Се уште траат дебатите за вакцинацијата против КОВИД-19, особено по јавно искажаните ставови на познати личности дека не се вакцинираат и се во дилема околу примањето вакцина, бидејќи нема студии за можните долгорочни последици од имунизацијата. За стравот од долгорочни несакани ефекти од вакцините против КОВИД-19 се дебатира и на социјалните мрежи. Нуспојавите и алергиские реакции веднаш по примање на вакцината се екстремно ретки, како и појавите на тромбоза или моикрадитис неколку недели по вакцинирање. Но, што е со можните последици кои би можеле да се јават подоцна?
Кои се разликите помеѓу реакција на вакцината, несакани ефекти и долготрајни последици
Реакциите од вакцинирањето обично се јавуваат набрзо по самото примање на вакцината и можат да траат до неколку дена. Тоа, кај вакцината против КОВИД-19 се болка на местото на убодот во рака, главоболка ичи покачена телесна температура. Овие реакции на организмот укажуваат дека имуниот систем се бори со вакцината.
Несакани ефекти или нуспојави се посилни реакции на вакцината. Тие се “несакана реакција на телото на вакцината која се јавува со нормална реакција на вакцината“, вели Кристин Фалк, претседателка на Имунолошкото здружение на Германија и професорка на Институтор за трансплантациска имунологија во Хановер.
Тие се посериозни од вообичаените реакции на вакцината и во најлош случај може да доведат до оштетувања кои имаат долгорочни последици по здравјето. Многу ретки нуспојави како тромбоза или миокардитис веќе се откриени кај вакцините против КОВИД-19.
“Долгорочните последици“ не можат да се одвојат од несаканите ефекти на вакцинацијата. Имунологот Карстен Вацл објаснува дека тоа се нуспојави кои се јавуваат по извесно време. На пример, ако нуспојавата се јави само кај едно од еден милион лица, таа поврзаност е видлива дури откако се вакцинирани неколку милиони лица.
Предноста на вакцините против КОВИД-19 е во тоа што до денес во целиот свет вбризгани се над 6,8 милиони дози – па поради тоа и ретките несакани ефекти може брзо да се увидат.
“Со оглед дека толку луѓе веќе се вакцинитани, а голем дел добиле вакцини пред многу месеци, сега сигурно знаеме кои несакани ефекти се можни“, вели имунологот Рајнхолд Форстер.
Што е случаевите на тромбоза по вакцинирањето со АстраЗенека?
Ова е ретка нуспојава која имунолозите ја открија дури откако се воведе вакцината АстраЗенека, вели Форстер. Тоа вклучува некои тешки случаи со крвни згутчувања на невообичаени места (на пример во мозокот, како тромбоза на синусната вена).
“Студиите за одобрување на употребата на вакцини може да ги покажат почестите реакции на вакцината, но за жал не и оние ретките поради релативно малиот број на случаи“, објаснува имунологот Фалк. Затоа, оваа нуспојава е воочена дури по издавање на одобрението за користење на АстраЗенека.
Според наводите на австралиските здравствени власти, тромбоза се јавува само кај четири до шест од еден милион лица вакцинирани со оваа вакцина.
Според податоците на Централниот завод за хигиена во Германија, повеќето случаи на тромбоза обично се јавуваат две до три недели по вакцинирањето, главно кај лица помлади од 60 години. Ако нуспојавата се открие доволно рано, може да се лекува.
Колку време е потребно вакцината да се разгради во организмот?
Постојат два вида на вакцини кои се одобрени во ЕУ: мРНА вакцини, како и векторски класични вакцини.
“Потребни се неколку дена или недели да вакцините целосно се разградат и повеќе да не се присутни во нашето тело“, објаснува Фалк. Форстер додава дека “нема индикации дека би можело да дојде до подоцни реакции“. Бидејќи, по неколку недели во телото, може да се каже, дека повеќе нема трага од вакцината.
Кои несакани ефекти се евидентирани кај вакцините против КОВИД-19?
Познати и многу ретки несакани ефекти на вакцината против КОВИД-19 кои Институтот Пол Ерлих ги наведува во извештајот се миокардитис – воспаление на срцевиот мускул и перикардитис – воспаление на ткивото на обвивката на срцето. Пријавени се и анафилактички реакции, тромбоза на синусната вена, синдром на Гилејн-Баре и тромбоцитопенија.
Сите овие несакани ефекти се толку ретки што ризикот од инфекција и тешко заболување од коронавирусот е многу пати поголем од ризикот од нуспојави.
Водечките имунолози во Германија генерално ја исклучуваат можноста за заразување со болеста неколку години по вакцинацијата против КОВИД-19. Телото реагира на вакцината веднаш или неколку недели подоцна – и тогаш може да развие реакции или можни несакани последици.
Според имунолозите, долгорочните несакани ефекти, кои, како што стравуваат скептиците, се појавуваат години по првата вакцинација, не се можни, а не се познати ниту кај останатите вакцини. Бидејќи телото брзо ја разградува вакцината, таа не може да предизвика никакви последователни реакции.
