КАНДИДА-КАЈ ВОЗРАСНИ И ДЕЦА-ЛЕКУВАЊЕ

Кандидијазата е инфекција предизвикана од габата Кандида, при нарушување на инаку нормалната флора доаѓа до зголемување на габата во однос на бактериите и се појавуваат симптоми на кандидијаза како осип, чешање и други симптоми. Во многу ретки случаи, може да дојде до пренос на инфекција, обично во случај на општ имунитет.

Кандида, лат. кандида е вид на габа што се јавува и живее на и внатре во телото. Candida albicans и други видови Candida (на пр. C. glabrata, C. krusei, C. tropicalis) – колективно означени како Candida spp. – Видовите кандида се едноклеточни габи кои најдобро преживуваат на топли и влажни површини, а најчесто можат да се најдат на кожата, во органите за варење, како и во репродуктивните органи, каде што живеат како дел од нормалната флора. Мали количини на кандида обично се присутни дневно на кожата, во устата, во дебелото црево и во цревата.

Мали количини на Кандида се безбедни и не предизвикуваат симптоми. Сепак, одредени фактори може да предизвикаат оваа габа да се размножува без контрола, што резултира со инфекција со Кандида, која се нарекува „кандидијаза“.

Што е кандидијаза?
Кандидијазата е инфекција предизвикана од габата Кандида, при нарушување на инаку нормалната флора доаѓа до зголемување на габата во однос на бактериите и се појавуваат симптоми на кандидијаза како осип, чешање и други симптоми. Во многу ретки случаи, може да дојде до пренос на инфекција, обично во случај на општ имунитет.

Кандидата нормално живее на телото и не предизвикува никаква штета. Се наоѓа на кожата, во дигестивниот систем (вклучувајќи ја устата и грлото) и во пределот на гениталиите. Но, под одредени услови може да предизвика инфекција кај децата. Ова може да се случи кога кожата е оштетена, кога е топла и влажна или кога детето има ослабен имунолошки систем. Кај некои многу болни деца, може да зарази подлабоки ткива или крвотокот и да предизвика сериозни болести. Употребата на антибиотици или кортикостероиди, исто така, може да предизвика прекумерен раст на кандида, бидејќи овие типови на лекови убиваат нормални бактерии, кои обично го спречуваат развојот на габата во телото. Во зависност од местото на појавување, кандида може да биде присутна како кандида во устата, кандида во желудникот, кандида во цревата, кандида во столицата на децата, кандида во крвта, кандида во урината, кандида во препоните, гениталиите кандидијаза, системска кандидијаза или системска кандидијаза.

Кои деца се изложени на ризик од кандида?
Детето е изложено на ризик да добие кандидијаза кога се присутни следниве состојби:
топло, влажно време
премногу време помеѓу менувањето пелени
лоша хигиена
дијабетес мелитус
земање лекови како што се антибиотици или кортикостероиди
здравствени состојби кои го ослабуваат имунолошкиот систем, како што се дијабетес, рак или ХИВ


Кои се симптомите на кандида?
Симптомите на кандида може да се појават малку поинаку кај секое дете и возрасен, и тие се разликуваат во зависност од тоа каде се јавува инфекцијата.

Најчестите симптоми на кандида вклучуваат:
бели наслаги на јазикот и мукозните мембрани на устата
аголен хелитис (црвенило и чешање на аглите на устата)
суво надрзазнувачко кашлање
чешање во надворешниот ушен канал, ретко болка
црвена и  и со чешање корнеа, воспаление на рожницата.
перианално чешање
осип во глутеалните и/или ингвиналните региони кај доенчиња
бели наслаги на усни – кандида кај жените
белузлава вагинална секреција која има изглед и мирис на сирење, придружена со чешање – симптоми на кандидијаза кај жени
црвени, влажни и чешачки, можеби бели наслаги во наборите на кожата или на главата на пенисот кај мажите
црвено околу ноктите, промени на ноктима

Како се пренесува кандида?
Кандида е, како што веќе рековме, инаку присутна во организмот. Но, под одредени услови може да се пренесе од едно на друго лице – бакнување, доење, сексуален однос без заштита. Потенцијалниот пренос сам по себе не ја одредува појавата на кандидијаза, бидејќи се додека имунитетот е силен и функционален, вие сте безбедни.

Кандида е безбедна во присуство на доволна количина на добри бактерии во цревата. Сепак, цревната кандидијаза се јавува поради нарушување на рамнотежата на цревата, намален имунитет, прекумерна употреба на антибиотици и лоша исхрана. Потоа се појавуваат различни симптоми на кандида во цревата. Ако постои сомневање за интестинална кандидијаза, столицата треба да се испита за да се утврди дали кандида е присутна во столицата.

