Тенкоиглена аспирациона пункција (ТАП) е медицинска дијагностичка постапка која се користи за земање примероци од ткиво или течност од различни органи или структури на телото, најчесто со цел да се добие материјал за цитолошки анализи. Постапката се изведува со употреба на многу тенка игла (често 22-27 gauge), која се воведува во сомнителната промена или ткиво под контрола на рака или со помош на ултразвук, КТ, или други сликични методи.
Цел на процедурата:
ТАП се користи за утврдување на природата на ткивната промена, како на пример:
- Цисти или солидни маси: Да се утврди дали промена е бенигна (доброќудна) или малигна (злоќудна).
- Нодули или лимфни јазли: На пример, при сомнение за тумори на штитната жлезда, лимфоми или метастази.
- Абсцеси: Да се дијагностицира инфекција или воспаление.
- Течности: Да се анализираат телесни течности (на пример, во плеврален или перикарден излив).
Како се изведува:
- Преподготовка: Областа која ќе се пунктура стерилно се подготвува.
- Вовлекување на иглата: Лекарот со користење на тенка игла ја прободува кожата и стигнува до ткивото или масата од која треба да земе примерок.
- Аспирација: Со помош на шприц се вовлекува материјал (клетки или течност) во иглата.
- Анализа: Примерокот се нанесува на стакло или се става во лабораториски медиум и се праќа на цитолошка анализа.
Предности на ТАП:
- Минимално инвазивна: Потребна е само тенка игла и мал рез на кожата, без хируршки зафат.
- Брза и сигурна: Обично не е потребна анестезија, и процедурата може да се изведе амбулантно.
- Безбедна: Има многу мал ризик од компликации, како инфекција или крварење.
Потенцијални ризици:
- Мала болка или непријатност: Поради воведувањето на иглата.
- Крварење или модринки: Ретки, но можно е мало крварење на местото на пункцијата.
- Инфекција: Ризикот е многу мал доколку се следат стерилните техники.
ТАП е многу ефикасна за брзо и прецизно поставување на дијагноза за многу заболувања, особено кај туморозни промени.
Тенкоиглена аспирациона пункција (ТАП) се изведува во различни ситуации кога е потребно да се земе примерок од ткиво или течност за дијагноза. Оваа процедура е корисна за откривање на природата на сомнителни маси или промени во телото.
Некои од најчестите ситуации во кои се препорачува ТАП вклучуваат:
1. Проценка на тумори или нодули
- Штитна жлезда: При сомнителни нодули во штитната жлезда, ТАП се користи за да се утврди дали се работи за бенигни или малигни промени.
- Доенки: ТАП може да се изврши при појава на грудки во градите за да се утврди дали се бенигни (на пример, цисти) или малигни (рак на дојка).
- Лимфни јазли: Кога лимфните јазли се зголемени или сомнителни за лимфом или метастази, ТАП е корисна за анализа на клетките.
2. Дијагностика на цисти
- При појава на течни формации, како што се цисти во градите, бубрезите, или други органи, ТАП може да се користи за да се аспирира течноста и да се утврди природата на цистата.
3. Проценка на плеврални и перикардни изливи
- Ако има акумулација на течност во плевралниот простор (околу белите дробови) или во перикардниот простор (околу срцето), ТАП може да се користи за земање примерок од течноста за да се утврди дали причината е инфекција, рак, срцева слабост, или други заболувања.
4. Детекција на малигнитети
- При сомнение за малигнитети во органи како што се белите дробови, црниот дроб, панкреасот или меките ткива, ТАП може да се користи за да се земе примерок од сомнителната маса и да се испита за присуство на рак.
5. Дијагностика на воспалителни или инфективни процеси
- При присуство на апсцеси или хронични воспаленија, ТАП се користи за да се аспирира гној или други течности за да се утврди причинителот на инфекцијата (бактерии, габи и сл.).
6. Испитување на метастатски заболувања
- Кога постои сомнение за метастази (тумор кој се проширил од друг дел на телото), ТАП може да се користи за земање примерок од сомнителните маси или лимфни јазли.
7. Проценка на необјаснети нодули или маси
- Ако кај пациентот се појават необјаснети маси во кој било дел од телото, како во кожата, поткожјето, или длабоко во ткивата, ТАП е минимално инвазивен начин да се земе примерок за анализа.
ТАП е првенствено насочена кон добивање брза и прецизна дијагноза, особено кога е потребно да се одлучи дали е потребна понатамошна хируршка интервенција или друг вид на третман.
