Иако ‘рчењето може да биде клучен знак за опструктивна ноќна апнеа (слип апнеа), треба да се напомене дека во одреден период од животот, речиси сите ‘рчиме и тоа од различни причини како што се настинка, алергија, но и пијалоци кои се консумираат непосредно пред спиење.
“’Рчењето може да биде нормално и не треба да се грижите. Она што нè загрижува е кога станува гласно, рапаво ‘рчење и кога е прекинато со паузи во дишењето“, вели специјалистката за спиење Ребека Робинс, која работи во одделот за медицина на спиењето на Медицинската школа Харвард.
Се проценува дека најмалку 936 милиони луѓе ширум светот страдаат од ова нарушување, а многумина кои го имаат не е дијагностициран.
Се нарекува “опструктивна“ апнеа бидејќи, за разлика од централната апнеа, кога мозокот повремено прескокнува на телото да му каже да диши, опструктивната ноќна апнеа се појавува поради запушување на дишните патишта од слаби, тешки или опуштени меки ткива.
Опструктивната ноќна апнеа (ОНА) е нарушување на спиењето кое се карактеризира со повторувано прекинување на дишењето за време на спиење. Ова се случува кога мускулите на грлото привремено се опуштаат и ги блокираат дишните патишта. Симптомите вклучуваат гласно ‘рчење, паузи во дишењето забележани од други, и прекумерна дневна поспаност.
Фактори кои можат да придонесат за ОНА вклучуваат:
- Прекумерна тежина
- Стеснување на дишните патишта
- Хипертензија (висок крвен притисок)
- Пушење
- Консумирање алкохол
- Генетска предиспозиција
Лечењето може да вклучува промени во животниот стил, како губење на тежина и избегнување на алкохол, уреди за отворање на дишните патишта како CPAP (Continuous Positive Airway Pressure), и во некои случаи, хируршки интервенции.
Ако не се лекува, опструктивната апнеа за време на спиење ги доведува луѓето во висок ризик за хипертензија, болести на срцето, дијабетес тип 2 или депресија, па дури и предвремена смрт.
КЛУЧНИ ЗНАЦИ
‘Рчењето е клучен индикатор, но не каков било. Во прашање е гласно, непријатно ‘рчење, оној тип на ‘рчење што би прекинал разговорите или што се слуша низ затворени врати“, објаснуваат лекарите.
Чувството на сериозен замор во текот на денот е главен показател за лош сон. Во комбинација со ‘рчењето, тоа може да биде симптом што го издава постоењето на ова нарушување во сон.
“Дневната поспаност е еден од најсилните предвидувачи на апнеа во сон“, вели д-р Робинс.
Многу луѓе, ако не и повеќето, немаат поим дека навечер ‘рчат. Тие, исто така, не знаат ниту дека престануваат да дишат во текот на ноќта, освен ако блокадата е толку силна да се разбудат гушејќи. Ако лицето само забележи дека има проблеми со дишењето во сон, тоа е, предупредуваат стручњаците, “црвено знаменце“.
Партнерите во кревет често се клучни за идентификување на опструктивна ноќна апнеја.
“Ако забележите дека вашиот партнер има прекини во дишењето, кашла или се гуши, се се тоа знаци дека ‘рчењето можеби не е нормално, а потоа тоа е нешто што заслужува стручно внимание“, истакнува д-р Робинс.
Еден од знаците, кој во комбинација со други ‘предавнички’ знаци укажува на ова нарушување на спиењето е високиот крвен притисок. Имено, опструктивната ноќна апнеа може да доведе до хипертензија. Секој пат кога некое лице ќе престане да диши неколку секунди, нервниот систем презема акција и го зголемува крвниот притисок. Покрај тоа, телото ослободува хормони на стрес, кои исто така може да го подигнат крвниот притисок со текот на времето.
Индексот на телесна маса најчесто се користи за следење на телесната тежина. За да го измерат овој индекс, здравствените работници користат податоци за висината и тежината за да ги следат промените во тежината во однос на висината.
Луѓето кои се обезни или имаат изразено голема телесна тежина често страдаат од опструктивна ноќна апнеа бидејќи дополнителната тежина во устата, јазикот и вратот ги колабира тие меки ткива, што отежнува дишењето да помине без ‘рчење.
