Ракот на бели дробови најчесто се поврзува со пушењето, бидејќи 86% од пациентите со оваа дијагноза се пушачи или бивши пушачи. Но, постои и одреден број на пациенти, а тие се се повеќе, особено млади лица на возраст под 55 години, кои никогаш не биле пушачи, а заболуваат од рак на бели дробови. Таквата состојба во дијагностиката има и свој службен акроним: LCIN – lung cancer in never smokers. Ниту науката нема јасен одговор на прашањето – зошто?
Во списанието Journal of the Royal Society of Medicine, професор Мик Пејк од Универзитетската боолница во Лондон, проценува дека во Велика Британија најмалку 6000 непушачи умираат од рак на бели дробови. Тоа е повеќе отколку починати од рак на грло на матка (900, во оваа земја), лимфом (5200), леукемија (4500), како и рак на јајчници (4200). LCIN, рак на бели дробови кај непушачи, е осма причина за смрт во Велика Британија со тоа што кај жените е позастапен (10 до 15%), во споредба со мажите (10%).
Научниците се уште немаат заеднички став околу тоа зошто од рак на бели дробови заболуваат се повеќе непушачи. Се споменува пасивното пушење, изложеноста на некои опасни хемикалии (како азбест), изложеност на радиоактивни гасови, како и сериозни проблеми со системот за дишење во минатото. Лицата кои во детската возраст често биле изложени на чад од цигари, ако родителите им биле пушачи, имаат поголем ризик, исто како и оние кои во семејството имаат некој заболен од рак на бели дробови.
Некои истражувања говорат и за поврзаноста на туберкулозата и хроничното воспалние на белите дробови со ракот на бели дробови. Но, постојат и сомнежи дека загадениот воздух може да биде значаен причинител. Многу жени заболени од LCIN, веруваат дека причина може да бидат и хемикалиите кои потекнуваат од парфемите и останатите козметички производи, како и пареата од разни средства за чистење, на која жените се поизложени од мажите, но за тоа секако, нема цврсти докази.
Предоцна се открива
Д-р Нил Навани, специјалист за проблеми на респираторниот систем од University College Hospital во Лондон, објаснува дека во ординацијата се повеќе му доаѓаат жени непушачи на кои мора да им ја соопшти најтешката дијагноза. Кај поголемиот процент ракот се открива во доцен стадиум.
Она што тој го нагласува е податокот дека засипнатиот глас, е еден од најчестите симптоми на оваа болест, кој е збунувачки од причина што не е проследен ниту со кашлање, ниту со болки во градите, ниту со отежнато дишење.
Проблемот со ракот на бели дробови е токму во тоа што кај многу пациенти се открива веќе во напредната фаза, вели д-р Навани. Иако многумина ја сметаат дијагнозата на рак на бели дробови за смртна пресуда, д-р Навани тврди дека стапката на преживување од една до пет години по дијагностицирањето, се зголемила во текот на изминатата деценија.
