Авторски текст: Асс д-р сци Весна Мицевска, педијатар Универзитетска клиника за детски болести, Клинички центар Мајка Тереза, Скопје
Во периодот на летото и летните одмори детската радост, сончевите денови и повеќечасовните престои надвор исполнети со игра, капење и истражување, понекогаш може да бидат нарушени со појавата на разни видови на кожни осипи.
Честата појава на кожен осип кај децата се должи на повеќе фактори.
Еден од нив е посебноста на детската кожа. Таа има потенок површен слој (епидермис), недоволно развиена липидна (масна) бариера, зголемена пропустливост и апсорпција, помали димензии на потните жлезди и посилно изразена имунолошка реакција и при минимални дразби.
Останати фактори се надворешните, како топлината и потењето, интензивното УВ зрачење, водата, влажната средина, зачестен контакт со инсекти, растенија, песок, земја и хемиски иританси (средства за сончање и нега на кожа) или комбинација од некои од горенаведените.
Американската академија за педијатрија (AAP) ја дава листата на најчести типови на кожни осипи со препораки како да ги спречите, препознаете и смирите истите.
(ПРОДОЛЖЕНИЕ на текстот објавен на 15.08.2025 г.)
ФОЛИКУЛИТИС (ОСИП ОД ЏАКУЗИ)
Бактериска инфекција на фоликулите (пори од каде излегуваат влакната) настанува 24-48 часа после престој во нечисти базени или џакузи. Најчесто се манифестира со појава на гнојни меурчиња на местата на воспалените фоликули.
Препорака до родителите:
- Избегнувајте базени со непознато ниво на хлор/киселина.
- Малите деца да не се капат во џакузи.
- Нанесете облоги и крема против чешање
- Доколку трае повеќе денови посетете педијатар.
МОЛУСКУМ КОНТАГИОЗУМ (MOLLUSC UM CONTAGIOSUM)
Вирусна инфекција на кожата позната како „ВОДЕНИ БРАДАВИЦИ“, се карактеризира со мали, бисерни испакнатини со вдлабнатина во средина на кожата на градите, грбот и екстремитетите.
Препорака до родителите:
- Најчесто не е потребен третман; исчезнуваат за 6–12 месеци.
- Не делете крпи, облека или постелнина со други лица
- Избегнувајте чешање за да не се шири.
ЈУВЕНИЛНА ПЛАНТАРНА ДЕРМАТОЗА – СИНДРОМ НА ВЛАЖНИ ЧОРАПИ
Се карактеризира со сува, црвена кожа на стапалата која може да се лупи. Се јавува поради повеќекратни наизменични навлажнувања и сушења на кожата при зачестено облекување и соблекување на обувките.
Препорака до родителите:
- Користете обувки од материјал кој е порозен и овозможува кожата лесно “да дише” и чорапи со поголема впивлива моќ.
- Нанесете крем или маст по вадење на обувките
- Посетете педијатар доколку има пукнатини (кожни ерозии) или инфекција.
ТИНЕА (RINGWORM) ГАБИЧНА ИНФЕКЦИЈА НА КОЖАТА НА СКАЛПОТ И ДРУГИ ДЕЛОВИ.
Се карактеризира со кружни, лушпести дамки кои имаат мазна централна зона, лесно се шири во топли, влажни услови.
Препорака до родителите:
- Проверете ги домашните миленици и останатите членови од семејството за истите симптоми, вршете дезинфекција на спортските подлоги.
- Не користете лични предмети со други лица
- Консултирајте педијатар за третман.
HAND-MOUTH-FOOT DISEASE (БОЛЕСТ РАКА-УСТА-СТОПАЛО)
Вирусен осип предизвикан од групата ентеровируси. Започнува со појава на треска, болки во грло, а потоа појава на мали меурчиња во уста, на дланките, рацете, стапалата и понекогаш во глутеалната регија (задникот). При посериозни случаи може да се појави болка и оток на зглобовите и отежнат од.
Препорака до родителите:
- Посетете педијатар доколку треската трае повеќе од 3 дена или детето не пие течности.
- Оваа болест нема потреба од специфичен третман, истиот е симптоматски
- За болка и покачена температура користете парацетамол или ибупрофен (по совет од лекар).
- Обезбедете доволен внес на течности за да избегнете дехидрација.
- Известете ги останатите родители/градинката за следење и појава на слични симптоми.
Драги родители, запомнете дека: редовна, правилна заштита и хигиена на детската кожа е важна во текот на целата година, но особено во летниот период кога е изложена на повеќе надворешни влијанија. Многу летни осипи поминуваат брзо и не бараат посебен третман.
Секогаш консултирајте се со педијатар ако не ја знаете причината, ако ДЕТЕТО има покачена температура, ако е многу вознемирено, има нарушена општа состојба, опасност од дехидрација поради ограничен внес на течности, ако има знаци на инфекција или проблеми со дишењето.
