Секојдневно се прават безброј операции, но малкумина го знаат сложениот процес на успивање со анестезија. Анестезиолог открива што точно се случува откако ќе потонете во длабок сон на операционата маса. Работата на анестезиологот е да ја избрише вашата свест, да ја отстрани болката и да го имобилизира телото непосредно пред самата операција. Тој го мери вашиот пулс, го контролира дишењето и крвниот притисок.
„Сум направил повеќе од 30 000 анестезии за време на својата 30-годишна кариера. Сум третирал луѓе од сите возрасни групи, од новороденчиња до пензионери. Пациентите во мене имаат доверба, иако ме запознаваат само неколку минути пред зафатот. Ќе ви откријам што пропуштате додека спиете”, ја почнал својата приказна Хенри Џеј Презбило за “Дејли мејл”.
Зошто не смеете да јадете
Сигурно знаете дека не би требало да јадете пред операција, а причината е тоа што анестезијата ги опушта мускулите и ги исклучува рефлексите. „Вентилите” меѓу грлото и желудникот се опуштаат, дозволувајќи содржината да протекува во устата, додека рефлексот на ждрелото повеќе не го чува влезот во грлото. Ако храната заврши во дишните патишта, пациентот може да се задуши или киселината од желудникот може да го оштети белодробното ткиво. Обично на пациентите им се советува да јадат ништо 6 до 8 часа пред операцијата. Дозволени се само бистри течности, и тоа до два часа пред операцијата, со оглед на тоа дека не треба да го наполнат желудникот со киселина. Масната храна произведува најтврдокорна киселина на која и требаат осум часа да се отстрани од стомакот.
Некои пациенти се сеќаваат на сè
Повеќе од век и половина откако инхалирањето со етерски гас се покажало како најдобро средство за „замајување”, се уште не можеме да одговориме на основното прашање: Како работи анестезијата?
Постои расправа за тоа дали спречува формирање на памтењето за време на операција. За да се обезбеди потполна амнезија, понекогаш за време на постапката се даваат дополнителни лекови. Очекувањето е дека ниту еден пациент нема да се сети што се случувало додека бил во длабок сон, но некои сепак се сеќаваат.
„Четиригодишно девојченце имаше повторена операција после отстранување тумор на мозокот, кога хирургот спомена дека доживеала присетување за време на првата операција. Неколку дена после постапката, за време на утринската визита, девојчето го прашало: Еј, докторе што значи “bleeder”? За време на операција, хирургот познат по тој израз му рече на помошникот да го подгори отворениот крвен сад – bleeder. Не постоеше начин четиригодишно девојче да го знае тоа. Се погрижив за време на мојата нега да не доживее слично искуство”, раскажал анестезиологот.
На постарите луѓе им треба помала доза
Процентот на инхалиран гас кој е неопходен за постигнување состојба на хемиска кома не е разликува многу со оглед на видот или големината, без разлика дали е во прашање глушец, слон или човек. Всушност, поголема промена настанува со годините отколку меѓу видовите – колку сте постари, толку помалку гас ви треба.
Истото не може да се каже и за лековите за анестезија кои се применуваат со инјекција. Потребното количество се зголемува како што се зголемува нивото на потрошен кислород. Малите видови имаат тенденција да консумираат повеќе кислород по килограм од поголемите видови и како резултат на тоа, дозата по килограм лек за анестезија во човекот би можела да убие еден слон, но не и глушец.
Инјекција за последен обид
Вообичаено се користат три вида гас: десфлуран, изофлуран и севофлуран. Севофлуранот е најпопуларен. Тој малку се разликува од етерот, кој прв пат бил користен во 1846 година, но драматично го намалува времето до губењето на свеста – потребни се отприлика осум до десет вдишувања додека пациентот не заспие.
„Мајка на сите лекови во мојот комплет, последниот напор за спас на животот, е епинефринот. Има посебно место во мојот сет, кое го нарекувам Ох, не. Стои на врвот од машината за анестезија, веднаш десно од мониторот. Кој и да рече, во шега Ох, не, јас рефлексно го фаќам шприцот со епинефрин. Хормон кој понекогаш се нарекува адреналин, ги забрзува отчукувањата на срцето и го зголемува крвниот притисок. Тоа е спас на животот”, открива стручњакот.
Зошто после будењето сте збунети?
Постои длабоко верување дека анестезијата краде нешто од умот на пациентот. Прераното пуштање на семејството кај пациентите во собата за опоравување само ја засилува оваа погрешна теорија. Во споредба со секундите потребни за предизвикување анестезија, на гасовите им треба значително подолго време да престанат да делуваат. Пациентот е во состојба да одговори на наредбите брзо после операцијата, но препознавањето на барањата повеќе се функција на мозокот и последно се враќа, објаснил доктор Презбило.
