Пишува: Д-р Снежана Стојковска
Гинеколог
Јајчниците, овариумите кај жената имаат две важни функции: овулаторна и хормонска. Овулаторна подразбира формирање, зреење и ослободување на една јајце-клетка секој месец. Хормонската помага за развој на сексуалните карактеристики: гради, колкови, влакнавост… Стареење на ткивото на јајчниците значи намалување на оваријалната функција и подразбира намалено ниво на хормони, кое доведува до намалено либидо и сексуалност, сува вагина, зголемена задршка на течности, промена на метаболизмот, сува кожа пратено со нејзини промени, и регуларни менструални крвавења и рана менопауза. Репродуктивната возраст нормално завршува со менопауза, а во последните години, според одредени статистики направени во Канада, тоа се случува на околу 51 година. Тоа е време кога жената ќе престане со менструален циклус, односно ослободување на јајце клетки секој месец.
Но, за одредени жени биолошкиот часовник застанува многу порано. Ова предвремено стареење на оваријалното ткиво се јавува во 1 процент од жените под 40-годишна возраст и 0,1 процент пред 30-та година. Се манифестира најразлично. Но, главен проблем е намалувањето на способноста на создавање квалитетни јајце клетки, а со тоа и способноста за забременување.
Нарушена овулација е една од најчестите причини за тешкотии при забременувањето и се смета дека се јавува дури во 30% од случаите за лекување неплодност.
ЈАЈЧНИЦИТЕ СЕ ПОДМЛАДУВААТ
Репродуктивниот часовник може да се врати назад преку подмладување на ткивото на јајчниците. Станува збор за метода која веќе се користи во различни медицински цели во трауматологијата, ортопедијата и во естетската медицина. Се користи за третман на повреди и изгореници за да се забрзува заздравувањето. Иако ова е релативно нова метода, која почнува да се применува во гинекологијата, првичните резултати добиени од повеќе ин витро центри велат дека се работи за многу успешна метода. Со неа, кај 70 отсто од испитаниците се враќа менструалното крвавење, како и процесот на создавање квалитетни јајце клетки.
За оваа постапка кандидати се пациентки кои се во добра физичка кондиција и кои: имаат под 35 години, намалени оваријални резерви и ниско ниво на антимулериан хормон; имаат над 35 години, намалени оваријални резерви и ниско ниво на антимулериан хормон; жени со предвремена оваријална инсуфициенција; жени во перименопауза или менопауза под 50 години.
КАКО СЕ ИЗВЕДУВА ПОДМЛАДУВАЊЕТО
Процесот на оваријално подмладување опфаќа два чекори.
Првиот чекор е земање крв од пациентката. Таа крв се обработува, се центрифугира за временски период не подолг од 1 час. По обработката се добива плазма богата со тромоцити. Таа е богата со фактори на раст неопходни за повторно активирање на растењето и созревањето на јајце клетките, подобрување на васкуларизацијата, намалување на оксидативниот стрес во ткивото. Вториот чекор е аплицирање на оваа обработена плазма во оваријалното ткиво. Техниката на апликација не е хируршка, што е многу олеснителна околност за жената. Таа подразбира вбризгување на обработената плазма трансвагинално со водич, постапка што базично е истата која се применува при пункција на јајникот и вадење на јајце-клетки во процесот на инвитро-фертилизација – ИВФ.
Кај жени кои имаат менструално крвавење се изведува во текот на менструалното крвавење. Кај жени кои немаат менструален период се изведува во кое било време.
РИЗИЦИ И БЕНЕФИЦИИ
Предноста на оваа постапка е можноста за забременување со свои сопствени јајце клетки кај пациентки кај кои пред оваа постапка тоа не било можно. Оваа постапка има голем позитивен ефект и кај пациентки кои имаат повеќе пати неуспешни обиди за ИВФ поради проблеми со имплантација т.е. вгнездување на ембрионот во матката. Ризикот во текот на процедурата е минимален и во основа е оној истиот кој постои при оваријалната пункција во текот на ИВФ – болка, температура, внатрешно крвавење. Бидејќи се работи со сопствена крв, од пациентката, можност за алергиски реакции или други несакани ефекти се исклучени. Ова е релативно нова метода и нов медицински третман кој дава нова надеж како терапија за жените кои имаат проблем со нарушување на функцијата на ткивото на јајчниците.
