Како штитната жлезда го менува телото кога не функционира правилно

Штитната жлезда е мала жлезда во вратот која го контролира метаболизмот и ги регулира телесните функции. Доколку не работи како што требало севкупното здравје може да биде загрозено.  Симптомите на болести на штитната жлезда може да одразуваат симптоми на други проблеми.

Косата ви се истенчува

И двете состојби  – хипотиреоза и хипертиреоза можат да доведат до слабеење на косата. Веѓите може да бидат посебно погодени – веѓите кои се тенки долж надворшените рабови може да се знак за хипотиреоза. На нозете, рацете и другите места може да имате помалку влакна, а косата може да стане сува, груба и лесно кршлива.

Имате суви очи кои изгледаат отечено

Сувите и иритирани очи може да бидат симптом и на хипертиреоза и хипотиреоза, но истурените очи може да се знак на автоимуно пореметување предизвикано од хипертиреоидизам. Тоа се случува кога капаците се повлечени зад окото. Освен испапчени очи, Базедова болест може да предизвика и двоен вид и отекување.

Вашите мускули се слаби

Хипотиреоза и хипертиреоза можат да доведат до тоа да чувствувате слабост или вкочанетост. Често луѓето не го забележуваат ова веднаш и мислат дека е типична болка која доаѓа заради стареењето.

Се чувствувате слабо

Хипотиреозата може да е поврзана со потешкотии во концентрацијата или депресија, додека хипертиреозата може да доведе до анксиозност – и двете пореметувања може да ве остават без контрола ментално и емоционално.

Нозете и зглобовите се отечени

Хипотиреозата може да предизвика забавување на процесите во телото, а тоа може да доведе до задржување вода, која обично се појавува во долниот дел од телото – колена, зглобови, стапала…

Вратот е отечен

Ако вратот ви е многу отечен може да биде предизвикан од гушавост, која е во основа термин за абнормално зголемена штитна жлезда.

Тежината драстично ви се сменила

Со хипотиреозата метаболизмот се забавува, што значи може да добиете на тежина. Со хипертиреозата може да се случи спротивното.

Штитната жлезда (тироидната жлезда) игра клучна улога во регулирањето на метаболизмот и работата на многу органски системи. Таа произведува хормони — тироксин (T4) и тријодтиронин (T3) — кои влијаат на речиси секоја клетка во телото. Промените во нејзиното функционирање можат значително да го променат телото на неколку начини:

1. Кога штитната жлезда е премногу активна (хипертироидизам):

Производството на премногу хормони предизвикува забрзан метаболизам.

Ефекти врз телото:

• Забрзано чукање на срцето (тахикардија)

• Намалување на телесната тежина и покрај нормален или зголемен апетит

• Нервоза, раздразливост, анксиозност

• Потешкотии со спиење

• Зголемено потење и неподносливост на топлина

• Треперење на рацете

• Менструални неправилности

• Испакнати очи (кај Грејвсова болест)

• Слаби коски и мускулна слабост

2. Кога е неактивна (хипотироидизам):

Телото не произведува доволно тироидни хормони, што го забавува метаболизмот.

Ефекти врз телото:

• Зголемување на телесната тежина

• Замор, летаргија

• Депресија, споро размислување

• Сува кожа и коса, опаѓање на косата

• Неподносливост на студ

• Запек

• Подуеност на лицето

• Спора срцева работа (брадикардија)

• Неплодност или менструални нарушувања

3. Гушавост (зголемена штитна жлезда):

Може да се појави при и хипо- и хипертироидизам, како и поради недостаток на јод.

Заклучок:

Штитната жлезда има големо влијание врз:

• енергетското ниво

• тежината

• менталното здравје

• температурната регулација

• работата на срцето и дигестивниот систем

Ако се сомневаш во проблем со штитната жлезда, важно е да се направат хормонски тестови (TSH, T3, T4) и консултација со ендокринолог.

Тироксин (T4) и тријодтиронин (T3) се главните хормони кои ги произведува штитната жлезда, и тие имаат суштинско значење за метаболизмот, растот и развојот на телото. Еве подетално објаснување:

🧪 1. Што се T4 и T3?

• Тироксин (T4):
  – Содржи 4 јодни атоми
  – Околу 90% од хормоните што ги лачи штитната жлезда се во форма на T4
  – Тој е „неактивна“ форма и треба да се претвори во T3 за да делува

• Тријодтиронин (T3):
  – Содржи 3 јодни атоми
  – Многу поефикасен и биолошки активен од T4
  – Околу 80% од T3 се создава од T4 во други органи (црн дроб, бубрези)

🔁 2. Како функционираат:

Процесот се води преку хипофизата и хипоталамусот, со следниот механизам:

1. Хипоталамусот лачи TRH (тиреотропин-ослободувачки хормон)

2. Тој го стимулира хипофизата да лачи TSH (тиреостимулирачки хормон)

3. TSH ја стимулира штитната жлезда да произведува T4 и T3

T3 и T4 потоа патуваат низ крвта и регулираат:

• Метаболизам (согорување на енергија)

• Температура на телото

• Срцева работа

• Ментална состојба и расположение

• Раст и развој (особено кај деца)

⚖️ 3. Нормални вредности (може да варираат по лабораторија):

❗Важно: Дури и мала промена на T3/T4 може значајно да влијае на телото, па затоа телото строго го контролира нивото преку повратен механизам.

🧍‍♀️ 4. Што се случува при нарушување:

• Премногу T3/T4 → Хипертироидизам
  (брз метаболизам, слабење, анксиозност, потење)

• Премалку T3/T4 → Хипотироидизам
  (успорен метаболизам, зголемена тежина, замор, депресија)

🍽️ 5. Врска со исхрана и јод:

• Јодот е критичен за синтеза на T3 и T4

• Недостаток на јод → намалено производство → гушавост, хипотироидизам