75 % од енергијата што се ослободува при мускулната работа претставува топлотна енергија, а само 25 % преминува во механичка работа. За да се намали покачената топлина на телото, поради физичкото оптоварување, организмот почнува да се поти. Со оглед на тоа што спортистите тренираат и два пати на ден, значи губат доста вода преку потта. Ако таа не се надоместува, настанува дехидратација. Не постојат научни докази за тоа дека телото може да се адаптира на дехидратација – тоа значи дека по секој тренинг или натпревар, првенствено треба да се надомести изгубената вода. Постојат повеќе стандарди за тоа што да се пие и колкава количина.
Факултет за физичко образование, спорт и здравје, Скопје
Според хигиенските стандарди, на секои 250 ккал внесени со храната, потребно е да се внесат 250 мл вода. Тоа значи дека на сите луѓе им треба различна количина вода во текот на денот, која зависи од енергетскиот внес. Затоа, кај децата, жените, старите, спортистите внесот на вода треба да биде различен, спротивно на општоприфатеното мислење дека сите луѓе треба да внесуваат 2 литри вода дневно.
Кај спортистите кои се потат многу, на секој изгубен килограм телесна маса (утврдени со мерење пред и по тренингот), треба да се внесе дополнителен литар вода или течности. Најдобро е 100-150 мл течности да се внесуваат на секои 15 до 30 минути, до 2 часа пред почетокот на натпреварот. Според Милошевиќ П. (1986), прехидратација е термин со кој се означува внесување на вода (не други течности) и тоа околу 400-600 мл, 10-20 минути пред натпреварот (ова време не треба да биде подолго за да не се предизвика нагон на мокрење), а симултана хидратација, означува внесување на вода во тек на спортскиот напор. Притоа за секоја шолја испиено кафе (кое е диуретик), и за секоја чашка жесток пијалак – треба дополнителна чаша вода.
ШТО ДА СЕ ПИЕ?
Според Милошевиќ П., 1986, најдобра е чистата вода и тоа студена, 4-12оЦ (бидејќи таа најбргу се ресорбира) или евентуално овошни сокови, кока -кола и сл., но разблажени во однос 1:5 (бидејќи најчесто концентрацијата на шеќерите кај нив е 10 %, па со разблажувањето се добиваат двапроцентни раствори, кои побргу се ресорбираат). Но Тројачанец З. (1992) смета дека пиење на чиста вода не е препорачливо бидејќи таа ќе предизвика натамошно разредување на електролитите во крвната плазма. Значи, најдобро и најбрзо се ресорбираат изотоничните раствори. Треба да се одбегнуваат газираните пијалаци, поради тоа што СО2 што се наоѓа во нив може да предизвика надуеност на стомакот и подигнување на дијафрагмата. Бидејќи со потта се губат и минерали (натриум и калиум), добро е да се консумира минерална вода, супи, компоти, чаеви, овошје, зеленчук, и воопшто течносто во кои има раствор на гликоза и електролити.
- Би можеле да кажеме дека пред, за време и по физичката активност добро е да се внесуваат вода или изотонични раствори или двапроцентни раствори на сокови.
- За време на физичката активност најдобро е да се консумираат енергетски пијалаци (во чиј состав има вода, минерали – натриум, калциум, магнезиум, хлориди) и комбинација на прости и сложени јаглени хидрати (фруктоза, гликоза и малтодекстрин).
- По физичката активност, најдобро е да се внесе пијалак за опоравување или т.н. recovery drink, во кој освен вода, минерали и јаглехидрати има и протеини, односно аминокиселини.
Она што е суштинско е дека за да може да се складира 1 грам гликоген, потребни се 3 грама вода. Затоа треба да се внесува доволно вода (или течности) пред, за време и по натпреварот.
