Пишува: Александра Тимковска/aleksandra@panacea.mk
Кога и зошто се прави ринопластика, односно корекција на носот, како тече процесот на самиот зафат, какви се очекувањата и барањата на пациентите… одговори на овие, но и уште неколку интересни прашања поврзани со ринопластиката побаравме од асс. д-р Игор Пеев, од Клиниката за пластична и реконструктивна хирургија.
Кога и зошто се оди на корекција на носот, ако е познато дека освен заради промена на изгледот се изведува и во случаи на одредени девијации и пречки во функционирањето?
Асс. д-р Пеев: Да, корекцијата на носот се прави заради две главни причини: естетска и функционална причина. Често овие причини постојат заедно, така што во еден акт се решаваат и двете. При естетската корекција на нос или ринопластиката, се разубавува изгледот на носот во целина или само во некој негов сегмент, како на пример, формата на носната пирамида, нејзината широчина, асиметрија, потоа профилот на носот (најчесто тоа е грпка на носот), формата на врвот (деформиран, спуштен или широк врв), носните отвори како широки носни крилца или сл. Кога пациентот има пречки во дишењето, функционалноста на носот, тогаш е потребно да се направи и корекција на искривениот септум на носот. Девијација на септумот (искривена носна преграда) е најчестата анатомска причина за отежнато дишење и операцијата за негова корекција се нарекува функционална риносептопластика. Најчесто сепак се коригираат и естетски и функционално истовремено како комбинација. Повремено корекција на носот се прави и после траума, кога пациентот се здобил со скршеница на носните коски, па следствено се менува и изгледот на носот. Најретки, но, секако, и не најлесни, се корекциите на нос поради одредени конгенитални малформации.
Со оглед на тоа дека развојот на носните коски завршува во 14-15 година кај девојчињата, односно 17-18 години кај машките, таа возраст се смета доволна за да се направи рино(септо)пластика. Во пракса, најчесто сепак се полнолетни лица како наши пациенти, а во случај да станува збор за малолетно лице потребна е согласност од родителите.
Како тече самиот процес на операција?
Асс. д-р Пеев: При предоперативниот преглед на пациентот битно е да се разговара за неговите барања и очекувања од оперативната интервенција, при што се евалуираат дали се реални и изводливи. Секако, дека нереалните очекувања се надвор од нашата работа. Понатаму се прават дополнителни иследувања и испитувања, според кои се одлучува што е потребно да се направи во тек на оперативната интервенција и која техника ќе се употреби. Битни се и антропометриските податоци во однос на целото лице. Знаете, носот зафаќа една третина од висината на лицето и една петина од неговата широчина, така што тие согледување треба да ги имаме предвид. Некои имаат многу мал простор помеѓу носот и устата, па тогаш е потребно поголемо смалување на висината. Операцијата најчесто се извршува во општа анестезија, по претходен преглед од страна на лекар – анестезиолог и соодветна предоперативна припрема. Операцијата трае од 2-3 часа по што пациентот е хоспитализиран од 1-3 дена на нашата клиника. Поставена е екстраназална имобилизација која обично се отстранува после една недела, период во кој се очекува големите отоци да се намалат. Исто така, интраназално постои тампонада која во зависност од индикацијата се носи од 1 до 7 дена. Во тој период од една недела пожелно е пациентот да биде социјално изолиран и да прима соодветна антиедематозна и супортивна терапија.
Процесот на опоравување бара посебни услови, нега, што всушност значи тоа за самите пациенти?
Асс. д-р Пеев: Да, веќе напоменавме дека во првата недела отоците можат да бидат поизразени, проследени и со модринки доколку се прави и остеотомија (кршење на коските). Интересно е да се напомене дека болките кај мотивираните пациенти речиси и не постојат и лесно се купираат со аналгетици. Модринките се третираат со соодветни креми, а, исто така, се даваат и средства за третман на носната слузница и кожата. Пожелно е пациентите да избегнуваат топли и суви средини, како и наведнување и напор. Оваа интервенција може да се изврши во кое било време од годината, но сепак температурни екстреми треба да се избегнуваат. Обично за 1 до 2 недели, пациентите можат да се социјализираат.
Првичниот резултат е видлив веднаш, но за дефинитивниот краен изглед е потребно време од 1 – 3 месеци. Тоа е заради спората регресија на благиот оток што е присутен подолго време.
Дали веднаш по зафатот носот го добива саканиот изглед или сепак потребен е одреден временски период?
Асс. д-р Пеев: Има два типа на техники на ринопластика: отворена и затворена техника. Кај отворената рино(септо)пластика, постои кожна инцизија во предел на носната преграда, која е практично невидлива. Со оваа техника, отокот подолго трае, но нам ни овозможува корекција и на најпроблематичните деформитети на носот. Кај затворената техника, која користи пристап преку носната слузница, отокот побрзо се повлекува. Првичниот изглед на носот, ние го знаеме уште во операционата сала, а пациентот после отстранување на сите фластери и сплинтови. Секако, дека првичниот резултат е видлив веднаш, но за дефинитивниот краен изглед е потребно време од 1 – 3 месеци. Тоа е заради спората регресија на благиот оток што е присутен подолго време.
Какви се желбите на пациентите во однос на формата на носот, претпоставувам дека кога е во прашање корекцијата и на овој дел од телото во праксата сте се соочиле со разно-разни барања?
Асс. д-р Пеев: Вообичаено пациентките бараат тесни носови, со лесно подигнат врв, како и рамен или лесно конкавен дорзум т.е. профил. За среќа, пациентите сакаат да имаат природен изглед или т.н. неопериран изглед на носот, што јас максимално го поддржувам. Една од најчестите грешки кај естетските хирурзи е преагресивна трансформација (намалување) на носот, при што пациентот добива вештачки изглед, односно опериран изглед, кој може секој да го препознае. Понекогаш тоа е и желбата на пациентите. Анатомскиот сооднос на формата на носот, споредено со другите антропометриски факти на лицето, ни дава за право да сугерираме на пациентот, каква форма на нос најмногу ќе му одговара. Тоа најчесто се рамни носови со назолабијален агол од околу 100 степени кај мажите, и нешто потап агол кај жените и лесно вдлабнување на носниот грб. Нормално постојат и пациентки кои сакаат максимално скратување, кога може да настанат постоперативни пречки во дишењето и таквите желби се во колизија со нашите сугестии.
