Овие промени можат да бидат ограничени, односно да зафаќаат само дел од јазичната прекривка или генерализирани при што атрофира целата јазична прекривка. Парцијалната атрофија е најчесто ограничена на врвот и страничниот дел од јазикот. Доколку се зафатени само одделни делови од јазикот најчето во прашање се локални етиолошки агенси, а генерализираната атрофија на јазичната прекривка претежно настанува како последица на делувањето на некои општи агенси.
Причините за атрофија се бројни. Се смета дека атрофијата на јазичната покривка најчесто ја предизвикуваат некои општи агенси како што се: хипохромни и други анемии, недостаток на витамини од Б групата, некои авитаминози и некои лекови и стареењето.
Од локалните фактори фактори најзначајни се јатрогените фактори:
– Хипохромната анемија мошне често доведува до атрофија на јазичната прекривка. Оваа анемија настанува како резултат на недостаток на железо или заради неможноста за негово користење. Недостатокот на железо предизвикува пореметување во Варбурговиот или цитоензимскиот систем. Како последица на недостатокот на ензими или пореметувања во тие оксидациски ензимски системи настанува и атрофија на јазичната прекривка. Сличните промени во јазичната прекривка настануваат и кај други анемии (пемициозна анемија, метапластична анемија и други);
– Недостатокот на витамини од Б групата (Б1, Б2, Б12 и ПП фактор), исто така, може да предизвика атрофија. Кај овие болни најчесто настанува атрофија на целата јазична прекривка;
– Автоимуните болести како Сјогрен синдром, Плумер-Винсонов синдром, склемдермија и други болести можат да предизвикаат парцијална или тотална атрофија;
– Хормонските дисфункции, како на пример, за време на дијабетес, менопауза, пореметувања во функцијата на кората на надбубрежната жлезда, најчесто водат до промени на јазикот во смисла на атрофија.
И на крајот:
- Некои лекови како: антималариците, барбитуратите, антиконвулзивните средства, антибиотиците и кортикостероидите можат после подолга употреба да предизвикаат атрофија;
- Стареењето, при што истовремено атрофира и јазичната мускулатура;
- Локални иритации од заби со кариес и неприкладни протетски изработки.
Клиничките промени за време на атрофијата на јазичната прекривка се манифестираат на ист начин, без оглед на причината која ги предизвикала, јазикот на местата зафатен со атрофија станува мазен, сјаен и зафатените површини како да се полирани. Местата зафатени со атрофија се хиперемични и исклучително чувствителни.
Како резултат на намалувањето на бројот на густативни папили болните имаат функционални пречки.
Лекувањето се состои од лекување на основната болест или отстранување на лекувањето, односно локалните иритации кои ги предизвикале овие промени. Промените на јазичната прекривка се реверзибилни, така што после отстранувањето на причината јазичните папили се обновуваат и јазикот добива нормален изглед.
