Се верува дека морковот на луѓето им е познат пет илјади години како зеленчук и лек, а најмногу се употребува неговиот корен кој содржи каротен (провитамин А, 5-20 мг/100 г). Потекнува од Централна Азија, а од 13 век се одгледува во Кина и во Северозападна Европа.
Морковите се одличен извор на витамин А, влакна, витамин К, калиум и витамин Ц, но и витамин Б6, биотин, бакар, фолна киселина, тиамин (витамин Б1), магнезиум, калциум, манган, железо, фосфор, витамин Б3, витамин Е и цинк. Содржат и фитохемикалии кои можат да дејствуваат како антиоксиданти, како што се:
- Бета-каротен и алфа-каротен, каротеноиди кои нашето тело ги претвора во витамин А, кој е важен за имунолошкиот систем, како и одржување на здравјето на клетките и активирање на ензимите.
- Лутеолин, флавоноид кој има антиоксидантно, противвоспалително и антиканцерно дејство.
- Фалкаринол и други полиацетилени, кои имаат антиинфламаторно дејство.
- Антоцијанини, флавоноиди, ликопен и лутеин кои се каротеноиди.
Благодати врз здравјето
Го подобрува видот – Морковот е богат со бета-каротен кој се претвора во витамин А во црниот дроб, а витаминот А е потребен за регенерација на родопсин, фотосензитивен пигмент во мрежницата на окото, кој е неопходен за ноќно гледање. Исто така, бета-каротенот го намалува ризикот од макуларна дегенерација.
Го намалува ризикот од рак – Истражувањата покажаа дека консумацијата на храна која е богата со каротеноиди, како што се морковите, може да го намали ризикот од рак на белите дробови, рак на дојка, рак на дебелото црево и рак на усната шуплина. Исто така, се покажа дека јадењето моркови може да го намали и ризикот од рак на белите дробови, рак на грлото на матката и рак на простата.
Го успорува стареењето – Високото ниво на бета-каротен во морковите дејствува како антиоксидант и го забавува стареењето на клетките.
Го поттикнува здравјето на кожата – Витаминот А и антиоксидантите од морковите ја заштитуваат кожата од штетните ефекти на сонцето. Недостатокот на витамин А предизвикува сувост и лупење на кожата, кршење на косата и ноктите. Витаминот А го спречува предвременото појавување на брчки, акни, сува кожа, црвенило и нерамномерен тонус на кожата.
Помага во спречување инфекција – Од дамнина билкарите знаат дека морковите помагаат во спречување на инфекции.
Го намалува ризикот од срцеви заболувања Истражувањата покажаа дека консумацијата на намирници богати со каротеноиди е поврзана со намалување на ризикот од срцеви заболувања. Не треба да се заборави дека морковот покрај бета-каротен содржи алфа-каротен и лутеин. Исто така, неговата редовна консумација го намалува и нивото на холестерол во крвта.
Го чисти организмот од штетни супстанции – Витаминот А му помага на црниот дроб да ги отстрани токсините од телото. Влакната од морковите помагаат во чистење на дебелото црево.
Ги заштитува забите и непцата – Со џвакање моркови се стимулира производството на плунка, која помага во отстранување на остатоците од храна. Покрај тоа, влакната од морковите делуваат како четка за заби, а минералите кои се присутни во нив ги спречуваат оштетувањата на забите.
Го намалува ризикот од мозочен удар – Студијата спроведена од страна на истражувачите од Универзитетот Харвард покажа дека луѓето кои јадат пет или повеќе моркови неделно имаат помал ризик од мозочен удар, отколку оние кои јадат само еден морков месечно.
