Плантарен фасцит – необјаснета болка во петата

Плантарен фасцит е една од најчесто среќаваните причини за болка во петата. Какви се симптомите на ова воспаление на фиброзната опна, односно  на обвивка на дното на стапалото, каква е дијагностиката и како се лекува? Прочитајте повеќе за необјаснетата болка во петата.

Зад овие комплицирани зборови всушност стои нешто многу едноставно. Плантарната фасција е тетива која ја поврзува коската на петата со прстите на ногата. Болката која се јавува при одење или трчање и е често локализирана на внатрешната страна на стапалото, во средниот или во делот на соединување на сводот на стапалото со петата. Многу често болката од ова заболување може да биде заменета со болка од постоење на „шилец“, односно коскен остеофит во петичната коска или од т.н. стрес фрактура (скршеница) на коските на стапалото. Разликата односно дијагностичката разлика е при одење на прсти. Имено, при одење на прсти болката од остеофит на коската или стрес фрактура се намалува, за разлика од тоа при одење на прсти болката кај плантарниот фасциит се зголемува.

Многу специјалисти теоретизираат дека основна причина за болка се спуштените сводови на стапалото. Објаснувањето за тоа е дека со спуштањето на сводовите доаѓа до зголемена тензија на фасцијата, а со тоа при пешачење или при трчање и до притисок на припојот на фасцијата на петичната коска (цалцанеус). Исто така, во понови студии се открива и значењето на свиткувачот на прстите, во поврзаноста со плантарниот фасциит и појавата на остеофити на петичната коска.

Имено при пешачење или при трчање, плантарната фасција има повеќе пасивна улога на складирање и враќање на кинетичката енергија, додека мускулот има повеќе динамична улога. Па така, кога при долго пешачење или трчање ќе дојде до зголемена тензија на плантарната фасција, мускулот рефлексно ја зголемува сопствената тензија со цел намалување на тензијата на плантарната фасција. Исто така, голема улога во појавување на болка во стапалото има затегнатиот „лист“, односно трицепс сместен во задната ложа на подколеницата, кој со силната Ахилова тетива се припојува на петичната коска. Оваа зголемена затегнатост предизвикува рано подигнување на петата за време на одот или трчањето, што предизвикува дополнително оптеретување на плантарната фасција (заради временската разлика во контракцијата на трицепсот и краткиот флексор на прстите).

Справувањето со болката во стапалото може да биде долготрајно и тоа бара посебна посветеност и дисциплина како од страна на пациентот, така и од докторот. Постојат неколку препораки за справување со болката предизвикана од плантарен фасциит:

Истегнување на плантарната фасција. Ова најлесно се прави со влечење односно истегнување на палецот од ногата према назад и нагоре. Во оваа положба палецот би требало да биде околу 10 секунди и да се направат околу 30-40 повторувања во текот на денот.

Зајакнување на ФДБ (флеџор дигиторум бревис). Вежбите кои го зајакнуваат овој мускул се сведуваат на свиткување на прстите или обид за држење на предмет (најчесто крпа) помеѓу прстите и подигнување на истата.

Истегнување на „листот“. Редовно истегнување со повлекување на стапалото према назад и нагоре, најчесто на работ на скали во домашни или надворешни услови. Ова ќе предизвика релаксирање и издолжување на мускулните влакна.

Употреба на влошки и ортопедски перничиња за стапалата. Овие влошки се специјално дизајнирани да го подигнуваат лакот на сводот на стапалото, иако кај многу пациенти се покажало дека не дејствуваат целосно, односно после отстранувањето, болката повторно се вратила.

Плантарна масажа, односно масажа на стапала и нозе. Масажата може да ја намали тензијата во плантарната фасција, го зголемува локалниот крвоток, а со тоа го подобрува локалниот метаболизам. Исто така, оваа масажа треба да се комбинира со масажа на потколениците за да се намали тензијата на мускулите, да се намали присуството на оток околу мускулите и да се зголеми локалната циркулација во „листот“. Исто така, се истегнува и Ахиловата тетива што, од друга страна, го намалува притисокот на припојот на оваа тетива врз петичната коска (на местото на нејзиниот припој)

Хируршки зафат. Последна опција.