Многу работи се уште не се знаат за новиот коронавирус SARS-CoV-2, вклучувајќи го и прашањето за раењето на имунитетот по прележување на инфекцијата. Прашањето збунува многумина, од научници до обични луѓе кои би сакале да знаат во колкава мера се заштитени по првата доза вакцина. На некои прашања одговор може да даде тестирањето на антитела, но ниту тие не даваат целосен одговор кога е во прашање нивото на имунитетот.
- Кои видови на тестови на антитела се на располагање?
Има два основни вида: тестови кои мерат дали антителата воопшто се присутни во организмот и оние кои испитуваат во колкава мера тие антитела се ефикасни против вирусот.
Првите се многу сигурни ако сакате да утврдите дали сте имале КОВИД-19. Вторите, познати како неутрализациски тестови, се спроведуваат така што крвниот серум во лабораторија се доведува во контакт со делови од коронавирусот за да се утврди каква е прецизноста на антителата.
Иако ниту еден тест не нуди апсолутна сигурност, сигурно е да се каже дека “ позитивниот неутрализирачки тест речиси секогаш значи дека сте заштитени“, вели германскиот медицински биохемичар, Томас Лоренц.
И имунологот Карстен Вацл истакнува дека неутрализирачките тестови се попрецизни, но и додава дека истражувањата покажале корелација помеѓу количината на антитела и количината на неутрализирачки антитела.
“Со други зборови, ако имате многу антитела во крвта, мала е веројатноста да сите тие антитела целат кон погрешен дел од вирусот“, вели Вацл.
- Колку чинат тестовите?
Иако цената варира од земја во земја, во повеќето европски земји цената изнесува 20 евра или 1.200 денари, додека кај нас се движат помеѓу 600 и 800 денари. Неутрализациските тестови се поскапи и цената им е помеѓу 50 и 90 евра, вели Лоренц.
Во некои земји може да се набават и домашни тестови, но Лоренц советува воздржување од тие “направи сам“ испитувања.
- Кои типови на антитела постојат?
Три вида се посебно интересни. “Силата за брзо делување“ против вирусот се IgA и IgM антителата. Тие брзо се создаваат, но нивното ниво по завршување на инфекцијата побрзо се намалува отколку третиот вид на антитела. Тоа се IgG антитела, односно “мемориски клетки“, кои може да останат во организмот долго време и да се “присетат“ дека SARS-CoV-2 е непријател.
“Оние кои ги имаат тие мемориски клетки можат многу брзо да произведат нови антитела кога ќе биде потребно“, објаснува Вацл.
- Кога има смисол да се направи тестирање на антитела?
Организмот почнува да произведува IgG антитела дури неколку дена од почетокот на инфекцијата и затоа за тестирање на тој тип антитела, што е норма, треба да се почека најмалку две недели по инфекцијата.
Од друга старана, тестовите на IgM антитела, веќе неколку денови по инфекцијата може да бидат негативни, оти тој тип на антиела брзо исчезнува.
Со серолошки тестови се докажува присутност на антитела IgM и IgG во крвта, кои настануваат како имун одговор на организмот по контакт со вирусот SARS-CoV-2.
Според моментално познатите податоци, IgM антителата во крвта може да се откријат најрано кон крајот на првата недела од појавата на симптоми, додека IgG антителата се појавуваат најчесто набрзо по IgM антителата, во текот на втората недела.
“Тестовите на IgA и IgM антитела не се покажаа особено продуктивни во оваа пандемија“, вели Лоренц.
- Што значи ако тестот на антитела е негативен?
Нужно не значи дека не сте заштитени од вирусот. И оние со негативен тест може да имаат одредено ниво на заштита, благодарение на Т-клетките (Т-лимфоцити), уште една метода на борба на организмот против вирусот.
Т-клетките не “скокаат“ на вирусите пред тие да “прикачат“ на нашите клетки, туку тоа го прават подоцна, односно ги напаѓаат клетките во кои вирусот се населил. Тоа ги прави важен составен дел од нашиот имун систем.
Многумина кои имале релативно блага инфекција со коронавирусот брзо ги губат антителата, но тоа не значи дека еднакво брзо им опаѓа и нивото на Т-клетките, велат епидемиолозите. Истакнуваат дека во некои лаборатории можно е да се направи и тестирање на нивото на Т-клетки.
- Дали позитивниот тест на антитела ни дава поголема слобода на движење?
Не. Многу земји ги даваат истите права на целосно вакцинирани лица и оние кои преживеале КОВИД-19 во последните шест месеци. Но, за второто, доказ е ПЦР тест, а не тест на антитела.
- Има ли воопшто смисол да се направи тест на антитела?
Има за лица со нарушен имун систем или пациенти кои земаат имуносупресивни лекови, вели Вацл. „По втората доза на вакцината, тие можат да го проверат нивото на антитела во организмот.
Тој додава дека за сите останати, вакцинирани или закрепнати, значењето на тестот е ограничено.
Лоренц вели дека секој што сака да ја процени нивната имунолошка заштита од коронавирусот, треба да избере неутрализациски тест. Тој вели дека не му паѓа на памет ниту еден случај при кој би имало смисла да се направи едноставен тест за антитела, освен ако не сакате да знаете дали имате вирус или не.