Симптоми на кандида во  цревата:
надимање
гасови
горушица
грчеви во стомакот
бела наслаги на јазикот
дијареа и/или запек
ректално чешање
За лекување на кандида се користат соодветни антимикотици, синтетички или природни лекови за кандида во цревата. Во принцип, потребно е да се коригира исхраната и да се намалат некои намирници богати со едноставни, рафинирани шеќери и бело брашно, како и некои кисели намирници (лимон, домати).

Нормалната цревна флора може да се обнови со користење на одредени бактериски култури, кои можат да се најдат во некои видови јогурт, но се наоѓаат во многу повисоки концентрации во соодветните пробиотски препарати. Најдобрите пробиотици за кандида, односно најдобриот пробиотик за

Како се дијагностицира кандидијаза кај дете?
За време на прегледот, врз основа на симптомите и целата медицинска историја, лекарот ќе утврди дали е присутна инфекција со кандида. За таа цел може да се побара кандида тестирање, кандида тест и анализи како испраќање примерок од кожа, нокти или столица за микробиолошка лабораториска анализа каде точно ќе се утврди присуството на кандида.

Третман на кандида
Како да се ослободите од кандида? Третманот на кандидијаза вклучува одредени лекови по избор, т.е. се даваат лекови против кандида за локални инфекции кои делуваат локално, директно на заразената област. Во повеќето случаи, не е ниту неопходно ниту препорачливо да се користат антимикотици кои се апсорбираат во крвта. Развојот на отпорност на антифунгални лекови кај габите, за разлика од бактериите, е многу редок. Ова најмногу се случува кај имунокомпромитирани лица, поради фактот што добиваат долготрајна превентивна антифунгална терапија.

Повеќето случаи на кандидијаза се благи и добро реагираат на лекови. Како се лекува кандида и колку долго трае третманот со кандида зависи од тоа каде е присутна инфекцијата, до кој степен и колку е тешка.

На пр:

Кандида на кожата се третира со соодветни лекови кои се нанесуваат на кожата, како креми или гелови.
Габични инфекции на гениталиите може да се третираат со медицински супозитории.
Кандида во устата, т.е. кандидијаза на јазикот, може да се третира со миење на устата или пастили.
тешка инфекција или инфекција кај дете со ослабен имунолошки систем може да се третира со орални антифунгални лекови.
Кои се можните компликации на кандидијаза кај дете?
Во ретки случаи, може да предизвика сериозни и опасни по живот болести. Ова може да се случи кога детето има слаб имунолошки систем и инфекција со кандида ќе влезе во крвотокот.

Што можам да направам за да спречам кандидијаза кај дете?
Можете да помогнете во спречување на кандидијаза со:
чувајте ја кожата на вашето дете колку што е можно чиста и сува
често менувајте ги пелените на вашето бебе
дозволете му на детето да помине некое време без пелена
користете антибиотици само кога е потребно и по совет на лекар
следете ги можните симптоми на кандидијаза по употреба на антибиотици
научете го вашето дете за лична хигиена, како што се миење заби и капење
разговарајте за превенција со докторот на вашето дете и зајакнување на имунитетот доколку вашето дете има ослабен имунолошки систем.

извор:

  1. Batut- Mikrobiologija:”Informacije o gljivama iz roda kandida”; https://www.batut.org.rs/download/mikrobiologija/Gljiva%20Candida.pdf
  2. University of Rochester Medical Center: “Candidiasis in Children”; https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?ContentTypeID=90&ContentID=P01888 ;
  3. Medical News Overgrowth: “What is a Candida overgrowth?”; https://www.medicalnewstoday.com/articles/candida-overgrowth
  4. Candida infections of the mouth, throat, and esophagus. (2020); https://www.cdc.gov/fungal/diseases/candidiasis/thrush/index.html
  5.  https://rarediseases.org/rare-diseases/candidiasis/ (2009).
  6. Diagnosis and testing for invasive candidiasis. (2019).  
    https://www.cdc.gov/fungal/diseases/candidiasis/invasive/diagnosis.html;
  7. Invasive candidiasis. (2019).
    https://www.cdc.gov/fungal/diseases/candidiasis/invasive/index.html;
  8. Sexually transmitted diseases: Candidiasis. (n.d.).  
    http://www.health.gov.on.ca/en/public/publications/std/cand.aspx;
  9. Vaginal candidiasis. (2019).
    https://www.cdc.gov/fungal/diseases/candidiasis/genital/index.html;
  10. Yeast infection tests. (2020).  
    https://medlineplus.gov/lab-tests/yeast-infection-tests/;