Грипот секогаш треба да се сфаќа сериозно. Тоа е вирус кој убива илјадници луѓе секоја зима и претставува голем товар за болниците.
Медиумите, па дури и NHS England, тврдат дека ова е „супергрип“ и „невидена“ ситуација, додека експертите тврдат дека овогодинешниот грип не е ништо необично и ги обвинуваат институциите за „кревање лажна тревога“, објавува BBC.
Па што навистина се случува и дали нешто е навистина различно оваа година?
Како што објавивме на почетокот на ноември, постоеше загриженост дека сезоната на грип би можела да биде најлошата во последната деценија.
Научниците кои следат различни вируси на грип низ целиот свет забележаа дека во јуни се појавија седум нови мутации кај еден сој на грип, тип наречен H3N2.
Овој новомутиран вирус брзо стана доминантна форма на H3N2 и беше именуван како подтип К.
Сезоната на грип во Велика Британија започна еден месец порано, што укажува дека вирусот може да има потенцијал да се шири повеќе од вообичаено, а веќе беше предоцна за овогодишната вакцина против грип да се прилагоди на новите мутации.
Тоа беше загрижувачко, но реалноста повеќе се вклопуваше во сликата за обичен грип отколку за супергрип.
Вирусот на К-грип не стекнал драматична способност за брзо ширење низ населението.
„Всушност, се ширеше со многу слична брзина како и претходните години, беше на горната граница, но не беше исклучок“, вели професорот Кристоф Фрејзер, кој го анализира ширењето на вирусот на Институтот за пандемиски науки на Универзитетот во Оксфорд.
Најновата анализа на неговиот тим, која сè уште не е објавена, сугерира дека мутациите му дале на вирусот мала предност во избегнувањето на нашиот имунолошки систем, во опсег од пет до десет проценти повеќе од вообичаеното. Не е јасно дали ова важи за сите или е концентрирано главно кај децата и младите возрасни, кои претходно имале помала веројатност да добијат грип и кои досега биле најтешко погодени.
Вирусите H3N2 секогаш имаат тенденција да бидат потешки кај постарите лица и нема јасни докази дека овогодинешниот вирус е полош од очекуваното. Брзата анализа на сезонската вакцина против грип, исто така, покажа дека таа делува во согласност со претходните години, и покрај стравувањата од непочитување на прописите.
Д-р Џејми Лопез Бернал, консултант епидемиолог во британската Агенција за здравствена безбедност, рече дека „она што е невообичаено оваа сезона е раниот почеток на сезоната, како и оваа промена на вирусот, со поголема еволуција отколку што обично гледаме“.
Но, во суштина, во однос на влијанието врз NHS и влијанието врз здравјето на луѓето, гледаме претежно типична сезона на грип.
Постојат знаци дека грипот можеби веќе го достигнал врвот, иако постои голема неизвесност околу ова. Постојат прашања за тоа што ќе се случи за време на празниците, кога луѓето ќе се собираат заедно и кога вирусот е поверојатно да ги зарази постарите лица кои се изложени на поголем ризик.
Исто така, постојат знаци дека друг сој на грип, H1N1, се шири во Европа, што би можело да доведе до пораст на случаите.
Сепак, „претежно типична сезона на грип“ веројатно не е впечатокот што би го добиле гледајќи или читајќи вести.
Статистичката вештина беше искористена за да се спореди раната сезона на грип со онаа што започна многу подоцна, што овозможи да се тврди дека бројот на случаи на грип бил „зачудувачки десет пати поголем“ отколку во 2023 година.
Технички тоа е точно, но е како да се каже дека возот до Глазгов ве однел таму за рекордно време – иако патувањето траело исто толку време, вие само сте се качиле порано во него.
NHS England не беше првата организација што почна да го користи терминот супергрип, но професорката Мегана Пандит, национален медицински директор на NHS England, сепак ја нарече ситуацијата „ бран на супергрип“.
Супергрип не е научен термин, а здравствениот тим на Би-Би-Си не пронашол експерти кои веруваат дека тоа е точен опис.
„Не мислам дека е корисен термин, нема особено необичен збир на симптоми, нема индикации за исклучителна сериозност, исклучително брзо ширење или исклучително влијание врз здравјето“, вели професор Фрејзер.
Еден од водечките британски експерти за грип, професорката Никола Луис, директорка на Глобалниот центар за грип при Институтот „Френсис Крик“, изјави дека вирусот „не е особено необичен“ и дека „не гледа докази“ дека е „особено различен“, додавајќи дека „супергрипот не би бил негов опис“.
Поранешниот заменик-главен медицински советник за Англија за време на пандемијата, професор Џонатан Ван-Там, објави: „Многу ми е нејасно што се подразбира под прилично глупавиот термин „супергрип“.
Лажна тревога?
Убедувањето на луѓето да ја примат вакцината против грип спасува животи, а се проценува дека вакцините спречиле околу 100.000 луѓе да бидат хоспитализирани минатата зима.
Сепак, експертите почнаа да се прашуваат дали ескалацијата на јазикот што се користи од пандемијата на Ковид-19 може да ја еродира довербата во официјалните здравствени совети.
Минатата зима имавме грип, Ковид и РСВ, потоа се појави норовирус, а оваа година имаме супергрип.
Д-р Сајмон Вилијамс, кој истражува психологија и јавно здравје на Универзитетот Свонси, вели дека постојат проблеми со „сегашната нарација дека секоја зима е некако „најлоша“ и дека тоа ризикува ефект на „лажна тревога“, што ја поткопува довербата и ги тера луѓето да станат „досадни“ за совети.
Тој предупредува дека постои опасност од „претерување со наративот дека вирусот ќе го преоптовари Националното здравствено осигурување (НХС), кога „всушност, НХС не е преоптоварен до тој степен што не е во можност да извршува итни и основни функции“.
Наместо тоа, тој верува дека е потребна „фина рамнотежа“ помеѓу подигањето на свеста и „избегнување на стапицата на ширење паника или прекумерен алармизам, што може да има спротивен ефект“.
Професорот Џонатан Бол, виролог на Универзитетот во Нотингем, се согласува, велејќи:
„Мислам дека проблемот е во употребата на термини како супергрип, бидејќи еден ден всушност би можеле да имаме вистински супергрип. Мораме да бидеме многу, многу внимателни во начинот на кој ги комуницираме овие работи со јавноста, бидејќи постои ризик од кревање лажни тревоги.“
Заклучок
Иако имавме зголемен број на случаи на грип во поран период од минатите години, сепак, според науката, алармот за постоењето на супергрип беше вклучен без претходни научни истражувања.
