Додека во секојдневниот живот витаминот Ц е најпознат и најчесто применувам витамин, во медицинските кругови и литература, витаминот Ц се смета за најконтроверзен витамин. Од една страна, се апсолутните заговорници на нобеловецот Линус Паулинго за делотворноста на витаминот во превенција и лекување на бројни болести, а, од друга, се противниците за големата ефикасност на витаминот Ц, односно оние кои витаминот Ц не го сметаат за чудотворен лек (витамин).
Вистина е дека витаминот Ц е неопходен за човечкиот организам и дека телото не може да го синтетизира (за разлика од животните). Дневните потреби за овој витамин изнесуваат 30-60 мг зависно од возраста и здравствената состојба, без штетни последици може да се внесува дури и 1000мг витамин Ц на ден, бидејќи вишокот се излачува преку урината, а само мал дека (250 мг) се задржува во организмот.
Улогата на витамин Ц е клучна во :
- Во создавање на колагенот – протеин на сврзното ткиво неопходно за изградба на крвните садови, коските, зглобовите и мускулите.
- Во синтеза на хормонот на кората на надбубрежната жлезда.
- Учествува во синтезата на карнитиот, мала молекула неопходна за процесот на клеточното дишење.
- Учествува во претворањето на холестеролот во жолчната киселина, и така влијае на нивото на холестеролот во крвта.
- Како силен антиоксидант го штити организмот од штетното влијаније на слободните радикали, и заедно витаминот Е и А, цинкот, селенот и останатите антиоксиданти го управува процесот на стареење, го намалува ризикот од појава на атеросклероза, го намалува ризикот од појава на тумори и намалување на штетните последици од тутунскиот дим.
- Помага при апсорпција на железото и заедно со фолната киселина и витаминот Б12 ја поттикнува продукцијата на еритрицити. Во лекување на слабокрвноста поради подобра апсорпција со препаратите на железо се препорачува и земање на витамин Ц.
Недостатокот на витамин Ц предизвикува скорбут. Симптомите се склоност кон крваење и инфекции, паѓање на косата, слаб развој на коските и на забите, споро заздравување на раните, раздразливост, слабост и слабокрвност.
Бројни студии го докажале превентивното делување на витаминот Ц во спречување на развој на некои малигни болести, болести на срцето како ангина пекторис и инфаркт на миокардот.
Витаминот Ц во дневни количини од еден грам делува како антихистаминик и има позитивно делување кај астмата и кај алергиите. Оваа колина на витамин Ц спречува развој на вирусни и бактериски инфекции, но вистина е дека не постои витамин и намирница која може да се спречи појава на грип и настинка. Во најдобар случај витаминот Ц во високи дози може единствено да го намали времетраењето на симптомите на болеста.
Со земањето високи дози на витамин Ц треба да бидат претпазливи пациентите со дијабетес, бубрежно болните и лицата кои имаат зголемена склоност на создавање на камења во бубрезите, жените кои земаат контрацепција и хормонски естрогенски препарати, болни на терапија со антитромбоцитици, бидејќи го намалува нивното делување.
Кај зголемената доза витамин Ц може да се јави мачнина, болки во стомакот, повраќање и пролив.
