеќе од останатата храна. Некои научници веруваат дека некои луѓе се позаморени после оброк бидејќи нивното тело произведува повеќе серотонин, а тоа е хемикалија која игра голема улога во регулирањето на циклусите на расположението и спиењето. Аминокиселината наречена триптофан, која се наоѓа во многу намирници богати со протеини, помага во производството на серотонин. Поради оваа причина, консумирањето на вакви јадења може да предизвика чувство на замор.
Тој се наоѓа во овие намирници:
- Лосос
- Пилешко месо
- Јајца
- Спанаќ
- Семки
- Млеко
- Соја
- Сирење
Храната што содржи висока процент на јаглехидрати:
- Тестенини
- Ориз
- Бел леб
- Колачи, крофни, бисквити…
- Млеко
- Шеќер и бонбони
Комбинацијата на јаглехидрати и протеини често се јаде пред спиење, како снегулки со млеко, а тоа може да влијае и на сонот.
КОЛКУ ХРАНА ЈАДЕТЕ?
Замор после оброк често може да се појави доколку тој бил обилен, па овој проблем го имаат и оние кои почесто се хранат на овој начин. Кога јадеме, шеќерот во крвта расте, па може да дојде до зголемување на енергијата, но и нагло опаѓање. Но, постојат некои други фактори кои можат да придонесат за постпрандијален замор или замор по јадење.
- Лош сон во текот на ноќта може да предизвика замор во текот на денот
- Алкохол со оброкот, особено во текот на денот.
ВАЖНО:
Приспивливоста по јадење е многу честа појава и се случува поради неколку физиолошки причини:
🧠 1. Промени во крвниот проток
По јадење, телото насочува поголем дел од крвниот проток кон дигестивниот систем за да помогне во варењето. Ова значи дека има помалку крв (и кислород) што оди кон мозокот, што може да доведе до чувство на поспаност.
🍞 2. Тип на храна
Некои намирници повеќе придонесуваат за поспаност:
-
Јаглехидрати и шеќери – Го зголемуваат нивото на инсулин, што потоа ја зголемува апсорпцијата на аминокиселината триптофан во мозокот.
-
Триптофан – Ја поттикнува продукцијата на серотонин и мелатонин, хормони поврзани со смиреност и сон.
⏰ 3. Циркаден ритам
Луѓето природно чувствуваат пад на енергија околу пладне (т.н. попладневен пад на енергија, или „post-lunch dip“), што се совпаѓа со времето кога обично се руча.
🐘 4. Претерано јадење
Голем оброк, особено ако е тежок со масти и јаглехидрати, го оптоварува телото и предизвикува чувство на тежина и замор.
Ако оваа појава е честа и пречи во секојдневниот живот, може да помогне:
-
-
Да се јаде полесна и избалансирана храна.
-
Да се избегнува претерување со шеќери.
-
Кратка прошетка по јадење (го подобрува варењето и циркулацијата).
-
Еве неколку предлози за лесни оброци што помагаат да не те фати поспаност после јадење — идеални за ручек ако сакаш да останеш фокусиран и енергичен:
🥗 1. Салата со протеини
Пример: Мешана зелена салата со пилешко или туна, маслиново масло, малку јаткасти плодови (ореви, бадеми), и чиа семе.
✅ Лесна, богата со протеини и добри масти, без претерување со јаглехидрати.
🍲 2. Супа со леќа или наут
Пример: Лесна зеленчукова супа со леќа, морков, целер, и малку маслиново масло.
✅ Богата со растителни влакна и протеини, дава ситост без тежина.
🌯 3. Тортиља со јајце и зеленчук
Пример: Омлет со спанаќ, домат, и кромид во интегрална тортиља.
✅ Јајцата даваат енергија без да предизвикаат нагло покачување на шеќерот во крвта.
🥙 4. Интегрален сендвич со авокадо и мисирка
Пример: Црн леб со парчиња мисиркино месо, свежа зелена салата, домат и авокадо.
✅ Комбинација на протеини, влакна и здрави масти.
🍚 5. Будa-боул (Buddha Bowl)
Пример: Киноа или булгур, брокула, печен сладок компир, хумус, и малку семки (тиква, сончоглед).
✅ Сит и балансиран оброк, без „енергетски пад“ по јадење.
