Биполарното пореметување (манично депресивна психоза) се карактеризира со промена на зголемено (манија или хипоманија) и намалено расположение (депресија) што како последица доведува до значително пореметување на расположението и активноста на болниот.
Околу 30 % од пациентите во општата пракса имаат некаков вид на пореметување на расположението. Преваленцата на ова пореметување во Европа изнесува околу еден процент. Но, со оглед дека често погрешно се дијагностицира, неговиот удел меѓу популацијата, веројатно, е многу поголем. Станува збор за хронично пореметување и спаѓа меѓу 10-те светски најголеми јавни здравствени проблеми. За поголемиот број болни, периодот на намалено расположение со своето траење и зачестеност на појава значително го надминува периодот на зголемено расположение. Колку болеста подоцна се дијагностицира, исходот може да биде понеповолен. Освен промена во расположението, ова пореметување доведува и до оштетување и во останатите психички функции – внимание, мислење, нагон и волја.
Фазата на зголемено расположение се карактеризира со хиперактивност, чувство на вишок енергија и самодоверба, нагласен оптимизам и намалена потреба за сон. Таквото зголемено расположение може да варира од безгрижна веселост до неконтролирана возбуда. Дијагностицирањето и лекувањето на (хипо) маничната фаза може да претставува проблем бидејќи пациентот се чувствува полн со енергија и идеи, па често не сака да доаѓа на лекар и да се вклучи во третман.
Кај пациентите со намалено (депресија) расположение се јавува губење на енергија, интерес и уживање, чувство на вина и безвредност, тешкотии во донесување на одлуки, промени во апетитот и телесната тежина, проблеми со концентрација, пореметување на спиењето и чувство на забавеност.
Во депресивната фаза, овие пациенти покажуваат склоност кон самоубиство, додека во хипоманичната фаза се склони кон различни непромислени постапки кои може да доведат до претерано трошење пари или финансиска загуба, загрозување на работните, семејните или социјалните односи, со нагласен интерес за секс.
Ризик фактори
Се смета дека биполарното пореметување се појавува со меѓусебно делување на биолошки, психолошки и социјални фактори. Од останатите ризик фактори се наведуваат и висок социоекономски статус, психосоцијални стресови, злоупотреба на алкохол и дрога и друго.
Маничните епизоди обично почнуваат нагло и траат меѓу две недели и четири до пет месеци. Депресивните епизоди траат подолго, околу 20 седмици, а поретко кај повозрасни лица може да траат и до една година.
Прва епизода на болеста вообичаено се јавува меѓу 15 и 30 години, но може да се јави и во било кој период од пубертетот. Раниот почеток на болеста упатува на хроничен тек, брза промена на епизоди и мешана клиничка слика, што обично значи дека болниот лошо ќе рагира на терапија и дека болеста ќе има лоша прогноза.
