Пишува: Александра Стојановска/saska@panacea.mk
“Кардиологијата посебно интервентната кардиологија, е особено силна гранка во македонското здравство, која нескромно е ако кажам, е предводник на сите оние дејности за кои имам почит и респект во медицината, меѓутоа, се добива впечаток дека интервентната кардиологија се развива многу побрзо и многу поорганизирано, во однос на останатите дејности во медицината“, потенцира шефот на одделот за интервентна кардиологија во ЈЗО Завод за превенција, лекување и рехабилитација на кардиоваскуларни заболувања – „Свети Стефан“ во Охрид, д-р Никола Бакрачески. Со него, освен за развојот на оваа медицинска гранка, зборувавме и за тоа што значи интервентната кардиологија за пациентите, кои се болни имаат потреба да се згрижат преку неа, и за тоа дали нашата земја ги следи светските трендови кога е во прашање овој дел од здравството.
Кога еден пациент има потреба од било каква процедура која се вбројува во интервентната кардиологија? Всушност што третира оваа гранка од медицината?
Д-р Бакрачески: Интервентната кардиологија е дел од општата или генерална кардиологија која се занимава, како што кажува и самото име, со изведување на интервентни процедури кои во принципи подразбираат инвазивни кардиолошки процедури,или крвави кардиолошки процедури. Тоа подразбира користење на васкуларни пристапи кои се користат од рака и од нога и повремено и од други делови на човечкиот организам, значи може да биде артерија супклавија, јувиларна артерија или венски системи. Сето тоа спаѓа во дел од кругот на интервентната и инвазивна кардиологија каде со користење на садовни пристапи се влегува во даден целен орган, дали тоа ќе бидат крвните садови на срцето, дали ќе бидат крвните садови на вратните артерии, дали на мозочните артерии, можеби артерии на рацете или на нозете или на одредени гранки на аортата, или на самата аорта каде се внесуваат одредени катетри, жици, балон катетри, или други дивајси. Во смисла стентови, граф стентови, валвули во поново време и т.н. клоужр дивајсис за затворање на одредени дефекти. Со нив се третира дадена болест која не може да се третира со лекарства или не може да се третира по хируршки пат со операции на отворено срце, или отворени операции на раце и нозе, во зависност од тоа кој дел од телото го третираме. Во одредени случаи, хируршката интервенција е контраиндицирана, или постои поголем ризик пациентот да се третира по хируршки пат, наместо со интервентна кардиологија.
Во тој домен секаде во светот, па и во Македонија, најчесто со интервентна кардиологија се третираат одредени кардиоваскуларни заболувања, а од сите тие, сепак се најчести интервентните процедури на крвите садови на срцето, или интервентни процедури за структурни срцеви пореметувања што подразбираат имплантација на валвули, третман на срцеви валвули, затворање на дефекти, на предкоморската или коморската преграда на срцето, кои спаѓаат во групата на најчести болести кои се третираат со овој тип на кардиологија.
Покрај третманот на крвните садови, или на валвулите на срцето, со интервентна кардиологија се третираат и одредени болести на артерискиот и венскиот систем на рацете, нозете, на самата аорта како најголем крвен сад во телото, или на одредени гранки кои излегуваат од аортата.
Во Македонија оваа дејност почнува уште во 1994 година на Универзитетската клиника за кардиологија кога всушност е и набавен првиот ангеограф, и тогаш почнува ерата на систематски организирана дејност интервентна кардиологија. Тогаш почнуваат да се воведуваат дијагностичките процедури, а набрзо после тоа од 1997 година почнува ерата на балон дилатации и на третман на крвните садови на срцето, односно отворање при акутен инфаркт, или при запушување на артериите на срцето.
Во еден период пред околу 24 години, оваа дејност доживува еден подем во Македонија и се поширока е палетата на процедури, методи и постапки кои се применуваат во интервентната кардиологија.
Исто така, поголема е и популацијата на пациенти кои се третираат со оглед на тоа што интервентната кардиологија завзема се поголем замав во светот, превземајќи голем дел од процедурите кои претходно беа резервирани исклучиво само за кардиохирургијата.
