Најчестите симптоми на сончаница се сува кожа со зголемена температура, главоболка, вртоглавица, немир, малаксалост и видливо црвенило на лицето. На сонцето неможат да му одолеат повеќето луѓе, но покрај пријатната страна може да се предизвикаат и многу непријатности и здравствени тегоби, меѓу кои на прво место е сончаницата, а уште потешки здравствени проблеми предизвикува т.н. топлотен удар. Сончаницата настанува со прекумерно изложување на главата/тилот на висока надворешна температура,т.е на влијанието на сончевите зраци и топлина.
Доколку невнимателно ја изложувате главата на жешкото сонце, температурата во вашата глава се зголемува, како во експрес лонец. Телото се обидува да го разлади мозокот со упатување на повеќе крв во мозокот, последица од оваа состојба е набрекнување на мозокот. Сериозните случаи на сончаницата можат да завршат со долготрајна несвестица.
Најчестите симптоми на сончаницата се сува кожа со зголемена температура, главоболка, вртоглавица, немир, малаксалост и видливо црвенило на лицето. Доколку не се интервенира веднаш, набргу ќе почувствувате зуење во ушите, проблеми со видот, малаксалост, во потешки случаи општа зашеметеност, забрзан пулс, плитко дишење, раширени зеници, несвестица.
Лицето кое добило сончаница требе веднаш да се смести во ладовина, полулежечкум и да му се олабави облеката,да се разлади со вода, ладни облози, мраз на тилот на главата.Постојано контролирање на телесната температура, а со ладење да се престане дури по снижување на телесната температура.(под 38Ц). На болниот треба да му се даваат студени пијалаци-ако е во свесна состојба!(забрането е кафе и алкохол) Во случај на несвестица пружете му прва помош со ладење на телото и на главата и повикајте итна помош. По сончаницата обично остануваат времени последици во вид на главоболки(со денови),чувствителност на звуци, раздразливост итн. Болниот требе да се одмара во затемнета просторија-разладена, да избегнува гледање на тв, радио ,компјутер. Сончаницата можете да ја избегнете користејки заштита за главата(капа), разладувајте се почесто со вода(тилот) и пиење многу течности.
Сончаницата е сериозна здравствена состојба што настанува со изложување на главата, особено на темето, на висока температура, односно под влијание на сончева топлина.
Првите симптоми се главоболка, вртоглавица, немир, збунетост, црвенило на лицето и температура на телото над 38,9 степени. Подоцна може да се јави и зуење во ушите, проблеми со видот и млитавост, а возможно е онесвестување.
Што да направите ако вас или друг човек го погоди сончаница?
1. Тргнете го човекот во ладовина. Отстранете сè што е вишок – чорапи, чевли, капа, за да го забрзате ладењето. Разладувајте го човекот умерено со ладен туш или наполнете ја кадата со вода. Ставете мокра крпа или пешкир на задниот дел од вратот, препоните и/или под пазувите.
Ако постои можност, испрскајте ја личноста со вода и разладете ја со вентилатор. Спротивно на општото мислење, човек со сончаница не смее да се лади со алкохол, бидејќи тој пребрзо ќе го разлади телото.
2. Легнете. Во случај на сончаница, возможно е и онесвестување, па важно е да легнете што побрзо. Ако личноста се онесвести, свртете ја на левата страна (на таа страна е срцето, па побрзо ќе проработи циркулацијата), со левата нога свиткана за одржување на стабилноста.
3. Надоместете ја течноста, но не пребрзо. Пијте солена вода (1 лажиче сол на децилитар вода), тоа ќе помогне за дехидрацијата и губењето сол предизвикано со потењето. Водата не смее да се пие пребрзо, за да се спречи можноста за доживување шок.
4. Останете смирени. Човек може да го фати паника, но важно е да останете смирени, а тоа најлесно може да се постигне со длабоко дишење. Чувството на вознемиреност само ќе го забрза пумпањето на крвта, што дополнително ќе ја покачи температурата на телото. Лесно масирајте ги мускулите на човекот со сончаница за да се поттикне циркулација на крвта. Грчеви во мускулите, особено во листовите, исто така се рани симптоми на сончаница.
5. Во зависност од јачината и траењето на симптомите, повикајте брза помош. Ако главоболката, вртоглавицата, немирот и црвенилото на лицето траат подолго од еден час, треба да повикате брза помош.
Напомена: Ако имате сончаница, не смеете да пиете никакви лекови, освен ако не ги препише доктор.
Топлината на сонцето може лесно да ги заспие сите, особено на плажа кога сончевите зраци сјаат директно на вашата кожа. Сепак, ова може да има и свои негативни страни – исончана кожа, изгореници, главоболки, но и изгореници од сонце.
Заспивањето на сонце може да биде исклучително примамливо, но исто така носи големи и сериозни здравствени последици и опасности. Крем за сончање во никој случај не е гаранција дека нема да се изгорите на сонце, особено ако не сте нанеле одредено тело или сте го нанеле кремот во многу тенок слој. Покрај тоа, кремот треба да се нанесува на секои два часа, бидејќи се апсорбира во кожата, така што ова дефинитивно треба да биде една од одбранбените линии што ги користите, но не и единствената. И тешко е да се посвети подеднакво внимание на секој дел од телото, односно да се нанесе слој крем на сите области подеднакво.
Ако се најдете во ситуација кога сонцето ве заморува, не заборавајте да се преселите во сенка за да се заштитите. Спиењето на сонце во никој случај не е пожелно бидејќи ризикувате изгореници од сонце. Многумина не се свесни колку е жешко и измамени се сонцето и дека е лесно да се „изгори“. Решението е да ставате крем за сончање почесто на секои неколку часа, а доколку практикувате сончање, ставете часовник на вашиот мобилен телефон кој ќе ве потсетува кога треба да станете (на пример, на секои 20 минути).
На граѓаните им се советува да го разладуваат телото и да пијат доволно течности, бидејќи потењето предизвикува губење повеќе течности што доведува до дехидрација. Се препорачува да се пие негазирана вода и нискокалорични напивки без кофеин, алкохол и шеќер.
Треба да се избегнува директно изложување на сонце во периодот од 10 до 17 часот, особено децата, трудниците, постарите лица, срцевите пациенти и пациентите со хронични заболувања, додека луѓето кои работат на отворено треба почесто да се одмораат, да останат под сенка и да пијат течности секој 30 минути.. Во најтоплиот дел од денот треба да избегнувате излегување на отворено и физичка работа, а се препорачува и редовна употреба на производи со заштитен фактор.
Топлотен удар
Топлотниот удар е најтешка последица на летните горештини, а симптомите се силна главоболка, мачнина и вртоглавица, висока телесна температура, црвена кожа (без потење) и губење на свеста. Неопходно е веднаш да повикате брза помош.
Последица е да крвните садови во мозокот набрекнат и мозокот отекува од релативно наглото зголемување на волуменот. Симптомите на ваквата појава се многу слични на потрес на мозокот и не се безопасни.
Најчести симптоми се сува кожа со значително покачена телесна температура, главоболка, вртоглавица, немир, збунетост, црвенило на лицето, а набрзо следат зуење во ушите, проблеми со видот и малаксаност.
Во најтешките случаи, лицето е зашеметено, со проширени зеници, па дури и може да се онесвести. Пулсот е брз, а дишењето е плитко и брзо. Лицето треба да се стави под сенка што е можно побрзо и постепено да се разладува како и во случај на топлотен удар. Децата и постарите лица се особено подложни на сончаница.
Автор:М-р Оливер Ромевски