Денес би рекол дека живееме во време кога и материјалите и методите и процедурите, и техниките на работа, се се повеќе усовршени, така да голем дел од оние постапки кои порано се решаваа само по хируршки пат, денес се решаваат со интервентната кардиологија.
Сметате ли дека интервентната кардиологија и предничи на кардиохирургијата? Ги следи ли Македонија трендовите во интервентната кардиологија?
Д-р Бакрачески: Видете, тоа е светски тренд. Тоа не е нешто што се случува само во Македонија. Затоа и реков дека со усовршување на технолошките процеси во производството на потрошен материјал и помагала кои се користат за интервентната кардиологија, во еден период од триесетина години доживеа револуционерен процут. Практично, напреднаа и материјалите и технологијата на производство, материјалот и нивниот дизајн од кој се прават, а сето тоа беше проследено со воведување на нови техники во изведување на дадена интервентна процедура. Сето тоа за последица имаше да бројот на пациенти кои се третираат со интервентна кардиологија, постојано расте низ годините, а да опаѓа бројот на процедури кои се изведуваат со класична хируршка интервенција.
Кардиологијата, посебно интервентната кардиологија, е особено силна гранка во македонското здравство, која нескромно е ако кажам, е предводник на сите оние дејности за кои имам почит и респект во медицината.
Меѓутоа, се добива впечаток дека интервентната кардиологија се развива многу побрзо и многу поорганизирано, во однос на останатите дејности во медицината. И тоа е за среќа на пациентите со оглед на тоа што најголем дел од болестите на опшата популација отпаѓаат на кардиоваскуларните заболувања. Знаете дека од 2006 година веќе се дисперзира и онаа централна поставеност на интервентната кардиологија во Македонија. Тогаш започна со работа нашиот Завод, а наредната година ја разви мрежата на акутен миокарден инфаркт, кој го покриваше целиот југозападен регион, вклучувајќи ги градовите Охрид, Струга, Кичево, Дебар македонски Брод и Битола и Ресен. Таа мрежа функционира до ден денес и несметано работи 24 часа во денот 365 дена во годината и ги опслужува сите оние акутни состојби, почнувајќи од акутен миокарден инфаркт и оние загрозувачки состојби кои не се инфаркт во народот познати како прединфарктни состојби кои имаат потреба од ургентен интервентен третман. Од пред шест години продолжува да се развива таа мрежа во Тетово, Битола, Штип, Струмица, во Градската болница во Скопје и со тоа бројот на интервентни лаборатории е во пораст, а се отворија и приватни болници. Со еден збор расте мрежата на катетеризациони лаборатории, а следствено на тоа и бројот на процедури и пациенти кои се третирани во оваа област. Се зголемува и портфолиото на интервенции и техники кои се изведуваат. Јас сум апсолутно задоволен, ако се земе предвид постојаното доедуцирање на самите лекари, на кое ниво се развива интервентната кардиологија во земјава, па така и во Охрид и во нашиот Завод.
Колку пациенти годишно се третираат во охридскиот Завод за кардиолошки заболувања со овој тип на кардиологија?
Д-р Бакрачески: На нашиот оддел за интервентна кардиологија годишно се третираат помеѓу 1.600 и 1.800 пациенти од кои што во принцип нешто помалку од половина се само дијагностички процедури, а останатите се интервентни процедури кои по дијагностичката процедура продолжуваат со имплантација на стентови, со балон дилатација на различни крвни садови во телото.
Што се однесува до капациетот морам да кажам дека како и во некои други дејности, стационарот во нашата установа – капацитетот е премал за да ги опслужиме сите оние пациенти кои имаат потреба да бидат третирани во одреден временски период и затоа се создава листа на чекање за која морам да нагласам дека и не е толку долга како што тоа се случува во западните земји и од прилика изнесува околу два месеци. Но, знаете нашите пациенти не се навикнати да чекаат.
Секој сака да дојде порано на ред, меѓутоа, со оглед на нашите капацитети и волумен на работа и ограниченоста со само една катетеризациона лабораторија и ограниченоста на бројот на кревети и во интензивната и во општата нега , нашите можности се органичени за да бидат опслужени сите пациенти без листа на чекање. Но, тоа е присутно секаде во светот па и кај нас.
